Besin etiketlerinin tüketici talebine etkisi: İstanbul, Ankara ve İzmir illerinde bir çalışma

Abstract

Besin etiketleri, üreticiler ile tüketiciler arasında bilgi asimetrisinin yüksek olduğu gıda piyasasında tüketicilerin gıda ürünlerinin sağlıklılık derecesi hakkındaki bilgiye ulaşım maliyetlerini düşüren verimli bir gıda politikası aracıdır. Besin etiketlerinin tüketici tercihlerini daha sağlıklı hale getirmedeki etkisinin arttırılması maksadıyla yapılan çalışmalar, son yıllarda besin etiketlerinin ürün paketlerinin ön yüzüne yerleştirilmesi fikrini yaygınlaştırmıştır. Paket ön yüzü etiketleri (front-of-pack labels) olarak adlandırılan etiketlere dair tüketici algısı üzerine yapılmış olan çalışmalar, bu etiketlerin tüketicilerce daha faydalı bulunduğunu göstermektedir.Çalışma, paket ön yüzü etiketlerinin tüketicileri daha sağlıklı gıda satın alımlarına yönlendirmedeki etkisini araştırmaktadır. İstanbul, Ankara ve İzmir'de gerçekleştirilmiş bir koşullu değerleme anket çalışmasından elde edilmiş verilerle, Tobit modeli kullanılarak bir yoğurt talep fonksiyonu oluşturulmuştur. Bu fonksiyon; devletin, gıda ürünleri üzerinde paket ön yüzü etiketlerinin bulunmasını zorunlu kılan bir düzenlemeyi yürürlüğe koyması ve bunun sonucunda üzerinde paket ön yüzü besin etiketi olan ürünlerin fiyatının bir miktar yükselmesine dayanan hipotetik bir senaryo kapsamında, yoğurt ürün talebinin ne yönde değişeceğini tahminlemektedir. Bulgular, yoğurt üzerinde etiketin bulunması durumunda ürün talebinin düştüğünü göstermektedir. Bu sonuç, tüketicilerin yoğurt ürününe dair lezzet, sağlık ve fiyat algıları ile açıklanmıştır. Çalışma bulguları, besin etiketleri literatüründe oluşmuş bulgular ile uyumludur.

Nutrition labels are an efficient tool of food policy that minimizes consumers? information costs in the food market where information asymmetry between producers and consumers is relatively high. The studies conducted in order to increase the effectiveness of nutrition labels in directing consumers toward healthier food choices have in recent years developed the idea of including nutrition labels on the fronts of food packs. The research conducted on front-of-pack labels have revealed that such labels are highly preferable by consumers.The study investigates whether front-of-pack labels significantly direct consumers to make healthier food choices. Data gathered from a contingent valuation survey conducted in three largest metropolitan cities of İstanbul, Ankara and İzmir in Turkey have been applied through a Tobit model in order to derive a yoghurt demand function. The demand function aims to investigate in what direction the demand for yoghurt, a product highly rated for its health implications, shifts; provided that consumers have been asked to assume the presence of a hypothetical scenario where legal arrangements force mandatory front-of-pack labels on food products and thus, prices of food products that have front-of-pack labels on them slightly increase because of the additional cost burdens this policy places on firms. The results of the analysis suggest that consumer demand on the mentioned yoghurt product decreases after the policy arrangement. The study explains this evidence in regard to consumers? perceptions of taste of yoghurt, health implications of yoghurt and price of yoghurt. The evidence achieved in the study is commonly in line with most conclusions that have been in drawn food labels literature.