Yatırım tercihleri ve risk eğilimi; Manisa ili yatırımcı profili analizi

Abstract

Risk kavramı ekonomi biliminde çokça kullanılmış, fakat tanımlaması pek de kolay yapılamayan bir kavram olmuştur. Riski oluşturan çok farklı unsurların olması, farklı durumlarda farklı sonuçlar göstermesi ve bir de bireylere göre farklılıklar göstermesi bu durumun ortaya çıkmasında etkili olmuştur. Bu anlamda bireysel yatırımcıların risk eğilimlerinin ölçülmesi, pek çok araştırma ve tartışmaya konu olmuştur. Yatırım kavramı ise, içerisinde risk faktörünü de barındıran daha geniş tanımlamalar gerektirmektedir. Bu tanımlamalar, yatırım konusunda yapılan çalışmalarda, amaçlarına göre, makro düzeyde, işletme düzeyinde ve bireysel düzeyde ele alınmaktadır. Son yıllarda, ekonomi alanındaki yatırım tercihlerine ilişkin çalışmalarda, çoğunlukla, bireylerin yatırım kararlarına ilişkin farklı bir bakış açısı sunan davranışsal modellere dayalı bireysel yatırımlara yer verilmektedir. Bu bağlamda çalışmada, yatırım kavramı, bireysel düzeyde ele alınmış olup, risk, yatırım ve bu ikisi arasındaki bağ ile bu bağı etkileyen faktörlerin, birbirleri ile olan etkileşimleri araştırılmaktadır. Bireyler tarafından verilecek olan finansal yatırım kararları, çok değişkenli bir karar alma sürecini ifade eder. Rasyonel bir yatırımcının hedefi, elde ettiği gelirlerin bir kısmını tasarrufa ayırabilmek ve bu tasarrufları en düşük riske katlanarak en yüksek getiriyi elde edecek şekilde yatırımlara yönlendirmektir. Buna göre, başarılı bir şekilde tasarruf yapmak, bireyler için yeterli olmamaktadır. Bu aşamada elde edilen birikimlerin yatırımlara doğru şekilde yönlendirilmesi önem kazanmaktadır. Bu amaçla, çalışmanın ilk bölümünde, yatırım, yatırımcı ve yatırım araçlarına ilişkin literatür araştırmalarına, ikinci bölümde risk kavramı ve yatırımı etkileyen diğer faktörlere yer verilmiştir.Çalışmanın uygulama aşamasında ise, bireylerin demografik özellikleri, ekonomik koşulları, içinde bulundukları sosyal-kültürel ortam ve ekonomik gelişmelere ilişkin bilgi seviyeleri, ortaya konulmaya çalışılmıştır. Böylece, bireysel yatırımcıların birikimlerini değerlendirirken tercihlerini ne yönde ve nasıl kullandığı sorularına cevap aranmıştır. Bu amaçla, üçüncü bölümde, Manisa ili ve ilçelerinde yapmış olduğumuz anket çalışması sonucunda elde edilen verilere ilişkin analizlere yer verilmiştir. Bu bağlamda, Manisa ili ve ilçelerinin kentsel alanında yaşayan bireysel yatırımcılara 36 sorudan oluşan anket uygulanmıştır. Uygulanan 400 anketten, kullanılabilir olan 387 tanesi yapılacak analizlerde kullanılmak üzere işlenmiştir. Buna göre ilk önce bireylere ilişkin veriler grafik yardımıyla görselleştirilmiş, böylece ankete katılanların genel bir profili çıkarılmaya çalışılmıştır. Diğer yandan bireylerin gelir, tasarruf oranları ve demografik özelliklerine göre risk eğilimlerini ölçmek amacıyla hipotezler kurulmuştur. Kurulan bu hipotezlere, SPSS 22 programı yardımıyla Ki-Kare, yüzde ve varyans analizleri uygulanmıştır. Çıkan sonuçlara göre Kabul ve Red tabloları oluşturulmuş, sonuç kısmında ise bunlara ilişkin yorumlara yer verilmiştir. Buna göre, genel olarak, geçerliliği birçok araştırmayla kanıtlanmış davranışsal eğilimlerin, benzer çalışmalarda olduğu gibi Manisa ili ve ilçelerindeki bireysel yatırımcılar için de geçerli olduğu sonucuna ulaşılırken, bazı analizlerde, yapılan benzer araştırmaların aksi sonuçlara da ulaşılmıştır. Bu benzerlik ve farklılıklar ise hipotezlerin sonuçları verilirken tartışılmıştır.

The concept of risk is widely used in economics, but it has been a concept that can not be so easy to define. The presence of so many different elements of risk, showing different results in different situations and containing individual differences have been effective on this situation. In this sense, measurement of the risk trend for individual investors has been the subject of much research and debate. The concept of investment requires a comprehensive definition that include risk factors. These definition are discussed, according to the purpose, at a macro level, micro level and individual level in studies on investment. In recent years, studies related to investor preferences in economics, mostly offering a different perspective on individual investment decisions based on behavioral models. In this context, concept of investment is discussed on individual level. links between risk and investment, the factors affecting this it, and interactions with each other is investigated. Financial investment decisions taken by individuals, refers to multivariate decision-making process. A rational investor's goal is to save a part of revenue and to convert those savings to invest in the lowest level of risk to obtain the highest return. Accordingly, saving successfully is insufficient for individuals actually. At this stage, it is important to direct the savings towards investments successfully. For this purpose; investment, investor and investment instruments related to the literature is mentioned in the first part of the study , the concept of risk affecting investment and other factors is mentioned in the second section.In the implementation stage of the study, it is tried to explain; demographic characteristics of individuals, economic conditions, socio-cultural environment and the level of knowledge related to economic development. In this way, the answer to the question how and where to use their savings to assessing the preferences of individual investors is searched. For this purpose, in the third part, analysis of the data obtained from the survey in the province and district of Manisa is presented. In this context, a survey consisting of 36 questions is applied to 400 individual investors living in urban areas of Manisa and districts of Manisa. 387 of them was processed to be used in the analysis.Accordingly, first, available data visualized with the help of graphic relating to individuals, so it is tried to understand the general profile of the survey respondents. On the other hand, hypotheses is established to measure the risk level of individual according to demographic trends, income and savings rates. For this hypothesis, SPSS 22 software with the help of Chi-square, percentage and variance analysis were applied. In this hypothesis, Chi-square, percentage and variance analysis is applied with the help of SPSS 22 software. According to the results, Acceptance and Red tables including in the results of the comments is created.Accordingly, it was reached that, generally, behavioral tendencies verified by many studies, are valid for individual investors in Manisa. On the other hand, it was reached that some analysis is include opposite result when compared with similar studies.