Psikolojik sözleşmenin örgütsel sessizlik üzerindeki etkisi: Sağlık çalışanlarına yönelik bir uygulama

Abstract

Bu çalışmanın amacı, psikolojik sözleşmenin örgütsel sessizlik üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırmanın evrenini 16 Kasım 2015 – 30 Kasım 2015 tarihleri arasında, Sivas Devlet Hastanesi'nde çalışan 540 hekim, hemşire/ebe ve diğer sağlık personeli (anestezi-röntgen teknikeri vb.) oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise, bu hastanede çalışan (hekimler, ebeler, hemşireler, röntgen ve laboratuar teknikerleri vb) sağlık personeli oluşturmaktadır (n=377). Bu araştırma, tanımlayıcı türde bir araştırma özelliğindedir. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS (Ver.22.0) programı ile değerlendirilmiştir. Katılımcıların verdikleri cevapların demografik özelliklere göre değişip değişmediğini test etmek amacıyla iki değişkenler için bağımsız örneklem t testi, ikiden fazla değişkenler için ise f (Anova) testi uygulanmış ve anlamlı farklılığın nedeni (Post hoc testi) Tukey testi ile incelenmiştir. Ayrıca psikolojik sözleşmenin örgütsel sessizlik üzerindeki etkisini belirlemek için korelasyon ve birden fazla bağımsız değişken olduğu için çoklu regresyon analizi yapılmıştır. p<0.05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştirAraştırma bulgularına göre; psikolojik sözleşme açısından, yaş, eğitim, unvan, aylık gelir durumu; sessizlik açısından, cinsiyet, deneyim, eğitim ve idari görev değişkenleri arasında farklılıklar gösterdiği saptanmıştır. Genel olarak psikolojik sözleşme (3,00) ve örgütsel sessizlik (2,76) ortalaması orta düzeyde olduğu ve özellikle çalışanların sessizlik puanlarının işle ilgili konularda (3,33) en yüksek olduğu saptanmıştır.İşlemsel psikolojik sözleşmenin örgütsel sessizlik (genel) üzerinde pozitif etkisi (ß=0,173, t=3,404, P=0<0,5), ilişkisel psikolojik sözleşmenin örgütsel sessizlik (genel) üzerine negatif etkisi (ß= -0,263, t= -5,181, P=0<0,5) saptanmıştır.Araştırma bulgularında psikolojik sözleşmenin (genel) örgütsel sessizliği doğrudan etkilemediği (ß=0,051, t=0,980, P=0>0,5) saptanmıştır. Buna karşın psikolojik sözleşme boyutlarından işlemsel psikolojik sözleşmenin; `yönetsel ve örgütsel nedenler (ß=0,104, t=2,070, P<0,5)`, `işle ilgili konular (ß=0,179, t=3,494, P<0,5)`, `tecrübe eksikliği (ß=0,207, t=4,001, P=0.003)`, `izolasyon korkusu (ß=0,157, t=3,035, P=0.003)`, `ilişkileri zedeleme korkusu (ß=0,162, t=3,147, P=0.002)`, `örgütsel sessizlik (genel) (ß=0,173, t=3,404, P=0<0,5)` üzerinde pozitif bir etkiye sahip olduğu saptanmıştır.İlişkisel psikolojik sözleşmenin ise ; `yönetsel ve örgütsel nedenler (ß= -0,306, t= -6,060, P=0<0,5)`, `işle ilgili konular (ß= -0,233, t= -4,552, P=0<0,5)`, `İzolasyon Korkusu (ß= -0,195, t= -3,788, P=0.000)`, `ilişkileri zedeleme korkusu (ß= -0,193, t= -3,748, P=0.000)`, `Örgütsel sessizlik (genel) (ß= -0,263, t= -5,181, P=0<0,5)`, üzerinde negatif bir etkiye sahip olduğu saptanmıştır. İlişkisel Psikolojik Sözleşmenin Tecrübe Eksikliği (ß= -0,024 t= -0,459, P=0>0,5) üzerinde bir etkisi saptanmamıştır. Sonuç olarak psikolojik sözleşmenin (genel) örgütsel sessizliği doğrudan etkilemediği saptanmıştır. Fakat psikolojik sözleşme boyutlarından işlemsel psikolojik sözleşmenin örgütsel sessizlik (genel) üzerinde pozitif bir etkiye sahip iken, ilişkisel psikolojik sözleşmenin ise örgütsel sessizlik (genel) üzerinde negatif bir etkiye sahip olduğu saptanmıştır.Çalışmada ayrıca tespit edilen sonuçlara yönelik ve gelecekte bu alanda çalışma yapacak araştırmacılara bazı önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Psikolojik Sözleşme, Psikolojik Sözleşme İhlali, Örgütsel Sessizlik, Sağlık Çalışanları

The aim of this study was to examine the effect of the psychological contract on organizational silence. The sample of the research was composed of health personnel working (doctors, nurses, nurses, x-ray and laboratory technicians etc.) in the Sivas State Hospital affiliated to the Ministry of Health(n=377). Independent sample t test for two variables and f (Anova) test for more variables were applied in order to test whether the responses of the participants vary according to the demographic characteristics and was examined the reason for the significant difference by the Tukey (post hoc test). In addition, in order to determine the impact of the psychological contract on organizational silence, correlation and multiple regression analysis was performed because there were multiple independent variables . p <0.05 was considered statistically significant.According to research findings; in terms of psychological contract; age, education, title, monthly income was found that there are differences between the variables; in terms of silence; gender, experience, education and administrative duty. In general, the psychological contract (3.00) and organizational silence (2.76) were moderate and especially the employees' silence scores were found to be the highest in work related issues (3,33).A positive effect was found on the organizational silence (general) of the transactional psychological contract (ß=0,173, t=3,404, P=0<0,5), the negative effect of the relational psychological contract on organizational silence (general) (ß= -0,263, t= -5,181, P=0<0,5).In the research findings it was determined that the psychological contract (general) did not directly affect organizational silence(ß=0,051, t=0,980, P=0>0,5). On the other hand, it has been found that has a positive influence of the operational psychological contract, which is of the psychological contract dimensions on managerial and organizational reasons (ß=0,104, t=2,070, P<0,5), work related issues (ß=0,179, t=3,494, P<0,5), lack of experience (ß=0,207, t=4,001, P=0.003), fear of isolation (ß=0,157, t=3,035, P=0.003), fear of deterioration of relations (ß=0,162, t=3,147, P=0.002) and organizational silence (general) (ß=0,173, t=3,404, P=0<0,5).On the other hand, it has been found that relational psychological contracting has a negative effect on `managerial and organizational causes (ß= -0,306, t= -6,060, P=0<0,5)`, `work related issues (ß= -0,233, t= -4,552, P=0<0,5)`, `fear of isolation (ß= -0,195, t= -3,788, P=0.000)`, `fear of damage to relationships (ß= -0,193, t= -3,748, P=0.000)`, `organizational silence (general) (ß= -0,263, t= -5,181, P=0<0,5)`. No effect of relational psychological contract on the lack of experience was determined (ß= -0,024 t= -0,459, P=0>0,5).As a result, it was determined that the psychological contract did not directly affect the organizational silence. Fonctional psychological contract from the dimensions of the psychological conract have a positive effect on the organizational silence, but relational psychological contract have a negative effect on the organizatioanal silence. Suggestions for the results identified in the study were presented and some suggestions have been made to the researchers who will work on this field in the future. Key words: Psychological Contract, Violation of Psychological Contract, Organizational Silence, Health Care Workers