Farklı nikel titanyum (Nİ-Tİ) kök kanal eğelerinin uzun süreli kullanımı sonrası oluşan metal yorgunluğunun araştırılması

Abstract

Nikel Titanyum ( Ni-Ti ) eğelerin kullanılmasıyla endodontide büyük gelişmeler elde edilmiştir. Ni-Ti eğelerinin süperelastisitesi, endodontik eğelerin paslanmaz çelik eğelere göre, kanal kurvatürüne daha uyumlu olmasına, kırılmaya karşı daha dirençli ve daha az aşınma göstermesine izin vermiştir. Ni-Ti eğelerin avantajlarına rağmen, Ni-Ti eğeler hakkındaki en büyük endişelerden biri kırılmalarıdır ve bu kırılmalar, önceki kalıcı deformasyonun gözle görülebilir işaretleri olamadan meydana gelebilmektedir. Ni-Ti eğelerin kırılması, fleksural (döngüsel) yorgunluk ve torsiyonel kuvvetler olmak üzere iki şekilde oluşmaktadır. Metal yorgunluğu sonucu, fleksural yorgunluk sebebiyle kırılma meydana gelmektedir. Eğe kurvatürde sıkışmadan serbestçe rotasyon yapmakta ve eğenin üzerinde gerilme ve sıkışma stresleri oluşmaktadır.Araştırmamızda, 6 farklı Ni-Ti eğenin (ProTaper, ProTaper Next, WaveOne, Reciproc, K3, K3XF) eğimli kök kanallarında tavsiye edilen kitlerinin, klinik kullanımlarında karşılaşılabilecek fleksural yorgunluklarının nasıl bir sonuç doğurabileceği konusunda bilgi sahibi olmayı ve kullanımları sonrasında meydana gelen metal yorgunluklarını araştırmayı amaçladık. Araştırmamızda, ProTaper (120), ProTaper Next (40), WaveOne (20), Reciproc (20), K3 (120) ve K3XF (120) eğeleri eşit sayıda örnek içeren deney ve kontrol gruplarına ayrılmıştır. Deney grubu eğeleri 120 adet çekilmiş insan alt premolar ve alt molar dişlerinin şekillendirilmesinde kullanılmıştır. Sonrasında deney ve kontrol grubu kitleri test düzeneğine yerleştirilerek kırılana kadar gözlemlenmiştir. Kırılma süreleri kaydedilerek istatistiksel değerlendirmeleri yapılmıştır.Çalışmamızın bulgularına göre, K3XF kontrol grubu 30/.04 numaralı eğe dışındaki tüm gruplarda eğe kalınlığındaki artışın kırılma süresini kısalttığı gözlenmiştir. Deney ve kontrol grubu eğelerinin bire bir karşılaştırmalarında ise deney ve kontrol grubu eğelerinin kırılma süreleri arasındaki farklılıklar Reciproc, WaveOne, ProTaper, ProTaper Next X1, K3 35/.04 ile K3 30/.04 numaralı eğelerde istatistiksel olarak önemsiz bulunurken (p>0,05), ProTaper Next X2, K3 40/.04 ile K3 25/.04 ve K3XF eğelerinin tümünde kırılma süreleri farklılıkları istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (p<0,05). Anahtar Kelimeler: Alet kırılması, Fleksural yorgunluk, Ni-Ti döner aletler

Introduction of Nickel-Titanium (Ni-Ti) instruments has been a major development in endodontics. The superelasticity of Ni-Ti allows endodontic files to be better conform to canal curvature, resist fracture, and wear less than stainless steel files.Despite the advantages of Ni-Ti instruments, one of the major concerns about Ni-Ti files is separation, and it can occur without any visible signs of previous permanent deformation. The separation of Ni-Ti instruments occurs in 2 ways: flexural (cyclic) fatigue or torsional failure. Fracture because of cyclic fatigue occurs as a result of metal fatigue. The instrument rotates freely at the curvature without binding, and the instrument experiences tensile and compressive stresses.In our research; we aimed to have information about the results of the flexural fatigue that we can come across during clinical usage of six different NiTi instruments (ProTaper. ProTaper Next, WaveOne, Reciproc, K3, K3XF) advised for curved root canal and to investigate their metal fatigue after usage.ProTaper (120) , ProTaper Next (40) , WaveOne (20) , Reciproc (20), K3(120) and K3XF(120) instruments were subdivided into examination and control groups which include aqual number of samples. The examination groups were used for preparation of 120 extracted human mandibuler premolar and molar teeth. After this, examination and control groups are observed until they are broken. The fracture time was saved and statistical evaluation was realized.According to the findings of our research, except the K3XF 30/.04 isntruments at control group, it was observed that increasing of instrument thickness decreased the fracture time. In the one by one comparison of examination and control group instrument, the differences between the fracture times were not found statistically significant (p>0,05) for the Reciproc, WaveOne, ProTaper, ProTaper Next X1, K3 35/.04 and K3 30/.04 instruments wheraes Protaper Next X2, K3 40/.04, K3 25/.04 and K3XF all group instruments were statistically significant (p<0,05).Keywords: Instruments fracture, Flexural fatigue, Ni-Ti rotary instruments