2008 küresel krizin Türk bankacılık sektörüne etkisi

Abstract

Finansal krizlerin küresel ekonomiler için önemli bir yeri bulunmaktadır. Yaşanan küresel krizler ulusal ekonomiler için ciddi sonuçlar yaratmaktadır. Ayrıca küreselleşmenin etkisi ile uluslararası finans piyasaları bütünleşmekte ve bununla beraber kriz diğer ülkelere daha kolay yayılmaktadır. 2007 yılının ortalarında ABD konut piyasasında başlayan sorunlar giderek büyümüş ve gelişmiş ekonomilerden gelişmekte olan ülkelere sıçrayarak küresel bir boyut kazanmıştır. Krizin nedenlerini, likidite bolluğu ve bunun sonucunda verilen özensiz krediler, aşırı menkul kıymetleştirme, saydamlık eksikliği, derecelendirme kuruluşlarının etkinliğindeki yetersizlik ve düzenleyici ve denetleyici kuruluşların müdahalede gecikmesi olarak sıralayabiliriz. Küresel finansal kriz banka iflasları mali sistemdeki sağlamlaştırmalar ve devletleştirmelerden sonra reel sektöre de yansımıştır. Bu çalışmada, finansal krizin doğasını anlamaya çalışılmış, altında yatan sebepler belirlenmiş, nasıl küresel hale dönüşüp, bütün ekonomik dengeleri altüst ettiği gösterilmeye çalışılmıştır. Krizin Türk ve dünya ekonomisi üzerinde yarattığı tahribatlar belirtilmiş, özellikle Türk bankacılık sektörünün bu krizden nasıl etkilendiği üzerinde durulmuş, krizden çıkış için alınan ve alınması gereken tedbirleri tesbit etmiştir. Dünya'da ve Türkiye'de yapılmış çalışmalar olanaklar ölçüsünde incelendikten sonra, 2002-2012/3 yılları arasında Türkiye'de yurtiçi kredi hacmi, TCMB'nın bankalara verdiği kredi miktarı, para miktarı ve kredi faiz oranı arasındaki ilişki Vektör Otoregresif (VAR) Model uygulanarak incelenmiştir. Elde edilen bulgular yurtiçi kredi hacminden kredi ve para miktarına; kredi faiz oranından yurtiçi kredi hacmine doğru bir nedenselliğin olduğu yönündedir. Yurtiçi kredi hacmini uzun dönemde kendisinden daha çok etkileyen değişken kredi faiz oranıdır. Bu da, krizin uzun dönemde daha etkin olduğunun göstergesidir.

Financial crisis has an essential place for global economies. The global crisis which have been faced, create serious results for national economies. Besides with the help of globalization the international finance market become integrated and however the crisis spread to other countries easily. In the middle of the year 2007, the problems which had became visible in American real estate market, grew larger and spreading from developed economies to the developing economies, the crisis had become global. The results of the crisis can be counted as, liquidity abundance, and therefore inelobarate credits, over securitization, lack of transparency, the ineffectiveness of ratings bureau, and the delay of interference of the regulatory body and supervisory agencies. The global crisis after consolidations, bankruptcies, and socialization have reflected to the real economy. In this study, the nature of the financial crisis is tried to be explained, the underlying reasons are determined, and how this crisis become global and how this effected the economic balance is tried to be presented. The destruction of Turkish and World economy, which was created by the crisis, is defined, the measures that are taken and that should be taken in order to overcome the crisis, are determined. After empirical studies in Turkey and in the world are researched, the domestic credit volume between 2002-2012/3, the amount of credit and the amount of money which Central Bank of Turkey gave to the banks, and the loan rate is researched through Vector Autoregressive Model (VAR). The data show that from credit volume, to credit and money amount, from credit loans to domestic credit volume, there are many casualties. The loan rate is the factor which effect the domestic credit volume more than itself in the long term. Thus, this show that the crisis is more active in the long term.