Bağımsız denetim kalitesi ile ilgili yeni yaklaşımlar ve İzmir ilinde yeminli mali müşavirlere yönelik bir araştırma

Abstract

Bağımsız denetim, şirketlere ait finansal bilginin güvenilirliğini arttıran, dolayısıyla ülkelerin finansal ve ekonomik gelişmesine katkıda bulunan bir muhasebe disiplinidir. 2002 yılında ABD'de yaşanan Enron krizi ve dünyanın büyük ve en prestijli denetim kuruluşlarından birinin de bu krize neden olduğunun tespit edilmesinden sonra, bağımsız denetim kalitesi kavramı önem kazanmıştır. Başta ABD olmak üzere, İngiltere ve diğer gelişmiş ülkeler ile, uluslararası düzenleyici kurumlarda, bağımsız denetim kalitesinin arttırılmasına yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalar, bağımsız denetim ile ilgili yeni kanunların ve standartların yayınlanması, kamu gözetim kurumlarının kurulması gibi hususları kapsamaktadır.Uluslararası Denetim Standartları ve düzenleyici kurumların denetim kalitesi yaklaşımları çerçevesinde, bağımsız denetim kalitesi modeli oluşturulan bu çalışmada, modelin bileşenleri detaylı olarak incelenmiştir.Çalışmanın son bölümüde, İzmir'de faaliyet gösteren Yeminli Mali Müşavirlerin denetim kalitesi ile ilgili algılarının, incelendiği bir araştırma yer almaktadır. Araştırma kapsamında yapılan faktör analizine göre, Yeminli Mali Müşavirler, denetim kalitesi boyutlarından, ?Liderlik?, ?Kalite Kontrol?, ?Dokümantasyon?, ?Kalite Kontrolör?, ?İzleme?, ?Görüş Ayrılıkları?, ?Ekip Çalışması? ve ?Etik?, boyutlarını ve bu boyutlarla ilgili alt boyutları tespit etmişlerdir. Bu araştırma sonuçları, göstermektedir ki, ülkemizde bu mesleği icra edenler, denetim kalitesi ile ilgili kavramlar ve süreçler hakkında bilgi sahibidirler. Dolayısıyla, ülkemizde yeni başlayan, denetim kalite kontrolü ile ilgili çalışmaların hız kazanması gerekmektedir.

Auditing is an accounting discipline which improves the reliability of financial information. In this way, independendent auditing contributes to a country?s financial and economic growth. In 2002, it was found out that one of the world?s biggest and famous audit company was also included in the Enron accounting scandal in the United States. Since this incident the concept of audit quality has gained importance. United States, England, other developed countries, and international regulatory institutions have had efforts to improve audit quality. These efforts include new laws, standards and establishment of public oversight institutiıons.In this study, a model for audit quality has been developed in accordance with International Audit Standards and audit quality approaches of other regulatory institutions. The factors that form the model are discussed in detail.In the final part of the study, the results of the research on the perceptions of Chartered Accountants about audit quality in İzmir are given. According to the the factor analysis results, the dimensions and subdimensions of audit quality such as ?Leadership?, ?Quality Control?, ?Documentation?, ?Quality Controller?, ?Monitoring?, ?Differences of Opinon?, ?Team Work? and ?Ethics?, have been confirmed by the Chartered Accountants. The results of the research shows that the Chartered Accountants in Turkey have information on the concepts and processes about audit quality. Therefore the efforts in the field of audit quality that have recently started in Turkey must gain momentum.