Temettü politikasının temsil maliyetleri üzerindeki etkisi ve kurumsal yönetime katkısı

Abstract

Dünyadaki ve Türkiye'deki gelismeler, kurumsal yönetim kavramına artan birilgi yaratmaktadır. Sahiplik ve kontrol ayrılıgı nedeniyle ortaya çıkan temsil sorunu vetemsil maliyetleri, kurumsal yönetimin çözüm bulmaya çalıstıgı temel sorundur.Kurumsal yönetim hissedarlar, yönetim ve yönetim kurulu arasındaki iliskileri,yetki ve sorumlulukları belirleyen mekanizmalar bütünüdür. Amacı, firma içindekilerile dısarıdakiler arasındaki çıkar çatısmalarından kaynaklanan temsil maliyetleriniminimize etmektir. Temsil maliyetlerinin minimize edilmesi ise, firmanın temel amacıolan hissedar degerinin maksimizasyonuna katkıda bulunmaktadır.Türkiye, içsel kurumsal yönetim sistemi olarak tanımlanmaktadır. Çapraz vepiramitsel sahiplik ile yogunlasmıs sahiplik yapısı oldukça belirgindir. Büyükhissedarlar ve aileler halka açık sirketlerin yarısından fazlasının sahibidirler. Sermayepiyasası yeterince gelismis degildir ve çok az sayıda sirket borsaya kayıtlıdır.Farklı sistemlerde farklı kurumsal yönetim mekanizmaları etkin olabilmektedir.Çalısmada bu mekanizmalar kısaca degerlendirildikten sonra, temettü politikalarıayrıntılı olarak incelenmis ve etkinligi tartısılmıstır.Temettü ödemelerinin artması temsil maliyetlerini azaltırken, islem maliyetleriniartırmaktadır. Firmalar optimum temettü ödeme oranlarını, birbirine zıt hareket eden buiki maliyet unsuru temelinde belirlemektedirler. Optimum temettü ödeme oranı, temsilmaliyetleri ile islem maliyetleri toplamını minimum kılan ödeme oranıdır.Çalısmada, İstanbul Menkul Kıymetler Borsasına kayıtlı sirketlerin temettüpolitikaları, maliyet minimizasyonu yaklasımına göre belirlenmeye çalısılmıstır. Temsilmaliyeti ve islem maliyeti göstergeleri olan degiskenler ile temettü ödeme oranlarıarasında beklenen yönde iliskiler olup olmadıgı, çoklu regresyon analizi ile testedilmistir.Elde edilen bulgular, temettü politikalarının temsil maliyetleri ve islemmaliyetlerinin bir fonksiyonu oldugunu göstermektedir. Temettüler temsil maliyetleriniazaltmak için kullanılmakta, ancak bu islem maliyetlerinin artmasına neden olmaktadır.Genel olarak temettü ödemeleri, temsil maliyetlerini azaltarak kurumsal yönetime katkısaglamaktadır.

Developments around the world and in Turkey have created an increasingattention to the corporate governance. The basic problem corporate governance tries tosolve is the agency problem and agency costs caused by the separation of ownershipand control. Corporate governance is a system of mechanisms that determines therelationships, authorities and responsibilities among shareholders, management andboard of directors. Its goal is to minimize the agency costs created by the conflicts ofinterest between insiders and outsiders. Minimization of the agency costs, in turn,contributes to the fundamental objective of the firm, maximization of the shareholders?wealth.Turkey has been described as an insider system. Concentrated ownershipstructures, cross and pyramidal shareholdings are very common. The largestshareholders and families own more than half of the publicly traded corporations. Stockmarket is not well enough developed and few companies are listed.Different corporate governance mechanisms could be effective in differentsystems. In this study, after reviewing these mechanisms briefly, dividend policies havebeen evaluated in detail and its effectiveness has been discussed.Increases in dividend payments decrease the agency costs while increasing thetransaction costs. Firms determine their optimum dividend payment rates based onthese two cost structures, which move in the opposite directions. Optimum dividendpayment rate is the rate that minimizes the sum of the agency costs and the transactioncosts.In this study, dividend policies of listed corporations in Istanbul Stock Exchangehave been tried to be determined according to the cost minimization approach. Whetherrelationships between dividend payment rates and agency cost-transaction cost proxiesare in the expected directions has been tested by the multiple regression analysis.Results indicate that dividend policies are functions of agency costs andtransaction costs. Dividend payments are used to mitigate agency costs, but this causesan increase in the transaction costs. In general terms, dividend payments contribute tothe corporate governance by mitigating agency costs.