Meşrutiyet`ten Cumhuriyet`e Saruhan Sancağı`nda gayrimüslimler

Abstract

Manisa günümüze kadar pek çok araştırmacının ilgisini çekmiş tarihi birmerkezdir. Manisa'nın Osmanlı döneminde sahip olduğu tarihi konumu, arşivkaynaklarının ve şer'iye sicillerinin zenginliği bu ilginin sebeplerindendir.Bu çalışma Saruhan Sancağı Manisa Merkez kazasında Meşrutiyet'tenCumhuriyet'e gayrimüslimlerin nüfus, yerleşme, sosyal hayat, gündelik hayat veeğitimleri ile gayrimüslim varlığını incelemektedir.Manisa insanlık tarihi boyunca birçok medeniyete beşiklik yapmıştır. Hitit,Frigya, Pers, Roma, Bizans, Anadolu Selçukluları ve Osmanlılar.Osmanlı Devleti, bünyesinde yer alan gayrimüslimleri, yönetim ve haklarıbakımından Millet sistemi içerisinde değerlendirmiştir. Saruhan Sancağı'nda yaşayangayrimüslimler de bu sistem içinde yerini almıştır.İlk olarak 16.yy.'da Yahudilerin gelmesiyle birlikte Manisa'da gayrimüslim bircemaat yapısı oluşmaya başlamış, daha sonra 17. ve 18. yy.lardan itibaren Ermeni veRumların da gelmesiyle farklı cemaatler bir arada yaşamaya başlamıştır.Araştırmamızda Meşrutiyet'ten Cumhuriyet'e Manisa'da ki gayrimüslimlerinnüfusu, ekonomik ve sosyal yapısı, dini yapısı, eğitim durumu, cemaatler arası ilişkileriincelenerek döneme ışık tutulmaya çalışılmıştır.Genellikle rahat bir hayat süren gayrimüslimler Osmanlı Devleti'nin 1. DünyaSavaşı'nı kaybetmesi ve Batı Anadolu'nun Yunanlılar tarafından işgalinden sonrayüzyıllardır birlikte yaşadıkları Müslüman Türklerle çatışmaya girmişlerdir.

Manisa is a historical centre where attracts many investigator?s attract. Thereasons of this attraction are historical position of Manisa which had in Ottoman Period,the wealth of archives sources and religiow records.This study has safveyed non-muslims? population, inhabiting, daily life andeducation in Manisa ketween 1876?1923 and the ex istence of non-muslims in periodtill Republic.İn the course of history had appeared Several Civilizations : Hittite, Frigia, Pers,Rome, Byzantuna, Anatolia Seljukes and Ottomans.Ottoman Empire had seen non-muslims who took parts in constitution of state,in the system of Nation with regord to rights and management.Non Muslims who lived in Manisa had apperared in this system.First of all, a structure of Non-muslim Commwity began to form after jew hadcome to Empire in 16 th century. And then different communities had began tolivetogether with coming of Armenians and Bzyantine Greeks from 17 th and 18 thcenturies.Non Muslıms who usually had a camfor table life all togehther had collided withmuslim Turks as a result of lost of first world war by Ottoman Empire and invasion ofall the wess Anatolia by Greeks.This study has ainned at lightening the general structure of Non-Muslims at lastperiod of Ottoman Period.