Ortaokul öğrencilerinin fen derslerinde kullanılan grafikleri okuma becerileri ve grafiklere yönelik görüşleri

Abstract

Bu çalışmada ortaokul öğrencilerinin grafiklerle ilgili bilişsel ve duyuşsal özellikleri karma yöntem yaklaşımıyla incelenmiştir. Çalışma, Sivas il merkezinde uygun örnekleme ile seçilen bir ortaokulun 7. ve 8. Sınıflarındaki 137 öğrenciyle yürütülmüştür. Öğrencilerin grafik okuma becerilerini incelemek amacıyla Test of Graphing in Science (TOGS) (Mckenzie ve Padilla, 1986), Fen Bilimlerinde Grafik Okuma Becerileri (FGOB) testi adıyla Türkçe'ye uyarlanarak uygulanmıştır. Öğrencilerin grafiklere yönelik duyuşsal özellikleri olarak, grafiklere yönelik tutumlarını, özyeterlik inanışlarını ve grafik okuryazarlık algılarını belirlemek üzere Murat ve Bursal (2012) tarafından hazırlanan Grafiklere Yönelik Özyeterlik İnanışları ve Tutumlar (GYÖİT) Ölçeği ile Grafik Türlerine Göre Grafik Okuryazarlık Algısı (GTGOA) ölçeği uygulanmıştır. Çalışmada tüm bağımlı değişkenlere ait veriler cinsiyet ve sınıf düzeyi bağımsız değişkenlerine göre faktöryel desenlerle analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda katılımcıların FGOB testi başarılarının orta düzeyin altında (%49) olduğu bulunmuştur. FGOB testindeki başarı puanları bağımsız değişken kategorilerine göre incelendiğinde, cinsiyet değişkenine göre anlamlı farklılıklar bulunmazken, 8. sınıf öğrencilerinin 7. sınıf öğrencilerinden anlamlı düzeyde daha başarılı oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin grafiklere yönelik tutum ve özyeterlik inanışları incelendiğinde ise öğrencilerin grafiklere yönelik tutumlarının genelde olumlu olduğu ve özyeterlik inanışlarının yüksek olduğu bulunmuştur. Bu iki bağımlı değişken puanlarının da cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar göstermediği sonuçlarına ulaşılmıştır. Öğrencilerin farklı grafik türlerine yönelik grafik okuryazarlık algıları incelendiğinde ise, algı düzeylerinin genelde yüksek olduğu ve algı düzeyi sıralamasının yüksekten düşüğe doğru olmak üzere sütun, çizgi ve daire grafiği şeklinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin grafik okuryazarlık algılarının cinsiyetlerine göre anlamlı farklılık göstermediği ancak 7. sınıf öğrencilerinin grafik okuryazarlık algılarının 8. sınıf öğrencilerinden anlamlı olarak yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın nitel kısmında öğrencilerin grafiklere yönelik görüşlerinin incelenmesi amacıyla yapılan analizlerde de öğrencilerin grafiklere yönelik tutumlarının genelde olumlu olduğu görülmüştür. Ayrıca, öğrencilerin grafik çözümü ve çiziminde karşılaştıkları zorluklara ilişkin görüşleri rapor edilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre öğrencilerin grafiksel becerilerini artırmak ve konuyla ilgili yeni çalışmalara yönelik öneriler sunulmuştur.Anahtar Sözcükler:Grafik okuma becerisi, grafik okuryazarlık algısı, grafiklere yönelik özyeterlik inanışları, grafiklere yönelik tutumlar.

In this study, the cognitive and affective attributes of the secondary school students through graphing are examined within the mixed methods research approach. This study is carried out in Sivas city center with 137 students from 7th and 8th grades in a conveniently sampled school. In order to examine the skill of graph reading skills, Test of Graphing in Science (TOGS) (Mckenzie & Padilla, 1986) is translated into Turkish as FGOB. In order to identify students' affective attributes of attitudes toward graphing, self efficacy beliefs and graph literacy perceptions `The Self Efficacy and Attitudes towards Graphing` and `Graph Literacy Perception in Different Graph Types` scales (Murat & Bursal, 2012) are administered. The data for all dependent variables is analysed according to the gender and the grades of the students in factorial designs.According to the results of the study, the average success in FGOB (TOGS) was found to be lower than the medium level (49%). When FGOB scores are compared by the independent variables, success in TOGS did not differ by gender, although the 8th graders are found to be more successful than 7th graders. When the attitudes and self efficacy beliefs of the students are studied, it is found that students' attitudes are generally positive and they have high self effıcacy beliefs. Both these dependent variables are found to differ by independents variables of gender and grade level. When the literacy perceptions of students' towards different types of graph are measured, their perceptions were found to be generally high. By the graph types, the results show that students are most successful in column charts, line graphs and pie charts respectively. The graph literacy perceptions of participants did not differ by gender but 7th grade students found to have higher graph literacy perceptions than 8th grade students. In the qualitative part of the study, where students opinions about graps are investigated, students explosed positive attitudes towards the graphing. Furthermore, the difficulties that the students have in drawing and analyzing the graphs and their ideas about these difficulties are reported in the study. The suggestions are put forward to help the other researchers and in order to enhance the students' graphing skills.