Türkiye`de döviz kurlarındaki değişme ile enflasyon arasındaki ilişki

Abstract

Birçok ülkenin mücadele ettiği ve ekonomide yer tutan önemli kavramlardan biri olan enflasyon, fiyatlar genel düzeyindeki sürekli ve önemli artışları ifade etmektedir. Türkiye, 1970'lerin sonlarından günümüze kadar yaşanan krizlere ve olumsuz gelişmelere bağlı olarak yüksek ve kronik bir enflasyon süreci yaşayan ve bununla mücadele etmeye çalışan bir ülkedir. Ekonomide istikrarın sağlanabilmesi ve sürdürülebilmesi için, önemli olan olgulardan birisi, düşük oranlı enflasyonun geçerli olabileceği bir ekonomi politikasının benimsenmesidir.Ekonomide önemli bir yer tutan bir diğer kavram olan döviz kuru ise; iki ulusal para birimi arasındaki değişim oranıdır. Özellikle Bretton Woods Sistemi'nin sona ermesi ve petrol fiyatlarındaki yükselme sonucu ortaya çıkan şokun etkisiyle tüm ülkelerin döviz piyasalarındaki istikrarsızlıklar artmıştır. Döviz piyasalarındaki istikrarsızlık sonucu, ulusal ya da uluslararası yaşanan krizler ülkelerin refah (gönenç) düzeylerini olumsuz etkilemiştir. Ayrıca döviz kurlarındaki değişim ithal eden sektörlerdeki maliyetlere yansıyarak, yurtiçi fiyatları etkilemektedir. Dolayısıyla, döviz kurlarındaki bir artışın, enflasyonu da arttırdığını söylemek olurludur. Ayrıca, eğer ülke parası değer yitirirse, insanlar yerli paradan kaçacak ve bu da döviz kurunun artmasına neden olacaktır. Bunlara bağlı olarak, döviz kuru ile enflasyon arasında sıkı bir ilişkinin olduğunu söylemek olurludur. Bu nedenle bu çalışmadaki amacımız; döviz kurlarındaki değişimin enflasyon üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Bunun için, gerekli ekonomik ve ekonometrik analizler yapılmış ve 1983-2009 arası reel efektif döviz kuru ve TÜFE verileri kullanılarak zaman serisi ile çalışılmış ve sonuçlar yorumlanmıştır. Çalışmanın sonucunda, TÜFE ile reel efektif döviz kuru arasında çift yönlü bir ilişki bulunmuştur.

Inflation, which is one the most important terms in economics and many countries struggle with, refers to permanent and significant increases of prices.Turkey is a country is a country which has experienced high and chronic inflation period and tried to cope with it since the late 70?s on account of several crisis and negative incidents. One of the most important facts of economics is to follow a low level inflation policy in order to provide and sustain economic stability.Another significant term of economics is the foreign exchange rate which is the swap ratio between two national currencies. Instability in the foreign exchange markets of all countries has increased due to the shock which is a consequence of the increase in oil prices and the abolishment of Bretton Woods system. As a result of instability in foreign exchange markets, national or international fluctuations have affected welfare levels of countries negatively. Moreover, fluctuations in foreign exchange rates affect domestic prices by increasing the costs of import sectors. Thus, it is possible to claim that an increase in foreign exchange rates makes the inflation go up. Furthermore, if the national currency loses value, people flee from the national currency and this causes the exchange rate to increase. It can be deduced from the facts given above that there is a significant correlation between the exchange rate and the inflation. Therefore, the aim of this study is to analyze the effect of foreign exchange rate fluctuation on the inflation. So as to achieve this, required economic and econometric analyses have been made and by using real effective exchange rates between 1983-2009 and consumer price index data, time series have been studied and then the results have been interpreted. As result of the study, it is obtained that there is a two-way directed realitions between consumer price index data and real effective exchange rates.