Kırsal ve kentsel alanda yaşayan gebelerin depresyon, yalnızlık ve şiddete maruz kalma durumlarının incelenmesi

Abstract

ÖZETKIRSAL VE KENTSEL ALANDA YAŞAYAN GEBELERİN DEPRESYON, YALNIZLIK VE ŞİDDETE MARUZ KALMA DURUMLARININ İNCELENMESİBu araştırma kırsal ve kentsel alanda yaşayan gebelerin depresyon, yalnızlık ve şiddete maruz kalma durumlarının incelenmesi amacıyla kesitsel tipte bir araştırmadır. Araştırma kapsamına 1 Eylül 2012-28 Şubat 2013 tarihleri arasında Merkez Efendi Doğum ve Çocuk Bakım Hastanesi ve Celal Bayar Üniversitesi Hafsa Sultan Hastanesine başvuran, 28 hafta ve üzeri olup, araştırmaya katılmayı kabul eden 600 gebe alınmıştır. Araştırmanın verilerinin toplanmasında Sosyo demografik ve Doğurganlık özellikleri soru formu, UCLA-LS (UCLA Yalnızlık Ölçeği), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ve Kadına Yönelik Aile İçi Şiddeti Belirleme ölçeği (KYAİŞBÖ) kullanılmıştır.Verilerin değerlendirilmesinde kadınların sosyo-demografik özellikleri ile depresyon, yalnızlık, şiddet puanları arasındaki ilişki t testi, Anova, Kruskal Wallis, Mann-Whiltney U testi kullanılarak değerlendirilmiştir. UCLA Yalnızlık Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği, Kadına Yönelik Aile İçi Şiddeti Belirleme ölçekleri arasındaki ilişkiyi incelemek için Pearson korelasyon testi uygulanmıştır. Araştırmaya katılan gebelerin yaş ortalaması 28.4±4.4 (min=18, max=42)'dür. Gebelerin büyük çoğunluğu (%43.0) ilkokul mezunudur. Gebelerin %8.5'i çalışmakta, %18.7'si primipar, %90.2'si sosyal güvenceye sahip, %52.8'inin gelirleri giderlerine denk, %20'si kırsal alanda, %29.8'i gecekondu tipi evde yaşamaktadır. Gebelerin %22.9'u gebe kalmadan önce eşleri tarafından fiziksel şiddete maruz kaldığını ifade etmiştir. Gebelerin %10.8'inin ailesinde, %8.1'inin kendisinde depresyon tanısı olduğu bulunmaktadır.Gebelerin %37.8'i BDÖ'den 17 ve üzeri puan almış, BDÖ puan ortalaması 15.9±13.9 (min=0, max=47) olarak bulunmuştur. Eşleri ve kendisi yüksekokul/fakülte mezunu olan, çalışan gebelerde BDÖ puan ortalaması en düşük bulunmuştur. Kırsal alanda, gecekondu tipi evde yaşayan, gelir düzeyi düşük olan, evde beş ve üzeri kişi ile yaşayan, 6-10 yıl arası evli olan, 2 kez ve üzeri evlilik yapan, resmi nikahı olan ve kronik hastalığa sahip gebelerde BDÖ puan ortalaması yüksek olup, gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmıştır. Üç kez canlı doğum yapan ve çocuğa sahip olan, düşük yapan, erkek çocuk isteyen, istemeyerek gebe kalan, eşleri ile uyumsuz olduğunu belirten, gebe kalmadan önce fiziksel şiddete maruz kalan, ailede ve kendinde depresyon tanısı olan gebelerde BDÖ puan ortalaması en yüksek bulunmuş olup, diğer gruplarla karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur. Gebelerin yaşı, gebelerin eşlerinin çalışma ve sosyal güvence durumu, ilk evlilik yaşı, kürtaj olma durumu, çocuk cinsiyetini bilme durumu, gebelik haftası, gebelik süresince destek alma durumu ile BDÖ puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktur.18-25 yaş grubunda olan gebelerde, eşleri lise mezunu olan gebelerde, gelir gideri az olan gebelerde, kırsal alanda yaşayan, kronik hastalığı olan, üç gebeliğe sahip, iki çocuğu olan, eşleri ile uyumlu olduğunu belirten gebelerde UCLA-LS yalnızlık puan ortalaması yüksek bulunmuştur. Gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark belirlenmiştir. Gebelerin eğitim durumu, gebelerin çalışma durumu, gebelerin eşlerinin çalışma durumu, sosyal güvence durumu, yaşanılan evin tipi, ilk evlilik yaşı, evde yaşayan kişi sayısı, evlilik süresi, resmi nikah durumu, evlilik sayısı, canlı doğum yapma sayısı, kürtaj olma durumu, düşük yapma durumu, gebelerin ve eşlerin çocuklarında istediği cinsiyet, çocuk cinsiyetini bilme, isteyerek gebe kalma, gebelik haftası, gebelik süresince destek alma durumu, gebelik öncesi fiziksel şiddete maruz kalma durumu, ailede