Türk vergicilik tarihinde olağanüstü bir vergi uygulaması örneği: Varlık vergisi

Abstract

Türk Vergicilik Tarihinde Olağanüstü Bir Vergi Uygulaması Örneği: Varlık VergisiDevletler zaman zaman, ortaya çıkan konjonktürel zorunluluklar doğrultusunda, ihtiyaçlarını karşılama amaçlı, olağanüstü ve geçici nitelikli vergi uygulamalarını yürürlüğe koyar. Osmanlı Devleti'nden başlayarak, devlet yapısındaki ve ihtiyaçlardaki değişimler sonucu, vergi uygulamalarında zaman içerisinde pek çok düzenleme ve yenilik çalışmaları görülen Türkiye'de, yapılan olağanüstü vergi uygulamalarından birisi de, 11 Kasım 1942'de yürürlüğe konulan Varlık Vergisi'dir.Varlık Vergisi'nin yürürlüğe girdiği dönem, İkinci Dünya Savaşı'nın sürdüğü, tüm dünyada ekonomik çalkantıların yaşandığı ve milliyetçi politikaların yoğunlaştığı, iktisadi ve siyasi açından sıkıntılı bir devredir. İkinci Dünya Savaşı'nın içerisinde fiilen yer almasa da, savaşın, ekonomik etkilerini fazlasıyla yaşayan Türkiye'de, savaş koşullarını fırsat bilip, vurgunculuk ve karaborsacılık yaparak, aşırı kazanç elde edenleri hedefleyen Varlık Vergisi, uygulayıcılarına geniş takdir yetkileri vermiş ve daha çok gayrimüslimler üzerinden tarh ve tahsil edilmiş bir vergi ygulamasıdır.Varlık Vergisi, dönemin kendine has ekonomik ve sosyal koşulları içerisinde değerlendirilmesi gereken, servetleri ve fevkalade kazançları vergilemeyi hedeflerken, sermayenin de Türkleştirilmesi amacını güden, hazırlık sürecinde ve uygulamasında hatalar barındıran olağanüstü bir vergi uygulamasıdır.Bu çalışmada, Varlık Vergisi öncesi dünya ve Türkiye'deki politik ve ekonomik durum ele alınmış, tarihsel süreç içerisinde Türkiye'deki vergi uygulamalarına değinilmiş, Varlık Vergisi uygulamasının hazırlıkları, uygulanışı ve sonuçları üzerinde durulmuş, son olarak da, Varlık Vergisi'nin ardından yazar ve araştırmacıların görüş ve eleştirilerine yer verilmiş ve diğer ülkelerdeki benzer vergi uygulamaları kısaca örneklenmiştir.

In Turkish Taxation History An Extraordinary Tax Application: The Wealth TaxStates from time to time, in line with emerging cyclical necessities, put into effect extraordinary and temporary applied tax in order to require its needs. Since Ottoman Empire, one of the extraordinary tax applicants has been wealth tax adopted in 11 November 1942 as a result of requirements and changes in government structure.The wealth tax period was the era of economic and political distress, all over the world was experiencing economic turmoil, and national policies were seen frequently. In Turkey, although not actually taking place in the Second World War itself, having the economic results greatly, wealth tax is an applied tax targeting those who knew the conditions of the war and using that as opportunity for profiteering and trafficking, mostly imposed on non-Muslim minorities while giving practitioners wide authority of discretion.The wealth tax is an applied tax to be evaluated within its own economic and social conditions in that period, and aiming wealth and extraordinary gains while making the capital turkicize and containing flaws in preparation and application process.In this study, political and economic situation before the wealth tax in the world and in Turkey is handled, Turkey?s tax applications in the historical process is mentioned, the preparation, application and the results of wealth tax are given, and finally writers? and researchers? opinions and perspectives are given and similar tax applications in other countries are briefly sampled.