Sivas ilinde öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin okul iklimine etkisine ilişkin görüşlerin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı; Sivas ilinde ilkokul, ortaokul ve liselerde öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin okul iklimine etkisine ilişkin okul yöneticileri, öğretmenler ve öğrencilerin görüşlerini değerlendirmektir. Bunun için Sivas'taki okul yöneticilerinin, öğretmenlerin ve öğrencilerin görüşlerine başvurulmuştur. Bu çalışma, betimsel araştırma modelinde nitel bir araştırmadır. Nitel durum çalışması desenine göre yürütülen bu araştırmada görüşme yöntemi kullanılmıştır. Veriler, araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır.Araştırmanın evrenini 2014-2015 Eğitim Öğretim Yılında; Milli Eğitim Bakanlığı Bilişim Sistemleri (MEBBİS) verilerine göre, kayıtlı yabancı uyruklu öğrencisi bulunan Sivas ilindeki ilkokul, ortaokul ve liselerin (toplam 57 okul) yöneticileri, öğretmenleri ve öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışmada amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bu bağlamda ilkokul, ortaokul ve lise düzeyinde en çok yabancı uyruklu öğrenciye sahip olma durumu ölçüt olarak belirlenmiş ve her üç eğitim kademesinden 1'er okul olmak üzere 3 okul örnekleme alınmıştır. Bu kapsamda değişik kademelerdeki 3 okuldan, 6 yönetici, 12 öğretmen, 12 Türk öğrenci ve 12 yabancı uyruklu öğrenci olmak üzere toplam 42 kişi ile görüşme yapılmıştır. Ses kaydına alınan görüşmelerden elde edilen verilerin çözümlenmesinde içerik ve betimsel analiz yöntemleri kullanılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre, bünyesinde yabancı uyruklu öğrenci bulunan Sivas ilindeki okullarda, bu öğrencilerin genel olarak okul iklimi üzerinde herhangi bir etkilerinin olmadığı (%48) görüşünün ağırlık kazandığı tespit edilmiştir. Diğer taraftan yabancı uyruklu öğrencilerin okul iklimine `olumlu` etkisi (%25) ile `olumsuz` etkisinin (%27) oransal olarak birbirine çok yakın olduğu ve `düşük` düzeyde gerçekleştiği görülmüştür. Bu çerçevede `Genel Güvenlik ve Düzenlilik`, `Sınıf Yönetimi`, `Öğretmen-Öğrenci İlişkileri`, `Sosyal Kültürel Sportif Etkinlikler` ve `Davranışsal Değerler ve Okul Disiplini` boyutlarında yabancı uyruklu öğrencilerin okul iklimi üzerinde kayda değer bir etkilerinin olmadığı görüşünün ağırlık kazandığı görülmüştür. Bunun yanı sıra, yabancı uyruklu öğrencilerin okul ikliminin, `Öğrenciler Arası ilişkiler` boyutunu `olumlu` yönde, `Veli Okul İlişkileri` ve `Akademik Başarı` boyutunu ise `olumsuz` yönde etkiledikleri görüşünün ağırlık kazandığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, Sivas ilinde öğrenim gören yabancı uyruklu öğrenciler okul idarelerinin yaklaşımını yüksek oranda `olumlu` değerlendirmektedir. Her tür ve kademedeki okul yöneticilerinin tamamının, okuldaki yabancı uyruklu öğrencilerin varlığını bir sorun olarak görmedikleri, onların okula renk kattıklarını, kültürel bir zenginlik olduklarını düşündükleri ve diğer öğrencilerden ayırmadan sorunlarının çözümü konusunda gayret sarf ettikleri belirlenmiştir. Ancak, Sivas ilinde öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin uyum sorunlarının çözümü ve okula intibaklarının sağlanması konusunda okul ve daha üst düzeydeki kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan çalışmaların yüksek oranda yetersiz görüldüğü ve `olumsuz` değerlendirildiği tespit edilmiştir.Araştırma bulgularına dayanılarak yabancı uyruklu öğrencilerin: okullara dağılımlarının sadece birkaç okulla sınırlandırılmaması; sınıfta durumlarına uygun yerlerde oturmalarının sağlanması; dil sorunlarının sistemli ve düzenli bir eğitim programı çerçevesinde öncelikli olarak çözüme kavuşturulması; hafta sonu destekleme ve yetiştirme kurslarına alınmaları; okul devamsızlıklarının önlenmesi; akademik başarı ortalamalarının okul genelinden ayrı değerlendirilmesi; farklılıklarının, öğretmenler, Türk öğrenciler ve okul için bir kazanıma dönüştürülmesi; bu öğrencilerin durumu hakkında yöneticiler, öğretmenler ve öğrencilerin önceden bilgilendirilmeleri ve bu bilgilerin sürekli güncellenmesi; bu öğrencilere uyum eğitimi verilmesi ve psikolojik destek sağlanması; velilerine yönelik eğitimler ve ev ziyaretleri düzenlenerek okulla iletişimlerinin kuvvetlendirilmesi; uyruk odaklı gruplaşma ve şiddet eğilimlerine yönelik önlemler alınması; bu öğrencilerle ilgili kurum ve kuruluşların işbirliği ve koordinasyonunun sağlanması doğrultusunda öneriler geliştirilmiştir.Anahtar Sözcükler: Göç, yabancı uyruklu öğrenci, okul iklimi, göç ve eğitim

