Uluslararası sermaye akımları üzerindeki kontroller ve büyüme dinamikleri üzerindeki etkileri: Gelişmekte olan ülkeler örneği

Abstract

Gelişmekte olan ülkelerde, özellikle son 30 yıldır, uluslararası sermaye akımlarındaki dalgalanmaların dışsal krizlere neden olduğu pek çok olay yaşanmıştır. Gerçekleşen dış kaynaklı mali krizler sonucunda, ekonomistler, ekonomik reformların optimal hızı ve sırası konusunda daha sık tartışmaya başlamıştır. Bu tartışmalar özellikle, sermaye kontrollerinin uygulanmasına ve ödemeler bilançosundaki sermaye hesabının açıklığına ilişkindir. Joseph E. Stiglitz, Barry Eichengreen, Dani Rodrik, Sebastian Edwards vb. yazarlar, ülkeler arasındaki serbest sermaye hareketliliğinin, özellikle gelişmekte olan ülkeler açısından ekonomik refahı olumsuz etkilediği görüşündedir. Bu bağlamda, serbest sermaye hareketliliğinin makroekonomik dalgalanmaları arttırdığı ve dışsal şokların gelişmekte olan ülkelerde kırılganlıklara neden olduğu düşünülmektedir. Bu görüşleri benimseyenlere göre, sermaye hareketleri üzerinde sınırlamalar uygulanmalı, ancak diğer piyasalar serbestleştikten sonra, reform sürecinin sonuna doğru sermaye hareketleri serbestleştirilmelidir.Çalışmanın ekonometrik analizinde, 1985-2011 yılları arasında sermaye girişleri üzerinde kontroller uygulayan 7 ülke ve sermaye çıkışları üzerinde kontroller uygulayan 3 ülke olmak üzere iki ayrı panel seti için uzun dönem modeli tahmin edilmektedir. Modeldeki uzun dönem katsayılarına ulaşmak için, Johnston ve Tamirisa (1998), Montiel ve Reinhart (1999), Kaplan ve Rodrik (2002), Miniane ve Rogers (2004), Edwards (2007a), Binici, Hutchison ve Schindler (2009) çalışmalarında uygulanan modeli temel alan uzun dönem denklemi tahminlenmektedir. Uygulamada, ilk olarak, panel veri setlerindeki yatay kesit bağımlılığı test etmek için, Breusch-Pagan (1980) CDLM1 ve Pesaran vd. (2004) CDLM2 testleri kullanılmaktadır. Panel serilerinin durağanlığını test etmek için ise, 1. nesil birim kök testleri olarak adlandırılan tahmincilerden Levin-Lin ve Chu (LLC), Breitung, Im-Pesaran ve Shin (IPS), Fisher ADF, Fisher PP ve Hadri birim kök testleri; 2. nesil birim kök testlerinden Breuer vd. (2001)'in SURADF (Seemingly Unrelated Regression Augmented Dickey-Fuller Test) tahmincisi, Pesaran (2006)'nın CADF (Cross-sectionally Augmented Dickey-Fuller) tahmincisi ve Im vd. (2003) tarafından geliştirilen, panel ülkelerinin durağanlıklarını bütün olarak sınayan CIPS tahmincisi yardımıyla serilerin durağan süreç karakteristikleri araştırılacaktır. Modelin anlamlılığını ve etkinliğini sınadıktan sonra, panel veri setinde yatay kesit bağımlılığının ve olasılıksal (durağan olmayan) süreç karakteristiğinin ortaya çıkması sonucunda, Pedroni (1999), Kao (1999), Johansen-Fisher eşbütünleşme testlerinin yanında, yatay kesit bağımlılığı ve yapısal kırılmaları dikkate alan Westerlund (2007) eşbütünleşme testi de uygulanmaktadır. Modelde eşbütünleşik ilişkinin varlığı kanıtlandıktan sonra, uzun dönem katsayılarını tahminlemek için Panel ARDL tahmincisi olarak, Pesaran vd. (1999) çalışmasında geliştirilen MG (Mean Group) ve PMG (Pooled Mean Group) tahmimcileri ve DOLS (Dynamic OLS) tahmincisi kullanılmaktadır.Ekonometrik analiz sonucunda, ülkelerin sermaye kontrollerini uygulamasının ekonomik büyüme üzerinde olumlu etkiler yarattığı ve sermaye akımlarındaki dalgalanmaların yol açtığı kırılganlıkların engellenmesinde etkili olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Aynı dönem için iki ayrı panel grubu üzerinde test yapılması sonucunda, sermaye çıkışları üzerinde kontroller uygulayan ülkelerin, sermaye girişleri üzerinde kontrol uygulayan ülkelere göre daha olumlu sonuçlar elde ettiği ortaya çıkmaktadır. Sermaye kontrollerinin parasal politikalarla desteklenmesi, ekonomik büyüme üzerinde olumlu etkiler yaratmakta ve sermaye kontrolleri de parasal politikaların otonomisinin sağlanmasının yanında, etkinliğinin artırılmasında da anlamlı ve etkin sonuçlar doğurmaktadır. Sermaye hareketliliğindeki artışların bir sonucu olarak yaşanan ani dalgalanmalar ise, ekonomiyi krizlere sürüklemekte ve ekonomide gerilemelere neden olduğu sonucu ortaya çıkmaktadır.

During the last few years a number of authors have argued that free capital mobility produces macroeconomic instability and contributes to financial vulnerability in the emerging nations. Controversy regarding the costs and benefits of globalization has taken center stage in policy and academic circles. While concerns over the benefits of capital mobility once voiced by John Maynard Keynes during the design of the Bretton Woods System were nearly forgotten in the 1970s and 1980s, the crises of the last decade have revived the debate over the merits of international financial integration. The most powerful argument in favor of international capital mobility, voiced by, among others, Stanley Fischer, Maurice Obstfeld, Kenneth Rogoff, and Larry Summers, is that it facilitates an efficient global allocation of savings by channelling financial resources to their most productive uses, thereby increasing economic growth and welfare around the world. But some other prominent academics are among the skeptics of international financial integration. But some other prominent academics are among the skeptics of international financial integration. Paul Krugman (1998), for example, argues that countries that experience full-blown crises should use capital controls. Dani Rodrik (1998) claims that international financial liberalization creates a higher risk of crises for developing countries.In this study examines the relationship between restrictions to capital mobility and external crises for 10 developing countries during the period 1985 to 2011. As a result of econometric studies, a cross sectionally dependence among panel data of countries have been achieved. Therefore, unit root estimations have been attained by using the first and second generation unit root tests. This note uses panel Levin-Lin ve Chu (LLC), Breitung, Im-Pesaran ve Shin (IPS), Fisher ADF, Fisher PP, Hadri, SURADF (Seemingly Unrelated Regression Augmented Dickey-Fuller Test), CADF (Cross-sectionally Augmented Dickey-Fuller) unit root tests. The empirical results from several panel-based unit-root test indicate that the per capita real GDP for all the countries studied are statistically significant non-stationary process. Within the scope of this study, Pedroni, Kao and Westerlund cointegration tests are analyzed as co-integration test; MG (Mean Group), PMG (Pooled Mean Group) and DOLS (Dynamic OLS) estimators to estimate long term parameters.