Lise öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyleri ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırma lise öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyleri ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı kesitsel olarak yapılmıştır. Erzurum Tortum ilçesine bağlı bulunan 2 lisede öğrenim gören 396 öğrenciden araştırmaya katılmayı kabul eden 371 öğrenci araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Öğrencilerin fiziksel aktivite düzeyleri ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla, Adölesanlar İçin Fiziksel Aktivite Ölçeği (AFAÖ), Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II (SYBDÖ II) ve tanıtıcı bilgileri içeren Kişisel Bilgi Formu kullanılarak veriler toplanmıştır. Verilerin istatistiksel değerlendirilmesinde t testi, varyans analizi, Kolmogorov Smirnov, ANOVA, tanımlayıcı istatistikler, Ki-kare testi ve Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Araştırma kapsamındaki öğrencilerin %65.0'ı erkek, %35.0'ı kız olup %32.9'u 9.sınıfta öğrenim görmektedir. Öğrencilerin %65.0'ı normal kilolu, %79.0'ı çekirdek ailede yaşayan, %38.5'i 4 ve üzeri kardeşe sahip, %65.0'ı yatılı bir okulda kalan, %88.1'i orta gelir düzeyinde, %85.2'si sağlık güvencesine sahip, %88.7'sinin herhangi bir sağlık sorunu yoktur. Fiziksel Aktivite Ölçeğine göre öğrencilerin son 7 günde boş zamanlarında çoğunlukla hiç fiziksel aktivite yapmadıkları, sadece %35.0'inin egzersiz için 1-2 kez yürüyüş yaptığı, %35.6'sının 1-2 kez hafif tempolu yürüyüş yaptığı, %41.8'inin 1-2 kez voleybol oynadığı, %50.4'nün beden eğitimi dersi esnasında her zaman aktif olduğu, hafta içi çoğunlukla fiziksel aktivite yapmadıkları, hafta sonu ise %26.1'inin pazar günü orta sıklıkta fiziksel aktivite yaptıkları belirlenmiştir. Erkek öğrencilerin %47.7'si orta düzeyde aktif, kız öğrencilerin %51.5'i ise inaktiftir. Toplamda ise öğrencilerin %14.8'i aktif, %46.4'ü orta düzeyde aktif ve %38.8'i inaktiftir. Elde edilen bulgulara göre öğrencilerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II genel puan ortalaması 113.29±20.86 olup, puan ortalamalarının erkeklerde, annesi sağ olanlarda, sağlık güvencesi olanlarda, sağlık sorunu olanlarda, lise 10. sınıfta öğrenim görenlerde, annesinin mesleği işçi olanlarda ve ailesiyle birlikte kalanlarda yüksek olduğu belirlenmiştir. Fiziksel aktivite ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasında pozitif yönde düşük kuvvetli bir ilişki bulunmuştur (r:0,466). Anahtar Kelimeler: Lise Öğrencileri, Fiziksel Aktivite, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları, Hemşirelik.

This analytical cross sectional study is conducted for specifying the relationship between physical activity levels of high school students and healthy lifestyle behaviors. 391 students who accepted to participate in the research in the 2 high schools under the Erzurum Tortum district constituted the sample of the researcher. The data is collected from `Physical Activity Questionnaire for Adolescents (PAQ-A)` which is developed for determining the relationship between physical activity levels of the students and healthy lifestyle behaviors `Healthy Life Style Behaviour Scale II` and `Personel Data Form` which includes introductory information. In statistical evaluation of the data, t test, analysis of variance, Kolmogorov Smirnov, ANOVA, descriptive statistics, Chi Square Test, and Pearson correlation analysis are used. %65.0 of the students in the scope of the study are boy, %35.0 of them are girl while %32.9 of them are in 9th grade. %65 of the students has normal weight, %79.0 lives with their elementary family, %38.5 has 4 siblings or above, %65.0 study in a boarding school, % 88.1 is from middle class, %85.2 has health insurance, and %88.7 does not have any health problem. According to the Physical Activity Questionnaire, the last 7 days, the students mentioned that they mostly did not make any physical activity in their free time, only %35.0 went on walks to exercise for 1-2 times, % 35.6 took slow pace walks for 1-2 times, %41.8 played volleyball for 1-2 times, %50.4 was always active in the gym lessons, they usually did not make any physical activity during weekdays, and %26.0 moderately did physical activities on the Sunday. %47.7 of the male students is moderately active while %51.5 of the female students is inactive. Totally, %14.8 of the students is active, %46.4 is moderately active, and %38, 8 is inactive. According to the obtained results, general score average of the students in the Healthy Lifestyle Behaviors Questionnaire is 113.29 ±20.86, it is determined that the score is higher in the boys, in the students whose mother is alive, in the ones who has a health insurance, in the ones who has a health problem, in the ones who are in 10th grade, in the ones whose mother works as worker, and in the ones who live with their family. It is found that there is a low positive relationship between physical activity and healthy lifestyle behaviors. Keywords: High School Students, Physical Activity, Healthy Lifestyle Behaviors, Nursing