ve gebelerin kendisinde depresyon tanısı olma durumu ile gebelerde UCLA-LS yalnızlık puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır.Gebelerin %16.3'ü eşinin kendine ara sıra tokat attığını, %25.8'i eşinin kendini itip kaktığını, %24.8'i eşinin tartışma anında kapı, cam kırdığını, %28.3'ü tartışma anında kadın için önemli bir şeye zarar verdiğini belirtmiştir. Yaklaşık iki gebeden biri eşinin kendisiyle sudan sebeplerle kavga ettiğini, gebelerin %54.1'i eşinin davranışlarından dolayı kendisini eleştirdiğini, %40.5'i eşinin gerekmedikçe kendisiyle muhabbet etmediğini ve somurttuğunu, %38.1'i eşinin ters giden olaylardan dolayı kendisini suçladığını, %19.3'ü eşinin kendisini yalnızken aşağıladığını ifade etmiş, %91.7'si evde önemli kararları eşinin verdiğini belirtmiştir. Yaklaşık üç gebeden ikisi (%72) eşinin para işlerini tekeline aldığını, iki gebeden biri eşinin harcamalarını kısıtladığını, gebelerin %46.9'u eşinin para harcama konusunda kadından hesap vermesini istediğini, %5.5'i sık sık eşinin istemediği halde kendisini cinsel ilişkiye zorladığını ifade etmiştir.KYAİŞBÖ puan ortalamaları ile gebelerin sosyodemografik özellikleri arasındaki ilişki incelendiğinde; KYAİŞBÖ puan ortalamaları okuryazar olmayan gebelerde, eşleri okur yazar olan, kendisi ve eşi çalışmayan, sosyal güvencesi olmayan, geliri giderden az olan, kırsal alanda yaşayan, gecekonduda oturan, evde beş ve üzeri kişi ile yaşayan, 22 yaş ve altında evlenen, 6-10 yıl arası evli olan, resmi nikahı olan, kronik hastalığı olan, iki kez ve üzerinde evlenen gebelerde yüksek bulunmuştur. Dört gebeliğe sahip olan, üç kez doğum yapan, üç ve üzerinde çocuğu olan, daha önce düşük yapan, kürtaj olan, erkek çocuk isteyen gebe ve eşlerde, istemeyerek gebe kalan, 38-42 gebelik haftasında olan, eşiyle uyumsuz olduğunu belirten, gebelik öncesi fiziksel şiddete maruz kalan, depresyon tanısı alan gebelerde KYAİŞBÖ puan ortalaması yüksek olup, gruplar arasında istatistiksel olarak fark anlamlıdır. Gebelerin yaşı, çocuğun cinsiyetini bilme durumu, gebeliği süresince destek alma durumu, ailede depresyon tanısı alma durumu ile KYAİŞBÖ puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır.KYAİŞBÖ'nden elde edilen toplam puanların BDÖ toplam puanı, UCLA-LS yalnızlık ölçeği toplam puanı arasındaki korelasyon incelendiğinde; ULCA-LS yalnızlık ölçeği toplam puanı ile BDÖ toplam puanı arasında doğrusal pozitif yönlü ilişki olduğu gözlenmektedir (r=0.630, p=0.000). KYAİŞBÖ toplam puanı ile BDÖ toplam puanı arasında doğrusal pozitif yönlü ilişki olduğu bulunmaktadır (r=0.917, p=0.000). KYAİŞBÖ toplam puanı ile ULCA-LS yalnızlık ölçeği toplam puanı arasında doğrusal pozitif yönlü ilişki olduğu bulunmaktadır (r=0.529, p=0.000).Anahtar kelimeler: Gebelikte şiddet, Kadına yönelik şiddeti belirleme ölçeği, Gebelikte depresyon, Gebelikte yalnızlık

ABSTRACTINVESTIGATION OF PREGNANT WOMEN LIVING IN RURAL AND URBAN AREAS IN TERMS OF DEPRESSION, LONELINESS AND EXPOSURE TO VIOLENCE This cross-sectional study was conducted to investigate depression, loneliness and exposure to violence suffered by pregnant women living in rural and urban areas. The study comprised 600 pregnant women (28 weeks of gestational age or over) who presented to Merkez Efendi Maternity and Child Care Hospital and Celal Bayar University Hafsa Sultan Hospital between September 1, 2012 to February 28, 2013 and accepted to participate in the study. To collect the data, the socio-demographic and fertility questionnaire, the UCLA Loneliness Scale (UCLA-LS), the Beck Depression Inventory (BDI) and the Domestic Violence against Women Determination Scale (DVAWDS) were used. For the evaluation of the data, t-test the relationship between socio-demographic characteristics of the women and their depression, loneliness and violence scores, t test, ANOVA, Kruskal-Wallis test and Mann-Whitney