Fen bilimleri öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme uygulamaları ile öğrencilerinin değerlendirmeye yönelik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı Fen Bilimleri öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme uygulamaları ile öğrencilerinin değerlendirmeye yönelik algılarını belirlemek ve bunlar arasındaki ilişleri incelemektir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama deseni esas alınmıştır. Araştırmanın örneklemini Sivas Merkez ilçede görev yapan 74 Fen Bilimleri öğretmeni ve 2278 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada öğrencilere ait veriler; Buldur (2014a) tarafından Türkçeye uyarlanan `Öğrencilerin Değerlendirmeye Görevlerine Yönelik Algıları Ölçeği` ve `Algılanan Sınıf-içi Değerlendirme Ortamı Ölçeği` ile toplanmıştır. Öğretmenlere ait veriler ise `Uygulanan Ölçme Değerlendirme Teknikleri Formu` ve Alkharusi (2007) tarafından geliştirilen ve Türkçeye uyarlaması bu tez çalışması kapsamında yapılan `Önerilen Ölçme Değerlendirme Uygulamaları Ölçeği` ile toplanmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde; `Bağımlı Örneklemler için t-testi`, `Çoklu Regresyon Analizi`, `Friedman Testi`, `MANOVA`, `Pearson Korelasyon Katsayısı` ve `Tekrarlı Ölçümler için Tek Yönlü ANOVA` esas alınmıştır. Araştırma sonucunda; öğrencilerin sınıf-içi değerlendirme ortamı türlerine ilişkin algılarının anlamlı olarak farklılaştığı ve genelde sınıf içi değerlendirme ortamını daha çok performansa yönelimli olarak algıladıkları tespit edilmiştir. Bununla birlikte öğrencilerin değerlendirme görevlerine ilişkin algılarının orta düzeyde olduğu ve algıların, alt boyutlara göre anlamlı olarak farklılaştığı belirlenmiştir. Ayrıca öğrencilerin algılarının cinsiyet ve sınıf düzeylerine göre de anlamlı olarak farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Diğer taraftan öğrencilerin değerlendirme görevlerine yönelik algılarının sınıf-içi değerlendirme ortamı algılarını sınıf düzeyinde ve öğrenci düzeyinde anlamlı olarak yordadığı tespit edilmiştir.Diğer taraftan öğretmenlerin derslerinde uyguladıkları ölçme ve değerlendirme tekniği türlerinin anlamlı olarak farklılaştığı ve genel olarak geleneksel ölçme ve değerlendirme tekniklerini daha sıklıkla kullandıkları tespit edilmiştir. Bununla birlikte öğretmenlerin derslerinde ölçme ve değerlendirme uzmanlarınca önerilen ölçme ve değerlendirme uygulamalarını gerçekleştirme düzeylerinin genelde yüksek olduğu ve bu uygulamaların alt boyutlara göre anlamlı olarak farklılaştığı tespit edilmiştir. Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme uygulamalarında cinsiyet açısından anlamlı farklılıklar tespit edilirken mesleki kıdem açısından ise anlamlı farklılaşma olmadığı belirlenmiştir. Ayrıca öğretmenlerin önerilen ölçme ve değerlendirme uygulamalarını gerçekleştirme düzeyleri ile uygulanan ölçme ve değerlendirme tekniği türleri arasında anlamlı ilişkiler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Son olarak öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme uygulamalarının, öğrencilerin sınıf-içi değerlendirme ortamı algılarının anlamlı yordayıcısı olduğu tespit edilmiştir.

The aim of this study is to determine science teachers' assessment practices and students' perceptions of assessment and to examine the relationships between them.In the research, relational screening design, which is one of the quantitative research methods, was used. The sample of the study consists of 74 science teachers and 2278 secondary school students in Sivas Province. The data of the students were collected with the `Students' Perceptions of Measurement Tasks Scale` and `Perceived classroom Assessment Environment Scale` adapted Turkish by Buldur (2014). The data of teachers were collected with the `Applied Assessment and Evaluation Techniques Form` and `Recommended Measurement and Evaluation Practices Scale` that was developed by Alkharusi (2007) and adapted into Turkish within the scope of this thesis. In the analysis of the data obtained in the research; T-test for `dependent samples`, `multiple regression analysis`, `Friedman test`, `MANOVA`, `Pearson correlation coefficient`; for repeated measurements `One-Way Anova` was based on. As a result of the research; students' perceptions of classroom assessment environment types differed significantly and they generally perceived classroom assessment environment more performance oriented. However, it was determined that students' perceptions about assessment tasks were moderate and perceptions differed significantly according to the sub-dimensions. In addition, it was seen that students' perceptions differ significantly according to gender and grade levels. On the other hand, It was determined that students' perceptions about assessment tasks significantly predicted their perceptions of classroom assessment environment at class and student levels.It has been found out that the types of measurement and evaluation techniques applied by teachers in their courses differ significantly and they use traditional measurement and evaluation techniques more frequently. However, It has been seen that the level of realization of the assessment and evaluation practices suggested by the measurement and evaluation experts in their courses is generally high and these practices differ significantly according to the sub-dimensions. While there were significant gender differences in the measurement and evaluation practices of the teachers, it was determined that there was no significant difference in terms of teaching experience. Besides, it has been concluded that there are significant relationships between teachers' levels of implementation of the proposed measurement and evaluation the types of measurement and evaluation techniques applied. Finally, it was found that teachers' measurement and evaluation practices were significant predictors of students' perceptions of classroom assessment environment.