Okullarda hayat boyu öğrenme kültürüne ilişkin öğretmenlerin algı ve görüşleri

Abstract

Bu çalıĢma, hayat boyu öğrenme kültürü (HBÖK) kavramı temel alınarakyürütülmüĢtür. AraĢtırmanın amacı, öğretmenlerin HBÖK algılarını ve görüĢleriniincelemektir.AraĢtırmada nicel ve nitel yöntemler birlikte kullanılmıĢtır. AraĢtırmanın nicelkısmı iliĢkisel tarama modelinde desenlenmiĢ olup Doğan ve ÇalıĢkan Toyoğlutarafından geliĢtirilen, `Hayat Boyu Öğrenme Kültürü Ölçeği` veri toplama aracıkullanılmıĢtır. Nitel bölümde ise yarı yapılandırılmıĢ görüĢme formu kullanılmıĢ olupöğretmenlerin HBÖK hakkındaki görüĢleri değerlendirilmiĢtir. Bu bağlamda araĢtırmazenginleĢtirici desen kapsamında yapılandırılmıĢtır. Ġki araĢtırma yönteminin birliktekullanılmasıyla konu ile ilgili daha kapsamlı ve derinlemesine bilgi edinilmesi,araĢtırma sonucunda daha güvenilir ve sağlıklı çıkarımlarda bulunulması amaçlanmıĢtır.AraĢtırmada evren ve örneklem belirleme yoluna gidilmemiĢtir. Bunun yerineSivas il merkezinde bulunan ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan öğretmenlerdenbir çalıĢma grubu oluĢturulmuĢtur. Buna göre 12 ilkokulda görev yapan 142 öğretmen;14 ortaokulda görev yapan 214 öğretmen; 11 lisede görev yapan 123 öğretmen,toplamda 479 öğretmen çalıĢma grubunu oluĢturmaktadır.Nicel bölümden elde edilen verilerin analizinde dağılımın normal çıkmasınedeniyle öğretmenlerin HBÖK algılarını betimlemek için T testi ve One-way AnovaTestleri kullanılmıĢtır. Nitel bölümden elde edilen verilerin analizinde ise betimselanaliz, içerik analizi ve karĢılaĢtırma tekniği kullanılmıĢtır. HBÖK ölçeği ve alt boyutları, seçeneklere göre kodlanan puan aralığı (SKPA)dikkate alınarak değerlendirildiğinde, çalıĢma grubundaki öğretmenlerin anadildeiletiĢim yeterliği, matematiksel ve bilim-teknolojide temel yeterlikler, dijital yeterlikler,öğrenmeyi öğrenme yeterliği ve giriĢimcilik yeterliği boyutlarını `Katılıyorum`düzeyinde; yabancı dilde iletiĢim yeterliği boyutunu `Ne Katılıyorum Ne deKatılmıyorum` düzeyinde ve HBÖK ölçeğini toplamda „Katılıyorum‟ düzeyindedeğerlendirdikleri görülmüĢtür. Ayrıca öğretmenlerin HBÖK ölçeğine yönelikalgılarında cinsiyet, öğrenim durumu ve okulundaki çalıĢma süresi değiĢkenlerine göreanlamlı bir farklılık tespit edilmezken yaĢ, kıdem, branĢ, okuldan memnuniyet ve okultürü değiĢkenlerine göre anlamlı farklılıklar tespit edilmiĢtir.Nitel bulgulara göre araĢtırmaya katılan öğretmenlerin ifadeleri doğrultusundaHBÖK‟ye karĢı olumlu görüĢleri olduğu söylenebilir. Bu doğrultuda HBÖK‟nin altyeterlikleriyle ilgili verilen ifadeler değerlendirildiğinde çoğunlukla ifadelerin milli vekültürel değerleri geliĢtiriyor, akademik baĢarıyı artırıyor, evrenselliğe katkı sağlıyor,çağı yakalamayı sağlıyor, eğitim sistemini güçlendiriyor, altyapı yeterli olduğu içinsağlıklı yapılabiliyor, özgüven veriyor Ģeklinde olması okullarda öğretmenlerinHBÖK‟yi yüksek düzeyde benimsediğini hissettirmektedir.Nitel ve nicel bulgular birlikte değerlendirildiğinde, öğretmenlerin gerek HBÖKölçeğine vermiĢ oldukları cevaplar konusunda gerekse ortaya çıkan kategoriler vetemalar bağlamında HBÖK hakkında olumlu algı ve görüĢlere sahip olduklarısöylenebilir. Bu durum ise nitel bulguların nicel bulguları desteklediği ve açıkladığıĢeklinde yorumlanabilir. Bu kapsamda araĢtırmanın nitel ve nicel bulgularındanfaydalanarak alanyazına ve uygulayıcılara yönelik öneriler sunulmuĢtur.Anahtar Sözcükler: Öğretmen, Okul, Hayat boyu öğrenme, Hayat boyu öğrenmekültürü

This study is conducted based on Culture of Lifelong Learning (CLL) concept.The aim of this study is to study teachers perception and thoughts about CLL.Both quantitative and qualitative methods were used in this research. Thequalitative part of this study is supported by relational scanning model and it is used byDogan and Caliskan Toyoglu as a data collection tool for Culture of Lifelong Learning(CLL). In the quantitative part, semi structured meeting form is used and opinions ofteachers about CLL is evaluated. In this regards, this research is constructed asenriching figure. Using these two research methods together; gaining extensive anddeep knowledge about this topic and the reliability of the research results were aimed.In this research determination of universe and sample method is not used. Instead of this; a work group composed of primary, secondary and high school levelteachers working in Sivas region. This work group is composed of 479 teachers in total,in which 142 teachers from 12 different primary schools, 214 teachers from 14 differentsecondary schools, and 123 teachers from high schools.The results of the qualitative research part shows the distribution is normal andtherefore in order to determine teachers CLL perception; T Test and One way AnovaTests are used. Data analysis from quantitavie research part is conducted by decriptiveanalysis, content analysis, and comparison technique.Based on multiple choice coded score interval; qualification in communicationin native langugage, basic qualification in mathematics, science and technology, digitalqualification, qualification of learning to learn and qualification of entrepreneurship isevaluated as ` I agree`, qualification in foreign language communication is evaluated as` Neither agree or disagree` and in total CLL is evaluated as ` I agree` by the teachersin this work group.According to qualitative results, teachers participated to this research havepositive opinions about CLL. In this regards, if the sub qualifications about CLL isconsidered; in general the responses about CLL are as follows: develops national andcultural values, improves academic success, contributes to universality, supportingcatch up with times, supports educational system, can be conducted safely because the infrastructure is well, provides self confidence And all these results show that CLL ishighly accepted among teachers.If quantitaive and qualitative results are evaluated together, and based on theanswers of the teachers and also based on categories and themes; it can be conludedthat teachers have positive perception and opinion about CLL. Suggestions are providedto the literature and practitioners by taking the advantage of qualitative and quantitativeresults of this study.Key Words: Teacher, School, Lifelong Learning, Lifelong Learning Culture