Ergenlerin saldırganlık davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Ergenlik erinlik, bilişsel değişiklikler, kimlik arayışı, özerklik ve yakınlıkgelişimi, ana baba ve akranlarla olan ilişkilerde değişimler, okul geçişleri gibi pekçok değişikliğin bir arada yaşandığı bir dönemdir. Biyolojik, psikolojik ve sosyalgeçişlerin yaşandığı bu dönem, aynı zamanda çeşitli problem davranışları daberaberinde getirebilmektedir. Bu problem davranışlardan en önemlilerinden birikuşkusuz `saldırganlık`tır. Saldırganlık ergenlik döneminde öteden beri var olan birolgudur. Son yıllarda yapılan araştırmalara ve medyada çıkan haberlere bakıldığındaalınan tüm önlemlere karşın ergenlik dönemindeki gençler arasında saldırganlık veşiddet olaylarının önüne geçilemediği, aksine arttığı görülmektedir. Bu olaylarınbüyük bir kısmı okullarda meydana gelmektedir. Bu doğrultuda araştırmanın genelamacını liseye devam eden ergenlerin saldırganlık davranışlarının çeşitli değişkenleraçısından incelenmesi oluşturmaktadır. Çalışmada ergenlerin saldırganlıkdavranışlarının yaş, cinsiyet, okul türü, sınıf düzeyi, kişilik özellikleri, başarı durumuve ana baba eğitim düzeyinin yanı sıra ana-baba tutumu, çevre güvenliği ve akranilişkilerine göre farklılık gösterip göstermediği ortaya konulmaya çalışılmıştır.Araştırma, ilişkisel tarama modeline dayalı betimsel bir çalışmadır. Araştırmagrubu 2012-2013 Eğitim-öğretim yılı arasında Sivas il sınırları içerisinde amacauygun olarak seçilen çeşitli okul türlerinden lise birinci, ikinci ve üçüncü sınıflaradevam eden toplam 461 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma grubuna `SaldırganlıkÖlçeği`, `Çevre Güvenlik Ölçeği`, `Okul İklimi Ölçeği`, `Ana Baba Tutum Ölçeği`,`Akran İlişkileri Ölçeği`, `Sıfata Dayalı Kişilik Ölçeği` ve `Kişisel Bilgi Formu`uygulanmıştır. Çalışmada araştırma sorularını yanıtlamak için SPSS 17.00 paketprogramından yararlanılarak korelasyon, t-testi, tek değişkenli varyans analizi(ANOVA) ve regresyon analizi teknikleri kullanılmıştır. ivBulgularda, katılımcıların saldırganlık düzeylerinin cinsiyet, yaş, algılananakademik başarı, kişilik özellikleri, ana baba tutumu, ana baba eğitim düzeyi, akranilişkileri değişenlerine göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Bunun yanında sınıf,okul türü ve çevresel güvenlik değişkenleri ile katılımcıların saldırganlık puanlarıarasında anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir.Anahtar Kelimeler: Ergenlik, saldırganlık, ana baba tutumları, akranilişkileri, büyük beşli, okul iklimi.

Adolescence is a period in which the wide varieties of changes such aspubescence, cognitive changes, identity seek, self-determination and affinitydevelopment, changes in relationships with parents and peers, school transitions areexperienced at the same time. Sometimes, this period when biological, psychologicaland social transitions are experienced bring along various problematic behaviors.Among these problematic behaviors, the most important one is certainly`aggression`. Aggression is a phenomenon that exist in adolescence period sinceancient times. When recent researches and news in media are taken into notice, it isseen that aggression and violance issues among adolescents cannot be prevented andin contrast, have increased in spite of all precautions taken for this aim.Most of these issues occurs in schools. In this regard, overall aim of theresearch is comprised of investigating the aggressive behaviors of adolescents, whoare going to high school, in terms of various variables. In the study, it is tried to beexplained whether aggresive behaviors of adolescents differ depending on age,gender, type of school, class level, characteristic features, academic standing andeducational level of parents as well as attitudes of parents, environmental safety andpeer relationships.The research is a descriptive study based on relational screening model.Sample of the research is comprised of 461 students going to first, second and thirdgrades of different highschools between 2012-2013 School year which are within theborders of province Sivas and were chosen as being suitable for the purpose of thestudy.`Aggression Scale`, `Environmental Safety Scale`, `School Climate Scale`,`Parents' Attitudes Scale`, `Role Based Personality Scale` and `Personal InformationForm` were applied to sample group. In order to answer the research questions, it viwas benefitted from SPSS 17.00 package program and correlation, t-test, univariateanalysis of variance (ANOVA) and regression analysis were used.In the light of findings, it was determined that aggression levels ofparticipants differed depending on gender, age, perceived academic standing,characteristic features, attitudes and educational level of parents and peerrelationships.Besides, any significant relationship between class, type of school andenvironmental safety variables and aggression points of participants was not found.Keywords: Adolescence, aggression, attitudes of parents, peer relationships,big five, school climate.