Preoperatif oral karbonhidrat solüsyonu kullanılmasınınhasta anksiyetesi, konforu ve postoperatif ağrı, bulantı ve kusma üzerine etkisinin incelenmesi

Abstract

Preoperatif oral karbonhidrat solüsyonu kullanılmasının hasta anksiyetesi, konforu ve postoperatif ağrı, bulantı ve kusma üzerine etkisinin incelenmesiÖZETBu araştırma, elektif tiroidektomi ameliyatı yapılacak hastalarda ameliyat öncesi dönemde açlık süresini azaltmak için oral karbonhidrat solüsyonu kullanılmasının hasta anksiyetesi, konforu ve ameliyat sonrası dönemde ağrı, bulantı ve kusma üzerine etkilerinin incelenmesi amacıyla deneysel (randomize-kontrollü) olarak yapılmıştır.Araştırma öncesinde Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik Kurulu'ndan etik kurul onayı alınmıştır. Araştırmaya katılan tüm hastalara araştırmanın amacı, yöntemi ve beklenen yararları Bilgilendirilmiş Gönüllü Olur Formu kullanılarak açıklanmış ve izinleri alınmıştır.Araştırma, Manisa Alaşehir Devlet Hastanesi Cerrahi Kliniğinde 1 Mart 2011 ?1 Eylül 2011 tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini tiroidektomi planlanan, çalışmaya katılmayı kabul eden ve sınırlamalara uygun olarak seçilen 90 hasta oluşturmuştur. Araştırmada gerekli vaka sayısını belirlemek amacıyla güç analizi (power analiz) yapılmıştır. Evreni temsil etmek üzere örneklem hacmi; 0.05 anlamlılık düzeyinde, %95 güven aralığında, %80 güçte toplam vaka sayısı 90 olarak belirlenmiştir.Çalışmaya katılan hastalar; prospektif olarak rastlantısal örneklem seçimi ile 30'ar kişilik üç grup oluşturularak yapılmıştır. Grup I (kontrol grubu); Ameliyattan önceki geceden itibaren (Gece saat 24.00) ağızdan hiçbir şey içirilmeyen veya IV olarak hiçbir şey verilmeyen, rutin açlık uygulaması yapılan 30 hasta oluşturmuştur. Grup II; Ameliyattan önceki gece saat 24.00 ile ameliyattan 2 saat öncesine kadar IV olarak %5 Dekstroz 1000 ml verilen ve ağızdan hiçbir şey verilmeyen 30 hasta oluşturmuştur. Grup III; Ameliyattan önceki gece saat 24.00'de 800 mL ve ameliyattan 2 saat önce 400 mL oral karbonhidrat solüsyonu (Preop-Nutricia-%12.5 karbonhidrat, 50 kcal 100 mL-1, 290 mOsm kg-1, pH: 5.0) içirilen 30 hasta oluşturmuştur. Hastaların, girişim dışında sonuçlarını etkileyebilecek yaş, cinsiyet, komorbidite, beden kitle indeksi (BKİ), ameliyatı yapan hekim vb gibi karıştırıcı değişkenlerin tabakalı randomizasyon yöntemi ile araştırma gruplarında benzer olması sağlanmıştır.Veriler; Cerrahi I polikliniğine tiroid şikâyetiyle başvuran, tiroidektomi planlanan hastalardan ameliyattan önceki gün toplanmaya başlanmıştır. Veriler hastaları tanıtıcı bilgi formu, hastaların ameliyat öncesi açlık, susuzluk, ağız kuruluğu, baş ağrısı vb. ve ameliyat sonrası bulantı, kusma, ağrı gibi komplikasyonlar ve vital bulguların kaydedildiği form ve ?Durumluluk-Sürekli Kaygı Envanteri? kullanılarak toplanmıştır. Ayrıca hastalara ilişkin bazı bilgiler (yaş, cinsiyet, BMI, tanı, eğitim durumu, özgeçmişi) hasta dosyasından, hasta ile yüz yüze görüşülerek elde edilmiş ve araştırmacı tarafından hazırlanan forma kayıt edilmiştir.Ameliyattan önceki gece ve ameliyattan hemen önce tüm hastalara durumluluk ve sürekli kaygıyı gösteren Durumluluk Sürekli Kaygı Envanteri uygulanmıştır.Hasta konforunu değerlendirmek amacı ile ameliyat öncesi gece, ameliyat sabahı (06) ve ameliyattan hemen önceki açlık, susuzluk, ağız kuruluğu, halsizlik, yorgunluk ve üşüme hisleri ve baş ağrısı Visual Analog Skala (VAS) ile değerlendirilerek sorgulanmıştır.Ameliyat sonrası dönemdeki bulantı, kusma ve ağrı da VAS ile ameliyat sonraki 0., 2., 4., 8. ve 24. saatlerde değerlendirilmiştir. Ameliyat öncesi ve ameliyat süresince hastaların 20.dk, 40.dk, 60.dk, 80.dk, 100.dk, 120.dk larda ve ameliyat sonrası 0.saat, 2.saat, 8.saat ve 24. saatlerde hastaların kan şekeri, TA, ateş ve nabız ölçümleri yapılarak kaydedilmiştir.Araştırmadan elde edilen verilerin analizi; bilgisayarda SPSS 15.0 (Statistical Package For Social Science) paket programı ile değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde sayı, yüzde, Kolmogrov Smirnov testi, Krusskal Walles Testi, Mann-Whitney U Testi, Friedman ve Wilcoxen Testi, bağımlı gruplarda t testi ve genelleştirilmiş doğrusal model kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık için p<0.05 kabul edilmiştir.Gruplar arasında hastaların ameliyattan önceki gece ve ameliyattan hemen önce durumluluk kaygı puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır (t=0.098, p= 0.922). Ameliyat öncesi gece ve ameliyattan hemen önce sürekli kaygı puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (t=-5.256, p=0.000). Ameliyattan hemen önce hastaların sürekli kaygı puan ortalamaları yüksektir.Hastaların ameliyattan önceki gece açlık durumları ile gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır (p>0.05). Ameliyat sabahı (06) açlık durumları ile gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0.05). Anestezi uygulanmadan hemen önce açlık