Eğitimin hemodiyaliz hastalarında yorgunluğa ve öz bakım gücüne etkisi

Abstract

Araştırma, hemodiyaliz tedavisi gören bireylere uygulanan eğitimin bireylerin yorgunluk ve öz-bakım gücü üzerine etkisini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, Mart-Eylül 2015 tarihleri arasında özel bir diyaliz merkezinde hemodiyaliz tedavisi almakta olan bireyler oluşturdu. Randomize kontrollü desendeki araştırma örneklemini, araştırmaya alınabilme kriterlerini karşılayan 35'i kontrol, 35'i müdahale grubunda toplam 70 hasta oluşturdu. Araştırma verileri Hasta Tanıtım Formu, Piper Yorgunluk Ölçeği, Öz-Bakım Gücü Ölçeği uygulanarak elde edilmiştir. Müdahale grubundaki hastalara, yorgunlukla başetme ve öz bakım gücünü desteklemek amacıyla hazırlanan eğitim içeriği üç ayrı oturum şeklinde verildi. Bireysel olarak verilen eğitim oturumlarının tamamlanmasını takip eden 3. ve 6. aylarda tüm hastalara Piper Yorgunluk Ölçeği, Öz-Bakım Gücü Ölçeği tekrar uygulandı. Müdahale grubunu oluşturan bireylerin % 88.6'sının yorgunluk yaşadığı, % 87.0'sinin yaşadığı yorgunluğun günlük yaşantısını etkilediği, kontrol grubundaki bireylerin % 91.4'ünün yorgunluk yaşadığı, % 90.6'sının yaşadığı yorgunluğun günlük yaşantısını etkilediği bulunmuştur. Eğitim öncesi yapılan değerlendirmede yorgunluk yaşama yönünden gruplar arasında farklılık önemsiz bulunmuştur. Üçüncü ve altıncı aylarda yapılan izlemlerde kontrol grubundaki bireylerin toplam yorgunluk puanları, yorgunluk alt boyutlarının puanları ve öz-bakım gücü puanlarının değişiklik göstermediği, kontrol grubundaki bireylerin yorgunluk puanlarının yüksek, öz-bakım gücü puanlarının düşük olduğu belirlendi. Eğitim sonrası müdahale grubundaki bireylerin yorgunluk puanlarının azaldığı, öz-bakım gücü puanlarının arttığı belirlendi. Araştırmada yorgunluk ve öz-bakım gücü arasında negatif yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişki bulundu. Hemodiyaliz hastalarına verilen eğitimin bireylerin yorgunluk düzeyini azalttığı ve öz- bakım gücünü arttırdığı belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Hemodiyaliz, Yorgunluk, Öz-bakım gücü, Eğitim, Hemşirelik

The study was conducted to evaluate the effect of training on individuals who underwent hemodialysis treatment on fatigue and self-care. The study's universe consisted of individuals who received hemodialysis treatment at a special dialysis center between March-September 2015. A total of 70 patients were included in the randomize controlled study sample, 35 of them in the control group and 35 of them in the intervention group. The data were obtained by applying the Patient Presentation Form, Piper Fatigue Scale, and Self-Care Ability Scale. In the intervention group, the content of the training was provided in three separate sessions to support tiredness and self-care. During the 3rd and 6th months following the completion of the individual training sessions, the entire patients Piper Fatigue Scale, Self-Care Force Scale was reapplied. It was found that 88.6 % of the individuals who constituted the intervention group were fatigued, 87.0 % affected the daily life of the fatigue experienced, 91.4 % of the control group individuals were fatigued and 90.6 % affected the daily life of the fatigue experienced by them. The difference between the groups was not significant in terms of fatigue before the training. In the third and sixth follow-ups, it was determined that the total fatigue scores, fatigue subscale scores and self-care ability scores of the control group did not change, that the fatigue scores of the control group were high and the self-care power scores were low. It was determined that the fatigue scores of the individuals in the post-training intervention group decreased and self-care power scores increased. There was a moderately significant negative correlation between fatigue and self-care power in the study. It has been determined that the education given to hemodialysis patients decreases the fatigue level of the individuals and increases the self-care power.Key words: Hemodialysis, Fatigue, Self-care power, Education, Nursing