XIX. yüzyılda Tırhala Sancağı (1821-1881)

Abstract

Balkanlar, uzun süre Osmanlı hâkimiyetinde kalmıştır. Devletin bölgede sağladığı yaklaşık beş yüz elli yıllık Türk egemenliği, her yönüyle bu coğrafyaya mührünü vurmuştur. Türklerin bölgeye iskânı ile birlikte Balkanlar, demografik ve kültürel alanda kısa sürede Türkleşmiştir. Çok sayıda dini ve kültürel yapının inşası gerçekleştirilmiş, böylelikle Türk-İslam kültür ve medeniyeti bu topraklara yerleşmeye başlamıştır.Osmanlı kuvvetleri, 1354'te Süleyman Paşa komutasında Balkanlara girmiş, böylece bölgenin kapısı Türklere açılmıştır. Süleyman Paşa, buradaki fetihlerini sol kol, orta kol ve sağ kol olmak üzere uçlar teşkil ederek sürdürmüştür. Bu üç istikamette yapılan fetihlerin sol kolunu Yunanistan üzerine yapılan akınlar oluşturmuştur. 1390'lı yıllarda Osmanlı birlikleri Yunanistan'ın orta bölgesine doğru ilerlemeye başlamıştır. Hacı İlbey ve Evrenos Bey bu akınları gerçekleştiren akıncı beyleri olarak Osmanlı askeri kuvvetinin sol kol ucunda faaliyet göstermiştir. 1393 yılında Evrenos Bey komutasındaki Osmanlı birlikleri Tesalya ovasına uzanmış ve Yunanistan'ın orta bölgesi olan Tesalya'ya hâkim olmuştur. Bütün bir eyalet Evrenos Bey'e tımar olarak verilmiştir. Böylece devlet, Yunanistan'ın orta bölgesi olan Tesalya'da hâkimiyeti sağlamış, burada Tırhala sancağını kurmuştur. Sancak, 1821 yılına kadar varlığını sükûnet içinde devam ettirmiştir. Fakat 1821 yılında başlayan Yunan bağımsızlık mücadelesi sürecinde sancağın oturduğu Tesalya Bölgesinde kargaşa ortamı hâkim olmuştur. Yüzyıllardır bir arada yaşayan halkların bir kısmı ayrı birer devlet kurmak için teşkilatlanmaya başlamıştır. Dört yüzyıl Osmanlı ile bir arada yaşayan Rumlar, 1829 yılında bağımsız Yunanistan Krallığı'nı kurmuştur. Kuruluşunun ardından batılı devletler tarafından 1830 yılında tanınmıştır.Yunanistan Krallığı'nın kurulmasıyla Tırhala sancağındaki kargaşa ortamı daha da büyümüş, bölgede eşkıyalık hareketleri, hudut ihlalleri ve Müslümanları esir alma noktasına varan emniyetsiz ortam kendini göstermiştir. Yarım asır devam eden bu süreç, 1881 yılında Tesalya'nın elden çıkışıyla sona ermiştir. Bu çalışma, Yunan bağımsızlık hareketini, Yunanistan Krallığı'nın kuruluşunu ve Tırhala sancağının Yunanistan'a terki sürecinde bölgede yaşanan gelişmeleri ele almayı hedeflemiştir. 1821 Yunan İsyanı ile başlayan ve 1881 yılında sancağın Yunanistan'a terkiyle sonuçlanan altmış yıllık zaman diliminde sancağın durumunu ve sancakta yaşanan bütün gelişmeleri ortaya koymak, tez çalışmasının asıl amacını oluşturmuştur.

The Balkans remained under the Ottoman rule for a long time. The Turkish sovereignty of the region for approximately five hundred and fifty years stamped a lasting mark on this geography. Following the settlement of the Turks in the region, the Balkans immediately became Turkified in cultural and demographic terms. Many religious and cultural structures were built through which the Turkish-Islamic culture and civilization began to permeate into those lands.The invasion of the Balkans by the Ottoman forces under the command of Suleyman Pasha in 1354 opened the gates of the region to the Turks. Suleyman Pasha formed frontier forces consisting of a left frontier, a middle frontier and a right frontier forces in order to continue his conquests in the region. The left frontier forces were responsible for invasion and conquest of the Greek territory. During 1390s, the Ottoman troops began to march into the mainland Greece. Hacı İlbey and Evrenos Bey campaigned in the left frontier as the chief raiders. In 1393, the Ottoman troops commanded by Evrenos Bey moved into and gained domninance over the Tesalia plain located in the central Greece. The province was then granted to Evrenos Bey as a timar. That is how the state became dominant over the central Greece, Tesalia region and established the Trikala Sanjak. The sanjak peacefully survived until 1821. However, the Greek struggle for independence that began in 1821 disrupted the order of peace. Some people who lived together for centuries began to organize to establish their own sovereign states. The Greeks who lived together with the Ottoman Empire for four centuries established the independent Kingdom of Greece in 1829. The kingdom was officially recognized by Western states in 1830. With the establishment of the Kingdom of Greece, the chaos in the Trikala Sanjak spread further out, and acts of violence and insecurity such as banditry, border violations, and capturing Muslims appeared in the region. This situation, which lasted for half a century, ended in 1881 with the seperation of Tesalia.This study aims to provide a comprehensive review on the Greek independence movement, the establishment of the Kingdom of Greece, and the subsequent developments during the transfer of the Sanjak of Trikala to Greece. It is the main purpose of this thesis to discuss the situation of the sanjak in the 60-year time period starting with the Greek rebellion of 1821 and ending with the abandonment of sanjak to Greece in 1881.