Avrupa Birliği ortamında tarım ürünleri işletmelerinde hibe destek kredileri

Abstract

?Avrupa Birliği Ortamında Tarım Ürünleri İşletmelerinde Hibe Destek Kredileri'' adlı bu çalışma ile Türkiye'de tarım sektörünün sorunları, istihdamı, rekabet gücü ve genel ekonomi içindeki payı detaylarıyla belirtilerek değişen ve globalleşen dünyada Türk tarımının rekabet gücünün arttırılması hedeflenmiştir.Osmanlı Devleti'nden Türkiye Cumhuriyeti'ne tarıma dayalı bir nüfus ve ekonomi miras kalmıştır. Öyle ki, 1927 yılındaki ziraat sayımı sonuçlarına göre nüfusun %80'inden fazlası tarımla ilgilenmektedir. 2000'li yıllara gelindiğinde tarım nüfusu o döneme göre azalmış olmasına rağmen yine de fazladır ve Gayri Safi Milli Hasıla içindeki payı %8,6'dır. Türk tarım sektörünü içinde bulunduğu zor durumdan kurtarmak için, dünya tarımıyla rekabet edebilir hale getirmek gerekmektedir. Bunun için de gelişmiş Avrupa Birliği tarımıyla Türk tarımını karşılaştırıp zayıf yönlerimizi ortaya çıkartmak gerekmektedir.Avrupa Birliği tarım sektörüyle Türk tarımını karşılaştırdığımızda birçok konuda yetersiz olduğumuz görülmektedir. Bunların başlıcası; işletme başına düşen arazi büyüklüğü, teknoloji kullanımı, fiyat politikaları ve en önemlisi de finansman destekleridir. AB'de işletme başına düşen ortalama arazi büyüklüğü Türkiye'nin 2,8 katıdır. Bu da işletmelerin verimli olmasına neden olan etkenlerden biridir. Avrupa Birliği 2010 bütçesinde tarımsal destekler için ayrılan pay 55,9 milyar Euro ve oransal olarak ta %38'dir. Bu rakam da AB içinde tarıma verilen finansal desteğin ne kadar büyük olduğuna bir örnektir. Bu destekler çeşitli fonlar vasıtasıyla kullandırılmaktadırlar. Bunlardan bazıları; Avrupa Tarımsal Yönlendirme ve Garanti fonu (FEOGA), Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu (ABKF), Avrupa Sosyal Fonu (ASF), Avrupa Birliği Uyum Fonlarıdır. Türkiye'deki tarımsal kurum ve işletmeler de Avrupa Birliği uyum programı gereğince proje hazırlayarak bu fonlardaki desteklerden istifade edebilme hakkına sahiptir. Bu fonların desteği sayesinde Türk tarımının verimliliği ve rekabet gücü arttırılarak Avrupa Birliği tarım sektörüyle uyumlu hale getirilmesi amaçlanmaktadır. Tüm tarım işletmeleri veya kamu kuruluşları proje hazırlayarak %50'ye varan hibe desteklerinden yararlanabileceklerdir. Ancak bunun için hibe mekanizması aşamalarını geçmeleri ve doğru projeyi seçmeleri gerekmektedir. Bununla ilgili olan kurumlardan bazıları şunlardır; Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu (AKTD), Merkezi Finans ve İhale Birimi(MFİB).Tezin son bölümü uygulama bölümü olarak planlanmış ve bu doğrultuda çalışılmıştır. Bu bölümde Samsun ilinde bir un fabrikasının proje amaçlı hibe destek programına başvurusu ve aşamaları detaylarıyla incelenmiştir. Bu projeden istifade edebilmesi için gerekli olan kriterlerden en önemlileri; şirket finansman durumu, projenin amacı, destek sayesinde yapacağı yatırımın o bölgeye sosyal katkısı, desteğin şirketin rekabet gücüne katkı seviyesi ve kapasite artışıyla sağlayacağı fazladan istihdamdır. Ele alınan un şirketi de destek sayesinde üretim kapasitesini arttırıp bölgede buğday ekiminin artmasına, fazladan eleman çalışmasına ve satış cirosunun artarak bölgedeki tarım ekonomisine fazladan katkı sağlamayı başarmıştır.

The thesis named `Subsidies to agricultural companies in the European Union? is studied to explain Turkish agricultural sector?s problems, sector?s employment situation, competitiveness and its ratio in the general economy and also it is aimed to explain the methods to increase the competitiveness level in the changing and globalizing world.Agricultural oriented population had been inherited to Turkis Republic from the Ottoman Empire. According to the reports in the year of 1927; more than 80% of the population had been working in the agriculture sector. When we check the same ratio in the year of 2000, the population ratio had declined but the agriculture sector in GDP (general domestic product) was 8,6%. In order to save the Turkish agriculture, it is needed to have power to compete with the world?s agricultural sector. In order to do this, we need to compare our sector with the European Union?s sector and we need to define our disadvantages.When we compare them, we realise that Turkish agricultural sector has lots of disadvantages. The main disadvantages are the field owned by each farmer, technolgy used, product price policies, and the most important one, financial support. In the European Union the average field measurement for per farmer is 2,8 times more than Turkish average field measurement for per farmer. This is one of the most important reasons that the farmers in European Union are more productive. In the European Union the budget amount reserved for agricultural grants and supports is 55,9 billion euro, which is 38% of general budget. This amount is a typical sample which shows us the importance given to agricultural sector in the European Union. These subsidies can be used by some various funds. Some of them are; European Agricultural Guidance Guarantee Fund, European Regional Development Fund, European Social Fund, European Adaptation Fund. The agricultural organisations and companies in Turkey have right to use these funds by preparing appropriate projects. By the help of these supports, it is aimed to increase the Turkish agricultural productivity and competitiveness in order to adapt to European Union agricultural sector level. All agricultural companies and govermental associations can use these subsidies which have 50% grant support. But in order to get these subsidies they have to pass the subsidy mechanism stages and they have to choose the appropriate project. Some organizations related with these subsidy program in Turkey are; State Planning Organization (SPO), Delegation of the European Union to Turkey (DEUT), Central Finance and Contracts Unit (CFCU).The last part of the thesis is placed as an evaluation part and studied through this subject. In this section; it is explained one flour factory?s application to subsidy in Samsun and its application stages detailed. In order to get these grants, the most important criteria are; company?s finance position, the aim of the project, project?s social contribution to the region, grant?s contribution to company?s competitiveness level, the result of capacity increasing to unemployment level in that region.As a result this company achieved to increase production capacity and competitiveness level so that the need to raw material increased. Farmers increased the wheat planting for good prices and more workers in the field and in the factory were employed. Sales turnover of the company also increased.