Türk vergi sisteminde dolaysız vergilerden dolaylı vergilere geçişin ekonomik yansımalarının analizi

Abstract

Türk vergi sistemine ilişkin tartışmalar, özellikle son yıllarda, dolaylı vergilerin vergi sistemi içerisinde hızla artan önemi ve bu bağlamda vergilemede adalet ilkesi üzerinde yoğunlaşmaktadır. Özellikle 2000'li yıllardan itibaren Türkiye'de dolaylı vergilerin payının %70'ler seviyesinin üzerine çıkması eleştiri konusu yapılmıştır. Bunun yanında başta Avrupa Birliği ülkeleri olmak üzere diğer gelişmiş ülkelerde dolaylı vergilerin ağırlığının %35'ler seviyesinde olduğu görülmektedir. Kuşkusuz, özellikle son yıllarda, Türk vergi sistemindeki dolaylı vergilerin payında hissedilir bir artış yaşanmaktadır.Uygun bir biçimde tasarlanmış ve etkin bir şekilde yürütülebilen doğrudan vergileme sistemi direkt olarak şirketlerin ve gerçek kişilerin kazançlarından vergi alması ile gelir dağılımı eşitsizliklerinin önemli bir bölümünün giderilmesine yardımcı olabilmektedir. Ancak Türkiye'nin de içinde bulunduğu gelişmekte olan ülkeler, çeşitli sebeplerden dolayı, bütçeye gelir toplamak için doğrudan vergiler yerine dolaylı vergilere dayanmaktadırlar.Çalışmamızın amacı; Türk Vergi Sisteminde dolaysız vergilerden dolaylı vergilere yönelişin sebeplerini inceleyerek, bu yönelişin; büyüme, istihdam, tasarruf ve yatırımları, gelirin ve vergi yükünün adil dağılımını, kayıt dışının boyutunu, tüketimin ve üretimin yapısını nasıl etkilediğini ortaya koymaktır. Ayrıca AB ve OECD ülkeleriyle Türkiye arasında bir karşılaştırma yapılmıştır.Anahtar kelimeler: dolaylı vergiler, dolaysız vergiler, ekonomik yansıma

In recent years, especially, discussion of the Turkish tax system has been concentrate on the rapidly increasing importance of indirect taxes in the tax system and this context, on the principle of justice in taxation. Especially, 70% higher than the level of the share of indirect taxes in Turkey have been subject to criticism since 2000. In addition,the weight of indirect taxes is observed as 35% in other developed countries, especially in European Union countries. Certainly, in recent years, the Turkish tax system is felt there is an increase in the share of indirect taxes.A properly designed and efficiently exercised direct taxation system can help to solve an important part of inequality by directly taxing individuals and corporates according to their earnings. However, developing countries, including Turkey, for several reasons, usually rely on indirect taxes rather than direct income taxes for the collection of the government revenue.Aim of this study is observing the reasons of heading from direct taxation towards to indirect taxation in Turkish Taxation System and is stating expressly that this heading how is effect to ekonomic growth, employment, saving and investment, fair distribution of revenue and tax burden, informal economi, structure of consumptin and production Moreover this study is be doing a comparison between Turkey with EU and OECD countries.Key words: indirect taxes, direct taxes, economic implication