154 numaralı Manisa Şer`iyye Sicili`nin transkripsiyon ve değerlendirmesi (1095 -1096/1684 -1685 )

Abstract

Şer'iyye sicilleri olarak adlandırılan mahkeme tutanakları, Osmanlı Devleti'nde halkın mahkemede hak arama yöntemlerini gösteren, yalnız adli değil aynı zamanda idari ve beledi fonksiyonlarda yüklenmiş Şer'iyye mahkemelerinde tutulmuş kayıtlardır. Bölgenin veya şehrin günlük hayatını, kişiler arası ilişkileri, kişilerin devletle olan münasebetlerini yansıtmasının yanı sıra bu kayıtların, Osmanlı Devleti'nin sosyal ve ekonomik tarihinin aydınlatılmasına da önemli katkısı vardır.Şer'iyye sicilleri, yer adları, demografik yapı, vakıflar, seferler, asker sayısının belirlenmesi, esnaf teşkilatı, halktan toplanan vergiler, dirlikler, tayinler, halkın hayat ve geçim tarzı, sosyal güvenlik konuları, aile yapıları, gibi bir bölgeye ait konularda yerel tarihe ait birinci elden bilgiler sunmaktadır. Bu çalışmamızda, 154 numaralı Manisa Şer'iyye Sicilinin transkripsiyon ve değerlendirmesi yapılmıştır. 1095-1096 (1684-1685) yıllarında Manisa'da mahkemeye intikal eden davalar, merkezden gelen emirler ışığında, Manisa'nın sosyal, kültürel, ekonomik, idari ve askeri tarihine katkı sağlamak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda bu yıllar içerisinde mahkemeye intikâl eden dava ve duruşmalar Esnaf Teşkilatı, Dirlikler, Vergiler, Tayinler, Seferler, Mahkeme ve Görevlileri, Vakıflar, Tuz, Eşkıyalık Faaliyetleri İle İlgili Belgeler başlıkları altında incelemeye tâbi tutularak Manisa'nın sosyo-ekonomik tarihine ışık tutabilecek verilerin ortaya konulmasına çalışılmıştır.

Kadi registers are the judicial records displaying methods to seek individual rights in local courts in the Ottoman Empire. Filedin Kadi courts, they had versatile functions not only within the judiciary system but also within local administration and municipality issues.These registers contribute immensely to the general reassessment of the social and economic history of the Ottoman Empire along with the reflecting upon the daily lives and relationships of the residents of a city, town or region. They also highlight the relationships and legal practices between the state and the people.Kadi registers provide first hand data on the local historical aspects of a particular region such as venue names, foundations, war campaigns, conscription records, tradesmen's confederation, taxes collected from people, welfare tax, regular official appointments, ways and walks of life in the region, social security issues, family structures etc.In this thesis, Kadi registers of Manisa Province No: 154 has been transcribed and evaluated.Court proceeding recordingsthat are dated between 1685 and 1686 have been scrutinized taking consideration of imperial state orders in an attempt to shed light upon social, cultural, economic, administrative and military history of Manisa. Within this objective, documents about various allegations and court proceedings that took place within the aforementioned years, includingtradesmen's association, foundations, war campaigns, welfare tax, official appointments, local judicial body, documented data on salt supply and local banditry have been analyzed for data which might bring to light the socio-economic history of Manisa.