Televizyonda yayımlanan obezite ile ilgili kamu spotlarının obez bireylerin kilo vermeye yönelik tutum ve inançları üzerine etkisi ve grafik tasarım açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, televizyonda yayınlanan obezite ile ilgili kamu spotlarının obez bireylerin kilo vermeye yönelik tutum ve inançları üzerine etkisi ve grafik tasarım açısından incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı, kesitsel modelde yapılan çalışmanın örneklemini Cumhuriyet Üniversitesi Hastanesinde Mayıs-Ağustos 2015 tarihleri arasında Dahiliye- Cerrahi kliniklerinde yatan obezite tanısı almış 126 birey oluşturmaktadır. Veriler Kamu Spotları ve Birey Üzerindeki Etkisini Belirleyen Form ve Obezite Sağlık İnanç Modeli Ölçeği kullanılarak araştırmacı tarafından bireylerle yüz-yüze görüşme tekniği ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra; One-way ANOVA, Student t test ve regresyon analizi kullanılmıştır.Araştırmada; obez bireylerin % 82.5'inin televizyonda yayınlanan obezite ile ilgili kamu spotlarını izlediği %17.5'inin ise izlemediği belirlenmiştir. Obez bireylerin en çok; üçüncü sıradaki kamu spotu olan obezite ile mücadele kampanyası Demet Dedeoğlu kamu spotunu (%42.3) izledikleri; büyük çoğunluğu izledikleri kamu spotlarının önerdiği davranış değişikliğini sağlamadığı, obezitenin zararları ile ilgili farkındalık yaratmadığını belirtmiştir. Obezler çoğunlukla obezite ile ilgili kamu spotlarındaki görselleri anlaşılmaz bulduklarını, obezite ile ilgili kamu spotlarının, görsel tasarım açısından hedef kitleye ulaşmadığını, spotların görsel tasarım/düzenleme bakımından ilgi çekici olmadığı, görsellerinin hedef kitlenin beklentilerini ve isteklerini karşılamaya yönelik olmadığını ifade etmişlerdir. Televizyonda yayımlanan kamu spotlarını izleyenlerin, izlemeyenlere göre obeziteye ilişkin tutum ve inançları arasında ise bir fark bulunamamıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda obezite ile ilgili kamu spotları hazırlanırken otoriteden (Doktor, Diyetisyen, Grafik Tasarımcı, Obez Birey/Bireyler) görüş almanın önemli olduğu; kamu spotlarında yetkin kişilerin oynatılmasınını hedef kitle yararı açısından faydalı olduğu, görsel tasarım ve içeriğin mesajla uyumlu olması için görsel ögelerin profesyonel olarak tasarlanması gerektiği önerilmektedir.Anahtar Sözcükler: Obezite, kamu spotları, görsel tasarım, sağlıkla ilgili tutum ve inanç.

This study is done for the aim of the affect of public service ad about Obesity that is broadcasted on television, on attitude and trust of Obese persons who intended to lose weight and examining in terms of graphic design. Sample of study that is committed to definer and cross-sectional model consists of 126 individuals who were taken Obesity diagnosis and intimated in Internal-Surgery clinics of Cumhuriyet University Hospital between date May -Agustos 2015. Data were got by researcher by using Public service ad and form that determines its effect on person and Obesity health trust scale, face to face meeting technique with persons. In the analysis of data Beside definer statistics, One-way ANOVA, Student t test and regression analysis were used. In the research; it is determined that 82.5% of Obese persons watch public service ad about Obesity that is broadcasted on television, but 17.5% of them do not watch. Obese persons mostly; watch struggle against obesity campaign Demet Dedeoğlu public service ad (42.3% ) which is in third rank, large majority indicate that the public service ad, they watch, does not provide behavioral change, does not create awareness about damage of obesity. Obeses mostly stated that they find public service ad incomprehensible which is about Obesity, it is not interesting in terms of visual design, visuals do not aim to meet request target group expectations and requests. Any difference could not be found between attitude and trust of persons aimed at obesity who watch and who do not watch public service ad that is broadcasted on television. In direction of these results when public service ad about Obesity is prepared it is important to receive opinion from authority (Doctor, Dietician, Graphic Design, Obese person/persons); it is useful to screen component persons in public service ad in terms of target group profit, it is offered to design visual elements professionaly for visual design and content being coherent with message.Key Words : Obesity, public spots ad, visual design, attitude and trust about health.