Fen bilgisi öğretmen adaylarının yapılandırmacı kurama dayalı öğretim uygulamalarının analizi ve geliştirilmesi

Abstract

Öğretmen adayları lisans eğitimi boyunca yapılandırmacı kuramla ilgili teorik bilgiler edinmektedirler. Ancak bu bilgilerini sınıf ortamında nasıl uyguladıklarının araştırılması gerekmektedir. Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının yapılandırmacı kura ma dayalı fen derslerini nasıl planlayıp, uyguladıklarını tespit etmek, ne tür zorluklarla karşılaştıklarını belirlemek ve verilen eğitim aracılığıyla bu zorlukları aşmasını sağlayıp, uygulamalarını iyileştirmektir. Araştır mada nitel araştırma desenlerind en birisi olan eylem araştırması yöntemi kullanılmıştır. Araştırma grubunun belirlenmesinde ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmaya Cumhuriyet Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalında son sınıfta ö ğrenim gören `Öğretmenlik Uygulaması` dersi alan dört öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmada dokuman analizi, görüşme ve gözlem yöntemleri kullanılarak veriler toplanmıştır. Katılımcıların ders planları veri toplama aracı olarak kullanılan dokümanlardır. Görüşme verileri görüşme formu, katılımcıların öğretim uygulamalarına dair veriler ise gözlem formu aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Ders planları `ders planı değerlendirme aracı `, öğretim uygulamaları ise ` ders performa n sı değerlendirme aracı ` ile analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, katılımcıların öğretim programlarını kullanmaya yönelik bilgi eksikleri olduğu tespit edilmiştir. Programda yer alan kazanımları (becerileri) dik kate almadan planlama yapmaları bu durumun göstergesidir. Kavram yanılgılarının önemi hakkında bilgi sahibi olmalarına rağmen, planlama ve uygulama sırasında öğrencilerin olası yanılgılarını göz ardı etmektedirler. Ayrıca çoğunlukla öğretmen merkezli öğret im yöntem ve teknikleri tercih ettikleri, derslerde öğretmen açıklamalarına, öğrenciyi düşünmeye araştırmaya yönlendirmeyen soru ve dönütlere sıklıkla yer verdikleri belirlenmiştir. Katılımcıların konu alan ve pedagojik alan bilgilerindeki eksiklikleri yön tem, materyal seçimi, soru ve dönüt türlerini etkilemektedir. Ancak öğrencileri grup çalışmaları için motive edici uygulamalara yer vermektedirler. Kazanımları değerlendirmede alternatif değerlendirme araçlarını sıklıkla tercih ettikleri tespit edilmiştir. Öğrencilere verilen ödevlerin pekiştirmeye yönelik olması da karşımıza sıklıkla çıkan bir durumdur. Ayrıca planlama iii sırasında kaynak ku llanımları oldukça kısıtlıdır. Çoğunlukla ders kitabı ve öğretmen kılavuzlarını temel kaynak olarak kullanmaktadırlar. Bu araştırmada katılımcıların yapılandırmacı kurama dayalı öğretim uygulamalarını iyileştirmek için eğitimler verilmiştir. Bu eğitimlerde plan ve uygulamalarındaki eksik ve hataları giderilmeye çalışılmıştır. Katılımcıların y ukarıda değinilen problemlerin üstesinden çoğunlukla geldikleri tespit edilmiştir. Öğretmen adayları zamanla öğrenci merkezli etkinlikler tercih ederek yapılandırmacı kuramın esaslarına dayalı dersler planlamaya başlamışlardır. Farklı kaynakla rdan hazırladıkları etkinliklerde yöntem ve materyal çeşitliliğini dikkate al mışlardır. İçeriği günlük hayatla ilişkilendirmeye önem vererek, öğrencilerin üst düzey düşünme becerilerini geliştirmeye odaklanmışlardır. Dersin aşamalarına özen göstererek zaman kontrolünde başarılı olmuşlardır. Öğretmen adayları uygulamaların sonunda kendilerini ders planlama ve uygulama sürecinde daha başarılı gördüklerini ifade etmişlerdir. Verilen eğitimler katılımcıların gelişimine büyük oranda katkıda bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen sonuçlara dayalı olarak öğr etmen eğitimcilerine ve bu konuda araştırma yapmak isteyen araştırmacılara bazı önerilerde bulunulmuştur.Anahtar sözcükler: Yapılandırmacılık, öğretmen adayı eğitimi, eylem araştırması

During their undergraduate studies, pre - service teachers have obtained theoretical knowledge about constructivist theory. However, needs to be investigated that how they applied those knowledge in classroom setting. The aim of this study is to define how pre - service teachers plan and implement their lessons based upon constructivist theory, to identify what kind of problems they encounter and to enhance the in implementations towards constructivist orientation by helping them in overcoming these difficulties via delivered training. Action research method as a is used in this study qualitat ive research design. To define research group, criterion sa mpling method is used. Participants of the research are four senior pre - service teachers from Cumhuriyet University, Faculty of Education, Department of Primary Education, Science Education Department who are taking `Teaching Practi c e` course. Data gathere d through document analysis, interview and observation methods. Participants' lesson plans are the documents used as data collection tool. Interview data is collected through interview form, data related with participants' teaching practises are collected through observation form. Lesson plans are analysed by `lesson plan eval uation rubric`; teaching practic es are evaluated by showed that ` lesson performance rubric ` . F indings , that participants have lack of information on using teaching programs. They are p lanning without taking attainments (skills) into consideration is an indicator of this situation. Although they know the importance of misconceptions, they ignore students' possible misconcept ions during planning and practic e. Furthermore it is defined tha t they prefer teacher - centered teaching methods and techniques, teacher's explanations during lessons, questions and feedbacks do not direct students to thinking and research frequently. Participants' lack of content knowledge and pedagogical knowledge aff ect the types of method, selection of material, types of question and feedback. However, they also make use of motivational practic es for group works. It is found that they frequently prefer alternative assessment tools in evaluating educational attainmen ts. We frequently encounter that homework given to the students are oriented to reinforcement. Moreover, re source using during planning is considerably limited. The y frequently use d course book and teacher's book as main source. In this research , trainings are given to particip ants to enhance teaching practic es based upon constructivist theory. With these trainings, we eliminate d the lacks and mistakes in planning and practic es. It is defined that they 've overcome most of the difficulties mentione d above. Pre - service teachers have preferred student - centered activities in time course and have begun to plan their lessons as complies with the principles of the constructivist approach. They have taken method and material diversity into consideration in their activities prepared via using different sources. While they have given importance to associating the content with daily life, they have focused on developing high - level abilities of the students. They were successful at time control by caring to the processes of the lesson. At the end of the trainings , pre - service teachers have expressed that they have considered themselves more successful in planning and application process of the lesson. Trainings have contributed to the development of the participants to a large extent. Based upon the findings from the research, some suggestions are delivered to the teacher trainers and researchers who want to do research on this topic.Keywords: Constructivism, pre - service teacher education, action resea rch.