durumları ile gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark belirlenmiştir (p<0.05). Yapılan ileri analizlerde Grup I'deki hastaların (kontrol grubu) açlık puan ortalamalarının diğer gruplardan yüksek olduğu saptanmıştır.Araştırma grubunun ameliyattan önceki gece susuzluk puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0.05). Ameliyat sabahı (06) ve anestezi uygulanmadan hemen önce susuzluk durumları ile gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark belirlenmiştir (p<0.05). Yapılan ileri analizlerde Grup I'deki hastaların (kontrol grubu) susuzluk puan ortalamalarının diğer gruplardan yüksek olduğu saptanmıştır.Grupların ameliyattan önceki gece susuzluk durumları ile gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır (p>0.05). Ameliyat sabahı (06) ve anestezi uygulanmadan hemen önce susuzluk durumları ile gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark belirlenmiştir (p<0.05). Yapılan ileri analizlerde Grup I'deki hastaların (kontrol grubu) susuzluk puan ortalamalarının diğer gruplardan yüksek olduğu saptanmıştır.Araştırma grubunun ameliyattan önceki gece ağız kuruluğu durumları ile gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır (p>0.05). Ameliyat sabahı (06) ağız kuruluğu durumları ile gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0.05). Anestezi uygulanmadan hemen önce ağız kuruluğu durumları ile gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark belirlenmiştir (p<0.05). Yapılan ileri analizlerde Grup I'deki hastaların (kontrol grubu) ağız kuruluğu puan ortalamalarının diğer gruplardan yüksek olduğu saptanmıştır.Hastaların ameliyattan önceki gece, ameliyat sabahı 06 ve anestezi uygulamasından hemen önce yorgunluk durumları ile gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır (p>0.05).Grupların ameliyattan önceki gece ve ameliyat sabahı (06) halsizlik durumları ile gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır (p>0.05). Anestezi uygulanmadan hemen önce halsizlik durumları ile gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark belirlenmiştir (p<0.05). Yapılan ileri analizlerde Grup I'deki hastaların (kontrol grubu) halsizlik puan ortalamalarının diğer gruplardan yüksek olduğu saptanmıştır.Hastaların ameliyattan önceki gece üşüme durumları ile gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır (p>0.05). Ameliyat sabahı (06) üşüme durumları ile gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0.05). Anestezi uygulanmadan hemen önce üşüme durumları ile gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark belirlenmiştir (p<0.05). Yapılan ileri analizlerde Grup I'deki hastaların (kontrol grubu) üşüme puan ortalamalarının diğer gruplardan yüksek olduğu saptanmıştır.Hasta grubunun ameliyattan önceki gece baş ağrısı durumları ile gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır (p>0.05). Hastaların ameliyat sabahı (06) baş ağrısı durumları ile gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0.05). Anestezi uygulanmadan hemen önce baş ağrısı durumları ile gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark belirlenmiştir (p<0.05). Yapılan ileri analizlerde Grup I'deki hastaların (kontrol grubu) baş ağrısı puan ortalamalarının diğer gruplardan yüksek olduğu saptanmıştır.Araştırmaya katılan hastaların ameliyat sonrası 0, 2, 4, 8, 24. saatlerde bulantı, kusma ve ağrı puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır (p>0.05).Hastaların ameliyat öncesi, ameliyat esnası 20., 40., 60., 80., 100., 120.dk'larda ve ameliyat sonrası 0., 2., 8., 24. saatlerdeki kan şekeri, ateş, sistolik ve diyastolik tansiyon puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark belirlenmemiştir (p>0.05). Ancak nabız puan ortalamaları arasında ameliyat esnası 120. dk ve ameliyat sonrası 0. saat hariç istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05).Araştırma sonucunda; tiroidektomi planlanan hastalarda oral karbonhidrat solüsyonu kullanımının ameliyat öncesi hasta konforunu olumlu yönde etkilediği ve ameliyat sonrası komplikasyonları arttırmadığı saptanmıştır.Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda, ameliyat öncesi uygun açlık protokollerinin oluşturulması, açlık yönetimi konusunda bilgi ve farkındalığın artırılması, oral karbonhidrat solüsyonu kullanımı ile ilgili daha büyük örneklemlerle farklı ameliyatlar öncesi ve daha geniş kapsamlı araştırılmaların yapılması önerilmektedir. Yapılacak araştırmaların bu konudaki gereksinimlerin giderilmesine yarar sağlayacağı düşünülmektedir.Anahtar Kelimeler; Oral karbonhidrat solüsyonu, anksiyete-kaygı, hasta konforu, ameliyat öncesi açlık, ameliyat sonrası komplikasyonlar

