Gümrük Birliği`nin, ihracata yönelik sanayileşme stratejisi açısından Türkiye`nin ekonomik kalkınmasına etkisi

Abstract

Gümrük birlikleri (ekonomik entegrasyonlar) ile ilgili temel çalışmalar 1950'lerde yayınlandı. Buna ek olarak, 1950'lerin ortalarına gelindiğinde sanayileşme gelişme ile aynı anlama sahipti. Gümrük Birliği Üyeliği ve bunu takip eden sanayileşme stratejisi sadece dış ticareti değil aynı zamanda ekonomik gelişmeyi de etkilemektedir.1957 yılında Roma Anlaşması'na imza atarak altı Avrupa Devletinin (Almanya, Fransa, Belçika, Hollanda, Lüksemburg, İtalya) katılımıyla kurulmuş olan Avrupa Ekonomik Birliği halen gümrük birliğini oluşturmuş olan dünyadaki en büyük ekonomik bütünleşmedir.Türkiye ve AB arasında gümrük birliği temelli bir ilişki inşa etmiş olan Ankara Anlaşması 1963 yılında, Türk ekonomisini iyileştirmek ve Türkiye'de yaşayan insanların yaşam standartlarını yükseltmek üzere imzalandı.1970'lerin sonuna gelindiğinde ise Ankara Anlaşması'nın şartları ve açık ekonominin (serbest ticaret) bir zorunluluk haline gelmesi, ekonomik istikrarını sağlamak için Türkiye'yi sanayileşme stratejisini değiştirmeye zorladı. Bunun üzerine 1980 yılında İhracata Yönelik Sanayileşme uygulamaya konuldu.İhracata Yönelik Sanayileşme uygulaması sırasında Türkiye ihracatı sürdürmesi için gerekli olan üretim patlamasına ulaşamadı. Türk ekonomisinin üretim yapısı ithal ikamesi sanayileşme stratejisi üzerine kurulu idi. Üretim alanında teknoloji, araştırma, kalkınma ve teknik eğitim açısından eksikler mevcuttu. Bütün bu engellere rağmen, İhracata Yönelik Sanayileşmenin sonucunda ihracatımız 2.9 milyar dolardan (1980) 18 milyar dolara yükseldi. Bu dönemde ayrıca sektörel dağılımda da önemli yapısal değişiklikler yaşandı. Ülke ekonomisinde ihracatın önemini gösteren ihracat - gayrisafi milli hasıla oranı 1980 yılında yüzde 5 iken, 1994'e gelindiğinde yüzde 14'lere yükseldi.Gümrük Birliği, Türkiye ve AB arasında 31.12.1995 tarihinden itibaren uygulamaya konuldu. Bu birlik endüstriyel ürünleri ihtiva etmektedir. Gümrük Birliği ile Türk sanayisi dış rekabet ile yüzleşmektedir. Gümrük Birliği, yatırım ve üretim yapımızın yönünü dış pazarlara çevirmeye zorlayacaktır. Kaliteyi yükseltmek ve maliyetleri düşürmek için araştırma, geliştirme ve teknik eğitime önem vermemiz gerekmektedir. İhracat miktarlarımızdaki artış, ekonomimizin dünya ekonomisi ile uyumlu hale geldiğinin bir işaretidir.Bu araştırmada kullanılan temel yöntem özellikle Dış Ticaret ve Gayrisafi Milli Hasıla ile ilgili çeşitli göstergelerin neden sonuç ilişkisi içinde kullanılması ve yorumlanmasını temel almaktadır. Ayrıca yapılan yorumlar, istatistiksel analiz yöntemi ile de kanıtlanmaya çalışılmıştır.

In 1950?s, main works about customs unions (economic integrations) were published. Furthermore, in the mid-1950s, industrialization gained the same meaning with development. Membership of Customs Union and the industrialization strategy that followed, affects not only the foreign trade but also the economic development.European Economic Community, which was established in 1957 with Treaty of Rome by six European States (Germany, France, Belgium, Holland, Luxembourg, Italy) , is still the biggest economic integration in the world which had formed customs unity.Ankara Agreement, which formed an association that based on customs union between Turkey and EC, was signed in order to improve the development of Turkish economy and to increase living standards of Turkish people in 1963.To obtain economic stabilization, obligations of Ankara Agreement and the necessity of open economy (free trade) forced Turkey to change its industrialization strategy at the end of the 1970?s. So, in the year 1980, Export Oriented Industrialization was put into practice.During the practice of Export Oriented Industrialization, Turkey was not able to achieve the production explosion, which is necessary to carry on exportation. The production structure of Turkish economy was based on industrialization strategy of import substitution. The production was in lack from the points of technology, research, improvement and technical education. In spite of all these obstacles, our exportation in consequence of Export Oriented Industrialization, increased from 2.9 billion dollars (1980) to 18 billion dollars (1994). In this period, an important structural change in the sectoral distribution of exportation occurred as well. The rate of exportation to GNP, which shows the importance of exportation in the country?s economy rises to 14 percent in 1994, while it was 5 percent in 1980.Customs Union is in force between Turkey and EC beginning from 31.12.1995. Customs Union comprises industrial products. Because of Customs Union. Turkish industry is coming face to face with foreign competition. Customs Union will force our investment and production structure to be directed towards foreign markets. We have to give importance to research, improvement and technical education in order to raise the quality and reduce costs. The increase in our exportation amounts is the sign of the integration of our economy to the world?s economy.The main method used in this research depends on utilizing and interpreting various indicators within the relation of cause and result, especially the indicators which are related to Foreign Trade and Gross National Product. It was also tried to prove the interpretations by statistical analysis.