İnsan endometriyozis olgularının antiyogenez markerleri ve antiyogeneze etki eden büyüme faktörleri ile Immunohistokimyasal olarak değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Endometriyozis, normalde uterusu döşeyen endometriyum dokusunun bezler ve stroma ile birlikte ektopik yerleşimini içeren patolojik bir süreç olarak bilinmektedir. Hastalığın bulunmasından bu yana geçen bir yüzyıldan fazla bir süreç içinde, etiyolojisi, doğal seyri ve tedavisi üzerine yapılan birçok çalışmaya rağmen, henüz kesin bilgilere ulaşılamamıştır. Endometriyozis üreme çağındaki kadınları etkileyen en karmaşık hastalıklardan biri olarak bilinmektedir. Malign bir bozukluk olmamasına rağmen; hücresel çoğalma, yayılım ve anjiyogenez sergilemektedir. Anjiyogenez varolan damarlardan yeni damarların gelişimini içeren fizyolojik ya da patolojik bir süreçtir. Endometriyotik dokuların canlılıklarını devam ettirmek ve büyüyebilmek için anjiyogenik aktiviteyi tetiklemeleri gerekmektedir. Anjiyogenezde rol aldığı düşünülen birçok büyüme faktörü ve moleküller üzerine yapılan birçok araştırmaya rağmen bu patolojik süreç henüz netlik kazanmamıştır. Bu çalışmanın amacı endometriyozis dokularında anjiyogenik faktörlerin etkilerini araştırmaktır. Bu amaçla, çalışma grubu olarak patolojik olarak tanı konmuş endometriyozis dokuları (n=20) ve kontrol grubu olarak çeşitli nedenlerle öpere edilen kadınlardan alınmış normal over doku örnekleri (n=10) belirlendi. Histolojik çalışmalar sonucu endometriyoziste anjiyogenezin arttığı CD 34 ve Faktör VIII primer antikorları kullanılarak belirlendi. Endometriyotik alanların çevresinde, bezlerde ve epitelde VEGF, TGF-(3, TGF-a, EGFR, TNF-a, laminin ve fibronektin yoğun olarak gözlendi. Sonuç olarak anjiyogenik faktörlerin anjiyogenezi tetiklediği ve endometriyozis patogenezinde önemli rol oynadığı düşünüldü. VEGF, TGF-p/ EGFR' in yeni damar oluşumlarının tetiklenmesine katkıda bulunabileceği, laminin ve fibronektin gibi hücre adezyon moleküllerinin ve TGF-a ile TNF-a' nın bu süreçlerin farklı evrelerinde rol alabileceği sonucuna varıldı. iv

SUMMARY Endometriosis is known to be a pathological process that includes ectopic localization of endometrial stroma and glands normally found in uterus. In a period of over a century since the disease was defined, in spite of extensive research, the pathogenesis, epidemiology, natural course and treatment of the disease are not definitely clarified as yet. It is one of the enigmatic diseases affecting millions of women during the reproductive phase all over the world. Although it is not a malignant disorder, endometriosis exhibits cellular proliferation, cellular invasion and angiogenesis. Angiogenesis is a biological or pathological process that includes formation of new blood vessels from pre existing ones. Endometriotic tissues have to trigger angiogenic cascade in order to survive and develop. Although number of studies performed on growth factors and molecules that thought to play role in angiogenesis, this pathologic process is still a mystery. Our goal in this study was to investigate the effects of angiogenic factors in endometrial tissues. With this purpose, endometrial tissues (n=20) that are pathologically defined as a study group and normal ovarian tissue samples (n=10) taken from women operated for different causes as a control group were determined. We detected the increased angiogenic activity in endometriosis by using CD 34 and Factor VIII primary antibodies in the histological studies. VEGF, TGF-(3, EGFR, TGF-a and TNF- a, laminin and fibronectine were observed intensively expressed in epithelium and around the endometriotic areas. In conclusion, this investigation revealed that the several factors trigger angiogenesis and may play an important role in maintenance and growth of endometriosis. VEGF, TGF-(3, EGFR may trigger the formation of new blood vessels and Cell adhesion molecules such as laminin, fibronectine and also TGF-a, TNF- a may play a role in different phases of this process.