Cumhuriyet Dönemi siyaset ve hukuk hayatında Refik Şevket İnce

Abstract

Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin kuruluşuna şahitlik etmiş, Türk Kurtuluş Savaşı'na katılıp yeni kurulacak olan devlet için çeşitli görevler üstlenmiş kişilerin yaşamlarının gün yüzüne çıkarılması, yakın dönem Türk Tarihi araştırmaları için önem arz etmektedir. Cumhuriyet rejimi ve yeni devlet sisteminin kuruluşunda rol oynamış kişilerin aynı zamanda bir Osmanlı geçmişleri olduğundan, bu araştırmalarda Osmanlı Devleti hakkında da ipuçları elde etmek mümkündür. Bu çerçevede Osmanlı Devleti coğrafyasında doğup Osmanlı eğitimi ile yetişen Refik Şevket İnce, Millî Mücadele döneminde önemli görevler üstlenmiştir. İlk Meclis'e milletvekili olarak katılmış ve bakanlık görevinde bulunmuştur. Türkiye Cumhuriyeti'ni kuran Meclis'te alınan önemli kararların bazılarında başrolü üstlenmiş, memleketin geleceği için Meclis'te yoğun mesai sarf etmiştir.Tek parti döneminde partisine sadakatle bağlı; ama aynı zamanda, gerekli gördüğü yerde partisini eleştirmekten geri kalmayan ?parti içi muhalif? tavır sergileyen İnce, aynı zamanda Meclis'te bulunduğu dönemlerde kürsüden en fazla konuşan milletvekilleri sıralamasında başlarda yer almıştır. Dolayısıyla o, ülkeyi ilgilendiren kararların alındığı Meclis'te pek çok konuda fikir beyan etmiş, kendi deyimiyle ?memur milletvekili? olmamıştır.Türk Hukuku'nun gelişmesinde, ülkedeki hukuk alanındaki çalışmaların kurumsallaştırılmasında önemli bir görev üstlenmiş, günümüzdeki Türk Hukuk Kurumu'nun kurulmasında çaba sarf ederek, uzun süre kurumun başkanlığını yürütmüştür.Uzun süre tek parti ile yaşayan Türkiye'de yeni bir parti olarak çıkan Demokrat Parti'nin kurucuları arasında yer almış, bu partinin iktidara giden yolunda yoğun faaliyet göstermiştir. Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin idama mahkum olan tek başbakanı Adnan Menderes'in kurmuş olduğu ilk iki kabinede bakanlık görevlerinde bulunmuştur. Siyasî hayatı boyunca bağlı olduğu parti ve kurumlarda yanlış gördüğü işlere muhalefet etmekten çekinmemiştir. Cesur bir siyasetçi?hukukçu portresi çizen Refik Şevket, milleti için görev aşkıyla çalışmayı kendine düstur edinmiştir. Bu anlamda, onun Türk siyaset ve hukuk alanındaki faaliyet ve katkılarının ortaya çıkarılmasını amaçlayan bu çalışmada, onun yaşamından yola çıkarak Türkiye'nin yakın geçmişindeki olaylar ele alınmaya çalışılmıştır.

Bringing to light of lives of persons taking on various duties for the state to be established and participating in Turkish war of independence and witnessing foundation of Republic of Turkey is very important for near period Turkish history researches. It is possible to obtain hints about Ottoman Empire in these researches since these persons taking role in the foundation of new state system and republic regime have Ottoman history, too. Within this scope, Refik Şevket İnce being born in the geography of Ottoman Empire and being brought up with Ottoman education took on very important tasks during National Struggle. He participated in the first Assembly as a deputy and served as minister. He played the leading role in some of the important decisions made at the Assembly founding Republic of Turkey and tried hard for the future of the nation at the Assembly.İnce being devoted his party but criticizing his party if necessary and adopting ?intraparty opposition? attitude during single party period was among the first in the ranking of most?speaking deputies at the platform in the period of Assembly. Therefore, he expressed opinions about many subjects at the Assembly where decisions about country were made; he was not ?civil servant deputy? with his own word.He undertook an important duty in development of Turkish Law, institutionalization of works in legal field and performed the presidency of the institution showing effort in establishment of Turkish Law Institution today.He was among the founders o Democratic Party arising as a new party in Turkey living with single?party for a long time and operated in the way of this party towards coming to power. He held ministry offices in the first two cabinets that were established by Adnan Menderes being the only president that was condemned to death of Repuclic of Turkey. He did not hesitate to oppose against things that went wrong in party and institutions he was affiliated to in his political life. Refik Şevket appearing as courageous politician?jurist adopted working hard for his nation as principle. In this context, events in the recent past of Turkey are dealt in this study aiming to reveal his activities and contributions in Turkish political and legal field.