Türkiye`de 1980 sonrası dönemde sosyal güvenlik sisteminin gelişimi ve yeniden yapılandırılması sorunu

Abstract

Ülkemiz için 1980'li yıllar ekonomik ve mali alanda oldugu gibi diger sosyal,siyasal ve kültürel alanlarda da önemli gelismelerin ve degisimlerin ortaya çıktıgıyıllar olmustur. Bu gelisme ve degismeler 2000'li yıllara da sarkarak devametmistir. Bu çerçevede söz konusu yıllarda sosyal güvenlik hizmetleri açısından dabazı gelismeler yasanmıstır.Sosyal Güvenligin amacı, kısaca kisileri sosyal risklere karsı korumaktır. Sözkonusu riskler sosyal sigortalar, sosyal yardımlar ve hizmetlerle karsılanmayaçalısılmaktadır. Esasen ülkemizde Cumhuriyet döneminin ilk yıllarından itibarendevlet, yarı kamusal mal olarak da nitelendirilen sosyal güvenlik hizmetlerininhızla gelistirmeye ve gerekli teskilatı kurmaya yönelmistir. Zaman içindeekonomimizin gelismesine, istihdam edilen nüfusun artmasına, devletanlayısındaki degismelere vb. baglı olarak sosyal güvenlik hizmetleri toplumundaha büyük kesimine yayılırken sosyal güvenlik kurumları da daha büyükorganizasyonlar haline gelmislerdir. Ne var ki, söz konusu hizmetlere iliskinsaglıklı bir finansman yapısının olusturulamaması ülkemizdeki sosyal güvenlikkurumlarını bir çıkmazla karsı karsıya getirmistir.Bu konuların degerlendirildigi çalısmada önce ülkemizdeki sosyal güvenlikhizmetlerinin genel durumu üzerinde durulmus, ancak degerlendirmeler sosyalgüvenlik sisteminin tüm boyutlarını kapsamak yerine, primli sosyal güvenliksistemi ile sınırlandırılmıstır. Bu nedenle üç büyük sosyal güvenlik kurumumuzun1980 sonrası mali yapıları ve gelisimi ele alınmıs, bundan sonrada bu üç kurumunortak mali sorunları dikkate alınarak, kurumların mali yapılarınıngüçlendirilmesine yönelik öneriler ortaya konulmaya çalısılmıstır.

For our country, 1980?s are the years that there are many developments andchanges, political and cultural areas behind economic and financial areas. Thesedevelopments and changes went on 2000?s. In this perspective, in those years, somedevelopments occur at social security services, too.The aim of social security is briefly, protecting human being against social risks.The risks are tried to be covered with social insurances, social aids and services.Especially, in our country, the government focused on developing social securityservices named as semi govermental goods and setting necessary organizationsstarting from the first years of the republic. In the course of time, while socialsecurity services were expanding on big parts of society, social securityorganizations got bigger depending on economic development, increasing numberof employed people and changes in state opinion. However, because there is nohealthy financial structure related with those mentioned services, the socialsecurity organizations in our country have not overcome many challenges.In this thesis, those mentioned subjects has been evaluated. Firstly, generalsituation of social security services has been mentioned, but evaluations have beeenrestricted with ?social security system with Premium? in place of all dimensions ofsocial security system. Therefore,the financial structure and development of ourthree big social security organizations have been evaluated and then, suggestionsrelated with strengthening the financial structures of these organizations havebeen tried to be expressed.