Sivas il merkezinde lise öğrencilerinin okul yaşam kalitesi ve ilişkili faktörler

Abstract

Bu araştırma, Sivas il merkezinde lise öğrencilerinin Okul Yaşam Kalitesi(OYK) ve ilişkili faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada veriler 'Liselerde Yaşam Kalitesi Ölçeği (LİSEYKÖ) ve araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu kullanılarak toplanmıştır. Kesitsel tipte yapılan araştırmanın evrenini 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Sivas il merkezinde bulunan liselerde 9, 10, 11 ve 12. sınıflarda öğrenim gören 23728 öğrenci oluşturmuş, örnekleme 546 öğrenci alınmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler SPSS (Versiyon22.0) programına yüklenerek değerlendirilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde; iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi, Varyans Analizi, Tukey Testi, Manwhitney-U Testi, Kruskal-Wallis Testi kullanılmış, p<.0.05 değeri anlamlı kabul edilmiştir.Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, öğrencilerin OYK orta düzeyde, en yüksek puan ortalaması 'Öğrenci' alt boyutunda (46,72±9.35), en düşük puan ortalaması 'Statü' alt boyutunda (17.02±4.67) bulunmuştur. Araştırmada kız ve erkek öğrencilerin Okul Yaşam Kalite Ölçeği (OYKÖ) puan ortalamaları arasında kız öğrenciler lehine, sınıf düzeyi açısından küçük sınıflar lehine anlamlı farklılıklar olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin OYKÖ puan ortalamaları; öğrencinin anne ve babasının eğitim düzeyi, anne mesleği, öğrencinin kardeş sayısı, kronik hastalık durumu, algıladığı ekonomik durumu, kendine ait odasının varlığı ile karşılaştırıldığında farklılık istatistiksel olarak önemsiz bulunurken (p>0.05), öğrencinin anne ve babasının beraber olma durumu, ailesi ile bir arada yaşama durumu, okulda sosyal faaliyetlerin olması, öğrencinin okul başarı durumu önemli bulunmuştur (p<0.05). Çalışma bulgularına göre sigara içen, disiplin cezası alan ve okula sık devamsızlık yapan öğrencilerin OYKÖ puan ortalamalarının düşük olduğu saptanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; lise öğrencileri arasında hoşgörü, saygı, yardım etme gibi pozitif duyguları kuvvetlendirecek etkinliklerin artırılması, okul müdürlerinin öğrencilerle daha çok bir araya gelmesi ve iletişim kurması, öğrencilerin kendilerini değerli hissettikleri demokratik okul ortamlarının oluşturulmaya çalışılması, spor programları, müzik, sanat ve drama etkinlikleri, akademik ve mesleki kulüp çalışmaları gibi sosyal etkinliklerin artırılması önemlidir. Ayrıca, OYK' nin öğrencilerin biyopsikososyal gelişimlerinin değerlendirilmesinde önemli bir veri kaynağı olarak incelenmesi, öğrencilerin OYK' nin okul sağlığı hizmetleri içerisinde alanında uzman okul hemşireleri tarafından değerlendirilmesi, düşük OYK olan öğrencilerin riskli davranışlar yönünden değerlendirilmesi, öğrencilere sağlığı koruma ve geliştirmeye yönelik gerekli eğitim ve danışmanlık hizmetlerinin verilmesi önerilmiştir.Anahtar Kelimeler: Okul Yaşam Kalitesi, Lise Öğrencileri, Okul Sağlığı Hemşireliği.

This research was conducted to determine the school life quality and related factors of high school students in Sivas province center.Survey data were collected using the `Quality School Life Scale for High School Students` and the Personal Information Form developed by the researcher.The universe of the cross-sectional study was composed of 23728 students in 9, 10, 11 and 12 classes in the high school in Sivas province center in 2015-2016 academic year and 546 students were sampled. Data obtained in this study were evaluated by loading on SPSS (Data 22.0) program. In evaluating the data; momentousness of the difference between two averages test, Tukey test, Manwhitney-U test, Kruskal-Wallis test was considered significant.According to the results obtained from the results of the research, the students' QSLs were found at the moderate level, the highest point average in the 'Student' sub-dimension (46.72 ± 9.35) and the lowest point average in the 'Status' sub-dimension (17.02 ± 4.67).It was determined that there was a significant difference between QSL scale scores of girls and boys in favor of small classes; in terms of grade level in favor of female students. QSL scale points average of students; (p> 0.05), the difference was found to be statistically insignificant when the education level of the mother and father of the student, the occupation of the mother and the father, the number of the sister of the student, the chronic disease situation, the economic situation perceived. The coexistence of parents, the situation of living together with the family, the presence of social activities in the school and the school achievement of the students were found to be significant (p <0.05). According to the results of the research; it is important to increase the number of activities that will enhance positive feelings such as tolerance, respect and help among high school students, school managers come together and communicate more often with students, to create more democratic school environments in which students feel valued themselves, to increase the social activities such as sports programs, music, arts and drama activities, academic and professional club activities. In addition, it has also been suggested that QSL should be considered as an important data source in assessing the biopsychosocial development of students, students should be evaluated by school nurses who are experts in the area of QSL in school health services, students with low QSL should be evaluated for risky behaviors, education and counseling services be provided to the students in order to protect and develop their health.Keywords: Quality of School Life, High School Students, School Health Nursing