Kamu giderlerinde yargı denetiminin etkinliği

Abstract

Günümüz toplumlarının en önemli sorunları arasında kamu kaynaklarının sınırlılığı karşısında kamu giderlerinde artış yönünde gelişmeler yaşanması yer almaktadır. Bu durumun kamu hizmetlerinin finansmanı noktasında var olan sorunların daha da derinleşmesine neden olacağı aşikârdır. Ülkelerin mali yönetimlerinde meydana gelen bu gibi sorunlar kamu mali yönetim anlayışında değişiklik yapılmasını zorunlu hale getirmiştir. Ülkemizde de kamu mali yönetim anlayışındaki dönüşüm 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile gerçekleştirilmiştir. Söz konusu Kanun ile Türk kamu mali yönetim sisteminde köklü değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikler arasında, tüm mali işlemlerin kayda alınması, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılması, mali saydamlığın sağlanması, aktörlerin hesap vermesinin sağlanması, performansa dayalı bütçeleme, çok yıllı bütçeleme, etkin bir iç denetim sistemi kurulması ve geniş kapsamlı bir dış denetim sistemi kurulması yer almaktadır.Kamu mali yönetiminde ve bütçe anlayışında meydana gelen bu gelişmeler yasama organının bütçe aracılığıyla yürütme organına verdiği yetkilerin kendi koydukları ilke ve sınırlar içinde uygulanıp uygulanmadığını denetleme anlayışının da önemini artırmıştır.Kamu kaynaklarının optimal şekilde kullanılması için denetleme yapan en önemli denetim kurumu ise hiç kuşkusuz Sayıştay'lardır. Bir hesap mahkemesi olarak faaliyet gösteren Sayıştay'da, devletin bütçe uygulamalarına ilişkin olarak görev verdiği ve yetkilendirdiği (gelir toplayan, harcama yapan, Devlet malını ve parasını yöneten) memurları ile bu görevlerden dolayı meydana gelen ilişkiler ve uyuşmazlıklar farklı bir yöntemle yargılanmakta ve sonuçlandırılmaktadır. Bu çalışmada özellikle mali yönetimde yaşanılan gelişmelere paralel olarak, Sayıştay tarafından yerine getirilen hesap yargılamasının hangi etkinlikte gerçekleştirildiğini ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu kapsamda sistemdeki problemleri belirlemek ve 6085 sayılı Sayıştay Kanunu'nun hesap yargılaması üzerindeki yansımalarını tespit etmek amacıyla hesapların denetlenmesinden başlayıp hesapların yargılanması, yargı ilamları, ilamların sonuçları ve etkilerine kadar ki tüm süreç etkinlik açısından ele alınmıştır.

Experiencing to increase public expenditures in the face of limited public resources is one of the most important problems fot the today's societies. It is obvious that this situation will deeply cause more problem than existing ones in the point of the financing of the public service. Such problems which occur in the financial management of the countries have made necessity of change for the understanding of financial management. Transformation of understanding for public financial management in our country was fulfilled by 5018 law number, the Public Finance Management and Contrl law.Radical changes on Turkish public financial management system were made by Aforesaid law. Some of the these changes are: Recording all financial activity, using public resources as efficiently, economic and productive, performance based budgeting, multi annual budgeting, establishing efficient internal auditing system and establishing broad external auditing system.These improvements which have occurred understanding of public financial management and budgeting system have increased significance of understanding of controlling through principles and limitations which are created by legislative organ for determining whether executive organ is carried out authorities or not regards of the authorities which legislative organ gives the executive organ by means of the budget.The institution which is the most important auditing institution is undoubtedly Chamber of Account in order to use public resources in an optimal manner. Officers (collecting revenue, spending, and managing state property and money) who are assigned and authorized by the state related to budgeting practices, and relations and conflicts which occur because of these duties are differently on trial and resulted in Chamber of Account which has operated as an accounting court.In this study, the aim is to reveal in what efficient level the Chamber of Account make account trial in the parallel of especially in the advancements of the field for financial management. In this context, the whole process which starts with auditing account to accounting trial, judgment, results of judgments and efficiency for them are discussed for the aim of determining problems in the system and retaining of 6085 law number, Court of Account Law which reflects on account trial.