The objective of this study is to evaluate school administrators, teachers and students views regarding the impact on the school climate by foreign students studying in primary, secondary and high schools of the province of Sivas. We have consulted with school administrators, teachers and students in Sivas. This study is a qualitative analysis with a descriptive research model. This descriptive study employs interviewing as a method. Data was collected by using a semi-structured questionnaire prepared by researcher. The universe of the study consists of administrators, teachers and students of 57 primary, secondary and high schools having foreign students in Sivas, based on the database of National Education Ministry Information Systems (`MEBBIS`). Critical case sampling method was selected and used among purposive sampling methods. In this context, the benchmark was chosen as the highest number of foreign students at primary, secondary and high school levels, and one school from each level, three schools in total, was included in the sampled data. As such, interviews were conducted with six administrators, 12 teachers, 12 Turkish students and 12 foreign students. Content and descriptive analysis methods were used in decoding the voice recordings of interviews. Results pointed generally to the view (48%) that foreign students had no material impact on the school climate of those schools having foreign students. On the other hand, `positive` impact (25%) and `negative` impact (27%) of foreign students on school environment was shown to be very close and at `low` levels. In this context, foreign students were found to have no material impact on school climate in terms of `general security and organization`, `classroom management`, `teacher-student relations`, `socio-cultural sportive activities` and `behavioural values and school discipline`. Moreover, foreign students were found to have a positive impact on the `student relationships` aspect of school environment, but a negative impact on the aspects of `parent-school relationships` and `academic success`. Furthermore, foreign students studying in Sivas, express a high level of `satisfaction` with the approach of school administrations. It was found that all kinds of school administrators at every level did not consider the presence of foreign students as a problem, perceived them as adding cultural diversity to the schools, and as such, made due effort to address their problems with no discrimination. However, school and higher level efforts aimed at solving adaptation problems of foreign students in the province of Sivas were generally seen as inadequate and deemed `negative`. Based on research findings, we have developed suggestions such as: distribution to schools should not be limited to a few select schools; classroom seats should be suited to their situations; their language problems should be addressed as a priority through a systematic and organized education program; at the weekends, they should be given complimentary training courses; their school-skipping should be prevented; their academic success should be evaluated separately than broad school averages; diversity should be turned into an advantage for teachers, Turkish national students and schools; school administrators, teachers and students should be informed about these foreign students ahead of time and this process should be continuously updated; these students should be trained to be more adaptive and should be provided with psychological support; their parents should be visited and provided with training to strengthen their communication with school; measures should be taken to prevent nationality-based grouping and tendency for violence; coordination an cooperation between institutions and agencies related to these students should be ensured.Key Words : Immigration, foreign students, school climate, immigration and education