İbn-i Haldun`da ekonomi-kültürel değerler ilişkisi

Abstract

ÖZET Kültürel değerler, toplumdaki bireylerin bir arada sağlıklı şekilde yaşamalarını sağlayan değerlerdir. Bu değerler sağladıkları dayanışma sayesinde toplum fertlerinin karşılaşmış oldukları ekonomik kriz, işsizlik, hastalık gibi bunalımları daha kolay atlatmalarına imkân sağlar. Bunun yanı sıra kültürel değerler yangın, sel, deprem gibi doğal afetlerde, ayrıca toplumları derinden etkileyen ve kalıcı hasarlar bırakan savaş ve olağanüstü durumlarda fertlerin birbirlerine daha sıkı kenetlenmesini, daha sağlıklı düşünmesini ve içinde bulundukları zor durumdan kolayca ve sağlıklı bir şekilde çıkabilmelerini kolaylaştırır. Keza bu değerler bireyleri birbirine kenetleyerek, yardımlaşma, dayanışma, kardeşlik, sevgi ve saygı gibi özellikleri motive eder. Ekonomik sistemin toplumsal değerleri dikkate alarak işlemesi durumunda toplumda çıkar çatışması en az düzeyde olur, dolaysıyla toplumda sosyal entegrasyon daha kolay kurulmuş olur. Ekonominin kapitalist sistemde olduğu gibi toplumsal değerleri dikkate almadan sadece amaç-rasyonel ilkelere, yani çıkar ve kar maksimizasyonuna dayanması durumunda sürekli çatışma, motivasyon ve meşruiyet krizleri baş gösterir.

ABSTRACT Cultural values are the merits ensuring healthy living of society members together.These values allow society members' to overcome the megrims like economic crisis, unemployment and disease, due to provided cooperation and solidarity. Additionally cultural values ease tightly interlocking of society members to one another with healthier way of thinking and get rid and survive during natural disasters like fire, flood, as well as war or emergency situations, having deep affect on people and leave permanent damages. As such these values encourage assistance, solidarity, brotherhood, love, respect and care among society members through clamping them tighter. As much the economic system operates on the base of a careful review of social values, as lowest would be the conflict of interests, and consequently, as easier is social integration established. On the contrary, in case of grounding on objectives and rational principles, without considering the social values, i.e. grounding on interest and profit maximization like in capitalist systems, the economy would face with continuous conflicts, de-motivation and legitimacy crisis.