Review of the effect of the use of preoperative oral carbohydrate solution on patient anxiety, comfort and postoperative pain, nausea and vomitingABSTRACTThis study was performed randomized-controlled in order to review the effect of the use of preoperative oral carbohydrate solution on patient anxiety, comfort, and postoperative pain, nausea and vomiting to reduce the fasting time in the preoperative period of patients who would undergo elective thyroidectomy.The ethics committee approval was obtained from the ethics committee of Celal Bayar University Medical Faculty Research before the study was conducted. The aim, methodology and expected benefits of the study were explained to all patients participated in the study by using the Informed Consent Form and their consents were obtained.The study was conducted in the Surgery Clinic of Manisa Alaşehir State Hospital between March 1, 2011 and September 1, 2011. The sampling of the study consisted of 90 patients who were thyroidectomy planned and who agreed to participate in the study and complied with the limits established. In order to determine the number of necessary cases in the study, a power analysis was carried out. The volume of the sampling to represent the universe was determined at 0.05 significance level, 95% confidence interval and total number of the cases with 80% power as 90.Patients participating in the study were distributed into three groups of 30 people by prospective random sample selection. Group I (control group) included 30 patients who were not orally given any kind of drink or administered anything intra venally and who were in routine hunger practice from the night before operation (night time 24.00). Group II included 30 patients who were administered 5% Dextrose 1000 ml intra venally and who were not orally given anything from 24.00 o'clock of the night before operation and up to two hours before operation. Group III included 30 patients who were administered oral carbohydrate solution as 800 ml at 24.00 o'clock of the night before operation and 400 ml two hours before operation (Preop-Nutricia-12.5% carbohydrate, 50 kcal 100 ml-1, 290 mOsm kg-1, pH: 5.0). The confounding variables such as age, gender, comorbidity, body mass index (BMI), surgeon etc. which may affect the results of patients outside of the intervention, were provided to be similar in the research groups by stratified randomization method.The collection of data from patients, who applied to the Surgical Clinic for the complaint of thyroid and who were thyroidectomy planned, was started before the day of operation. The data was collected using the introductory information form of patients and the form in which the complications and vital signs such as preoperative fasting, thirst, dry mouth, headache etc. and post-operative nausea, vomiting, pain, of patients were saved, and the `State-Trait Anxiety Inventory`. In addition, some information on patients (age, sex, BMI, diagnosis, level of education, medical history) was obtained from the patients' file by interviewing with patients and entered into the form prepared by the researcher.All patients were implemented State Trait Anxiety Inventory, showing the trait and trait anxiety, the night before operation and immediately before operation.In order to evaluate the patient comfort, fasting, thirst, dry mouth, malaise, feelings of fatigue and chill and headache in the night before operation, on the morning of operation (06) and immediately before operation were questioned by evaluating through Visual Analog Scale (VAS).Nausea, vomiting and pain in the post-operative period were evaluated by VAS at 0, 2, 4, 8 and 24 hours after operation. The values of blood sugar, TA, fever, and heart rate of patients were measured and recorded in the preoperative period and during operation in 20th, 40th, 60th, 80th, 100th, 120th minutes and at 0, 2, 4, 8 and 24 hours in the post-operative period.Analysis of the data obtained from the study computer was evaluated by using SPSS 15.0 (Statistical Package for Social Science) package software. In analysis of the data, the methods of point, percentage, Kolmogorov Smirnov test, Krusskal Walles test, Mann-Whitney U test, Friedman and Wilcoxen test and t-test, in the dependent groups, and a generalized linear model were used. The value for the statistical significance was adopted as p <0.05.No statistically significant difference was found between trait anxiety score averages of the patients in the night before operation and immediately before operation between the groups (t=0.098, p= 0.922). No statistically significant difference was found between the score averages of trait anxiety of patients in the night before operation and immediately before operation (t=-5.256, p=0.000). The score averages of trait anxiety of patients were high immediately before operation.No statistically significant difference was found between fasting scores of the patients in the night before operation and the groups (p>0.05).A statistically significant difference was found between fasting scores of the patients on the morning of operation (06) and the groups (p<0.05). A statistically significant difference was found between fasting scores of the patients