Kutadgu Bilig`de çocuk ve çocuk eğitimi

Abstract

Kutadgu Bilig'in tamamını incelediğimizde Yusuf Has Hacib'in, insanın gerçek değerine ulaşmasını sağlayan pek çok değer kavramı ile insanın özelliklerini anlattığı ve anlattığı kavramların da insanlıkta hayat bulmasını arzuladığı fikrine ulaşabiliriz. Yusuf Has Hacib, eserinin karakter unsurlarını oluştururken dahi insanlığın mutluluğu için önemli gördüğü değer kavramlarından yola çıkarak eserindeki şahıs kadrolarını buna göre şekillendirmiştir. Kutadgu Bilig'deki karakterlerden biri Hükümdar Kün Toğdı'dır ki `adalet ve doğruluğu` temsil eder. Vezir Ay Toldı `mutluluk, gelecek ve devleti` temsil eder. Vezirin oğlu Öğdülmiş `aklı ve bu bağlamda ululuğu` temsil eder. Vezirin akrabası olan Odgurmış ise `hayatın sonu, kanaatkâr olmayı ve afiyet` kavramlarını temsil eder. Eserimizde aklın ve bilginin önemi ve değeri üzerinde durularak, büyüklerimize özellikle devlet büyüklerine saygılı davranmak, cömertlik ve çalışkanlık gibi erdemlere sahip olmak önemle vurgulanmıştır. Eserde iyi yetiştirilemeyen çocukların durumları, çocuk eğitimi ve çocuğun önemi, ebeveynin çocuk üzerine etkisi, dünya hayatının geçiciliği, her şeyi vaktinde yapmak gerektiği, iman ve ibadet hususları örneklerle anlatılmıştır. Ayrıca insanoğlunun tutarsız davranışlarının sonuçları, iyi arkadaş ve çevrenin faydaları, iyi huylu ve güzel ahlaklı olmak, iyi olmak ve doğru davranış sergilemek, kanaatkâr olmak, kız çocuk yetiştirme usulü, konuşma adabı, kötü arkadaş ve çevrenin zararları anlatılarak örnek insan modeli ortaya konmaya çalışılmıştır. Ölümlü insanın hayatını boşa geçirmemesi gerektiği, sabırlı olmak, yaşlılığın insana olan etkileri, yeme içme adabı vb. insanın hayatta karşılaşabileceği pek çok durum ve sorun için bu eser, bizlere aydınlatıcı ve yol gösterici nitelikte olabilir.Yusuf Has Hacib, sadece insanın dünya hayatında karşılaşabileceği durum ve sorunlara yol göstermekle kalmayıp, İslâmî bir bakış açısıyla ahirette de insanın mutlu olabilmesi için nasıl bir hayat yaşaması gerektiği hakkında da bizlere yol göstermektedir.Özellikle de çocuklarımızın eğitimi hususunda; ebeveynlerin çocuklarına karşı görev ve sorumlulukları, çocuklarımızın da büyüklerine karşı olan görev ve sorumlulukları, çocuklarımızın günlük hayatta karşı karşıya kalabileceği pek çok olay ve durumlara karşı eserimiz hem tedbir kapsamında hem de rehberlik kapsamında çağlar öncesinden güncelliğini koruyabilecek fikirler sunabilmektedir. Anahtar Kelimeler: Eğitim, Değerler Eğitimi, Çocuk Eğitimi, Kutadgu Bilig'de Çocuk ve Çocuk Eğitimi.

It can be said that Yusuf Has Hacib explains many elements and properties of merit and be wanted these elements of merit to be implemented by humanity when the work of art `Kutadgu Bilig` is analyzed as a whole. Yusuf Has Hacib develops characters of his work of art by inspiring the elements of merit that he thinks as important for the happiness of humanity. One of the characters of Kutadgu Bilig the monarch who represents `justice and honesty`. Ay Toldı the vizier represents `happiness, future and goverment.` Öğdülmiş who is the son of the vizier represents `the mind and the greatness in this concept`. Odgurmış, the relative of the vizier, represents `the end of life, being contented and well being`.This work of art has an illimunating and guiding function for many stuations and problems that people can experience in their lifetime. Therefore it comprises themes about politics, social life, child education and religion. Some of these themes are `importance of mind and knowledge`, `respectful behaviours to seniors and rulers`, `being generous and diligent`. Morover there are some themes about child education like ` the state of the children that aren't disciplined`, `the importance of child`, `the effect of parents on their child`, `the way to discipline daughters`. And also these are some other themes of this work of art `temporariness of life`, `the need for doing everything on time`, `the point of religion and worship`, `inconsistent behaviours of humankind`, `the profit of having a good friendship and society`, `the profit of having a good tempered and morality`, `behaving in a right way`, `being contented`, `speaking manners`, `disadvantages of having a bad friendship`, `the need of having a meaningful life because of inevitability of death`, `being patient`, `the effects of senility on humans`, `table manners` and etc. Yusuf Has Hacib has a role of guide because he not only provides humans with solutions of any kind of problems that they could face with in their lifetime, but also he explains what kind of a lifestyle people should have in order to be happy afterlife from the Islam point of view.Although it belongs to past, this work of art represents us actual advices especially on child education, duties and responsibilities of both parents and childeren to each other and any kind of problems that children can face in their routine day. Key Words: Education, Education of Merits, Child Education, Child and Child Education in Kutadgu Bilig.