Önleyici terapötik rekreasyon uygulaması; işitme engellilere yönelik çalışma

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Serbest Zaman Beceri Modeli kapsamında üretilmiş Terapötik rekreasyon programı aracılığıyla gönüllü üniversite öğrencilerinin engelli bireylere yönelik tutum, yaşam doyumu ve serbest zamanı anlamlandırma düzeylerindeki değişimlerin incelenmesidir. Bu amaçla araştırmada nicel teknikler kullanılmış olup betimsel bir araştırmadır. Celal Bayar Üniveristesindeki öğrenciler örneklem grubunu ise rastgale örnekleme yöntemiyle seçilen 45 deney grubu (Xyas=21,00 +/- 2,31) ve 40 kontrol grubu (Xyas=21,27 +/- 1,48) olmak üzere toplam 85 öğreciden oluşmaktadır. Çalışmamıza katılan katılımcıların 43'ü kadın (Xyas=20,43 +/- 2,08) 42'si ise erkek (Xyas=21,77 +/- 1,94) katılımcılardır. İki farklı gruba (deney ve kontrol) ayrılmış ve deney grubu 8 hafta boyunca işaret dili eğitmi verilip işitme engellilerle, serbest zaman etkinliklerine katılımları sağlanmıştır. Çalışmanın amacına ulaşmak için 3 farklı ölçekten faydalanılmıştır. Katılımcıların boş zamanın anlamına ilişkin davranışlarını anlamak için Henderson (1996) tarafından geliştirilmiş ve Türkçe adaptasyonu Gürbüz ve diğ. (2007) tarafından yapılmış `Boş Zamanın Anlamı` ölçeği, yaşam doyumlarını anlayabilmek için Diener ve diğ. (1985) tarafından geliştirilmiş ve Türkçe'ye uyarlaması Köker (1991) tarafından yapılan `Yaşam Doyumu Ölçeği` ve son olarak Dökmen (2000) tarafından geliştirilen `Engellilere Yönelik Tutum` ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimleyici istatistikler ortalama yüzde ve frekans değerleri kullanılmıştır. Alt boyutları oluşturan tüm maddelerin normal dağılım gösterip göstermediğinin belirlenmesinde Kolmogrof-Smirnof ve Shapiro-Wilks testlerinden faydalanılmış ve normal dağılımlar göstermediği anlaşılmıştır. Bu yüzden öntest-sontest karşılaştırmları için Wilcoxon İşaretli Sıralar testinden; ikili karşılşatırmalar için ise Mann Whitney-U testinden faydalanılmıştır. Yapılan Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi ve Mann Whitney-U test analizi sonucunda kontrol grubunun işitme engellilere yönelik tutum ölçeği puanlarının ön testleri ve son testleri arasında anlamlı farklılıklar yokken; deney grubunun son testinin puanları ön test puanlarından anlamlı derecede düşük bulunmuştur. (p<0,05). Ayrıca deney grubunun boş zamanın anlamı ölçeği alt boyutlarının (İçsel Motivasyon (z=-,420); Boş Zamanın Kullanımı (z=-3,368)) son testleri ön testlerinden anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. (p<0,05). Yaşam kalitesi açısından ise; kontrol grubu ve deney grubunun ön testleri ve son testleri arasında anlamlı farklılıklar ortaya çıkmamıştır. (p>0,05) Topluma yönelik gerçekleştirilen önleyici TR çalışmlarının engellilere ilişkin tutum ve serbest zaman becerileri üzerine pozitif etkiye sahip olduğu söylenebilir.

This aim of this study is the examination of the changes in the levels of attitude, life satisfaction and leisure time of volunteer university students against the handicapped people through the Therapeutic recreation program generated within the scope of Leisure Time Skill Model. It is a descriptive study in which quantitative techniques were used for this purpose. Student sample group in Celal Bayar University consists of a total of 85 students including 45 students from experimental group (Xyas=21,00 +/- 2,31) and 40 students from control group (Xyas=21,27 +/- 1,48) elected with the method of random sampling. 43 participants attending our study is female (Xyas=20,43 +/- 2,08) and 42 of them are male (Xyas=21,77 +/- 1,94). They are separated into two different groups (experimental and control) and experimental group was ensured to have the education of sign language for 8 weeks and attend leisure time activities with hearing impaired people.In order to attain the goals of the study, 3 different scales were utilized. In order to understand the behavior of the participants regarding the spare time, a scale called `The Meaning of Spare Time` which was developed by Handerson (1996) and was adapted to Turkish by Gürbüz et all. (2007); was used, in order to understand their satisfaction in life, a scale called `Life Satisfaction Scale` developed by Diener et all (1985) and adopted to Turkish by Köker (1991) was used and finally, a scale called `attitude towards disabled` developed by Dökmen (2000) was used. Descriptive statistics, median percentage and frequency values were used for the analysis of the data. In order to determine whether all subjects that make up the sub-dimensions demonstrate normal distribution range or not, Kolmogrof-Smirnof and Shapiro-Wilks tests were employed and it was found out that the aforementioned subjects do not demonstrate normal range of distribution. Therefore, for the pre-test and proof positive comparisons, Wilcoxon signed mark test was used as for the paired comparisons, Mann Whitney-U test was utilized.As the result of the analysis of the Wilcoxon signed mark test and Mann Whitney-U test, it was revealed that while there is no significant difference between the pre-test and proof positive of Control Group's attitude scale points towards the hearing impaired, the proof positive points of the experiment group were found out to be significantly low. (p<0,05). In addition, the pre-tests of the sub dimensions of the experiment group's meaning of spare time scale (inner motivation (z=-,420); Utilization of spare time (z=-3,368)) were revealed to be significantly high compared to the proof positive of the same scale. (p<0,05). In terms of the quality of life, no significant differences were apparent between the pre-tests and the proof positive of the control and experiment groups. . (p>0,05) It is safe to say that the Preventative Therapeutic Recreation applications towards the society have a positive impact on the attitudes and spare time related skills regarding the disabled.