immediately before anaesthesia and the groups (p <0.05). Fasting score averages of the patients in Group I (control group) were found to be higher than other groups in the further analysis.No statistically significant difference was found between thirst scores of the research group in the night before operation (p> 0.05). A statistically significant difference was found between thirst scores of the patients on the morning of operation (06) and immediately before anaesthesia and the groups (p <0.05). The thirst score averages of patients in Group I (control group) were found to be higher than other groups in the further analysis.No statistically significant difference was found between thirst scores of the groups in the night before operation and the groups (p>0.05). A statistically significant difference was found between the thirst states of patients and groups on the morning of operation (06) and immediately before anaesthesia (p <0.05). The thirst score averages of patients in Group I (control group) were found to be higher than other groups in the further analysis.No statistically significant difference was found between dry mouth scores of the research groups in the night before operation and the groups (p>0.05). A statistically significant difference was found between dry mouth scores of the patients on the morning of operation (06) and the groups (p<0.05). A statistically significant difference was found between dry mouth scores of the patients immediately before anaesthesia and the groups (p <0.05). Dry mouth score averages of the patients in Group I (control group) were found to be higher than other groups in the further analysis.No statistically significant difference was found between fatigue scores of the patients in the night before operation, on the morning of operation (06) and immediately before anaesthesia and the groups (p>0.05).No statistically significant difference was found between fatigue scores of the groups in the night before operation and on the morning of operation (06) and the groups (p>0.05). A statistically significant difference was found between fatigue scores of the patients immediately before anaesthesia and the groups (p <0.05). Fatigue score averages of the patients in Group I (control group) were found to be higher than other groups in the further analysis.No statistically significant difference was found between chill scores of the patients in the night before operation and the groups (p>0.05). A statistically significant difference was found between chill scores of the patients on the morning of operation (06) and the groups (p<0.05). A statistically significant difference was found between chill scores of the patients immediately before anaesthesia and the groups (p <0.05). Chill score averages of the patients in Group I (control group) were found to be higher than other groups in the further analysis.No statistically significant difference was found between headache scores of the patient group in the night before operation and the groups (p>0.05). A statistically significant difference was found between headache scores of the patients on the morning of operation (06) and the groups (p<0.05). A statistically significant difference was found between headache scores of the patients immediately before anaesthesia and the groups (p <0.05). Headache score averages of the patients in Group I (control group) were found to be higher than other groups in the further analysis.No statistically significant difference was found between nausea, vomiting and pain score averages of the patients, participating in the study, at 0, 2, 4, 8 and 24 hours after operation (p>0.05).No statistically significant difference was found between blood sugar, fever, systolic and diastolic blood pressure score averages of the patients in 20th, 40th, 60th, 80th, 100th, 120th minutes before operation and during operation and at hours of 0, 2, 4, 8 and 24 after operation (p>0.05). However, a statistically significant difference was found between heart rate score averages of the patients except the 120th minute during operation and within the first hour after operation (p <0.05).As a result of the study, it is found out that the use of preoperative oral carbohydrate solution in patients, thyroidectomy planned, positively affects patient comfort and does not increase the post-operative complications.In line with the findings obtained from the study, creation of appropriate pre-operative fasting protocols, enhancement of information and awareness on fasting management and performance of more comprehensive studies on the use of oral carbohydrate solution with larger samples before different post-operative periods are recommended. It is thought that studies to be made will contribute to elimination of the requirements in this regard.Keywords; Oral carbohydrate solution, anxiety, patient comfort, preoperative fasting, post-operative complications