190 numaralı Manisa Şer`îyye Sicili`nin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi

Abstract

Son dönemde giderek artan ve önem kazanan târih araştırmaları türlerinden biri de şehircilik târihi ve buna en önemli ve özgün kaynağı teşkîl eden; Şer'îyye Sicilleri'dir. Bu çalışmada, Şer'îyye Sicili aracılığı ile Manisa şehrinin, söz konusu dönemdeki; siyâsî, idârî, sosyo-ekonomik ve kültürel yapısını, bilimsel bir yaklaşım ve özgün bir metotla araştırmayı; Osmanlı şehir yapısıyla ilgili bir takım genelleme ve tespîtlere, katkıda bulunmayı amaç edindik.Araştırma, konu açısından; M. 1732 - 1733 yıllarında, Manisa şehrini ve onu günümüze yansıtan önemli bilgileri ihtivâ eden ve bu konuya temel kaynak sağlayan; H. 1145 - 1146 târihli 190 Numaralı Manisa Şer'îyye Sicili'nde yer alan, dâvâ ve kayıtlarla sınırlıdır.İncelenen sicil defteri, içermekte olduğu dâvâ ve kayıtlar îtibârıyla; Manisa çevresinde, ilgili dönemdeki şehir merkezi, mahâlleler, kazâ ve köy gibi yerleşim birimleri ile buralarda yaşamış olan, çeşitli meslek grupları ve konumlardaki insanların, sosyâl ve kültürel hayatları hakkında, önemli bilgiler sunmaktadır. Bunlar; söz konusu dönemde, insanların sâhip oldukları şahsî haklardan, âile yaşamına yönelik ilişkilere; bunların yanı sıra, çeşitli eşyâlar, zirâî mahsûller ve âletler ile çeşitli amaçlarla beslenen hayvanlar ve bu eşyâların fiyatlarını içeren bilgilerden oluşmaktadır. Aynı zamanda, mahkeme kayıtlarından, ilgili dönemde uygulanan hukûkun ve sonuçlarının, sosyâl yaşama yansımalarını da gözlemlemek mümkündür. Son olarak, defterde yer alan bâzı belgelerden; söz konusu dönemin siyâsî hâdiseleri ile merkez ve çevresiyle olan idârî ilişkiler hakkında da bilgiler edinebilmemiz mümkündür.Sonuç olarak; incelenen defterde yer alan tüm bu veriler, nicelik ve nitelikleri açısından istatistiksel olarak da değerlendirilip, kapsamlı bir sonuç hâlinde sunulmaya çalışılmıştır.

One of the trending and increasingly important research area in history, is the history of urbanism; and judicial records serve as the most important and unique resource in this area. In this work, it is aimed to investigate political, administrative, socio-economic and cultural structure of the city of Manisa, through the judicial records, with a scientific approach and a unique method; and to contribute to some generalizations and determinations related to the Ottoman city structure.The scope of the research is confined to the judicial records of Manisa, dated 1145 - 1146 (Hijri) and numbered 190; which establish the fundamental resource on this subject by reflecting essential information regarding the city of Manisa during 1732 - 1733 (Gregorian).The examined judicial records, by the cases and records contained, present important information for the period concerned, on the city center, neighborhoods, settlements such as districts and villages, and social and cultural life of various occupational groups and people who lived in the vicinity of Manisa. These are the information on the personal rights of people, their family relations, also their various belongings, agricultural products and utensils, animals fed for various purposes, and the prices of these goods. It is also possible to observe from the court records, the effects of the laws applied and the consequences in that period on their social life. Finally, from some documents in the records, it is possible to obtain information about the political issues of that period and govermental relations with the center and its surroundings.In conclusion, all the data in these records have been examined, statistically analyzed in terms of quantity and quality, and tried to be presented in a comprehensive result.