test were used. Pearson's correlation test was used the relationship between the UCLA-LS, BDI and DVAWDS. The mean age of the women participating in the study was 28.4 ± 4.4 (min = 18, max = 42). The majority of them (43.0%) were primary school graduates. While 8.5% of them were employed, 18.7% were primiparous. Of them, 90.2% had social security, 52.8% had enough income to meet expenses, 20% lived in rural areas, 29.8% lived in slums, 22.9% were exposed to physical violence by their spouses before becoming pregnant, 8.1% were diagnosed with depression and 10.8% had another family member diagnosed with depression. Of them, 37.8% obtained 17 points or more from the BDI with a mean score of 15.9 ± 13.9 (min = 0, max = 47). Those who themselves and whose husbands were graduates of higher education achieved the lowest mean BDI scores. Those who lived in rural areas or in slums, had low income levels, stayed in the same house with five or more people, had been married for 6-10 years, got married twice or more, had a civil marriage and or had a chronic disease obtained the highest mean scores from the BDI, the difference between the groups was statistically significant. Those who gave live births three times, had a child/children, had miscarriages, wanted a male child, had unwanted pregnancy, stated that she and her husband were incompatible, were exposed to physical violence before getting pregnant, were diagnosed with depression and or had a family member diagnosed with depression had the highest mean BDI scores. When they were compared with the other groups, the difference was found to be statistically significant. There was not a statistically significant difference between the mean BDI scores in terms of maternal age, employment status of husband, social security status, age at first marriage, having miscarriages, knowing the gender of the fetus, gestational age, receiving support during pregnancy. Those who were in the age group of 18-25 years, had husbands who were high school graduates, had income less than expenses, lived in rural areas, suffered a chronic disease, had three pregnancies, had two children and stated that they were compatible with their husbands achieved higher mean UCLA loneliness scores. The difference between the groups was statistically significant.There was not a statistically significant difference between the participants' mean UCLA loneliness scores in terms of educational status of women, employment status of women, employment status of husband, social security status, type of the house they resided in, age at first marriage, the number of people in the house, length of marriage, having a civil marriage, the number of marriages, the number of live births, having abortion, having miscarriages, gender preference, knowing the gender of the fetus, having unwanted pregnancy, gestational age, receiving support during pregnancy, exposure to physical violence before pregnancy, being diagnosed with depression and / or having a family member diagnosed with depression. Of the participants' husbands, 16.3% slapped and 25.8% pushed/shoved their wives, 24.8% broke doors or windows during quarrels and 28.3% damaged something valuable for their wives. Participating women stated that their husbands started fights for trivial reasons (nearly one out of two women), criticized their behaviors (54.1%), did not chat but sulked (40.5%), blamed them when something went wrong (38.1%), insulted them when there were no other person around (19.3%) and made the major decisions without consulting them (91.7%). Approximately two out of three women (72%) stated that their husbands managed the financial affairs, whereas one out of two women stated that their husbands limited the money the spent. Nearly half of them said that (46.9%) their husbands asked them to give an account of the expenses, and 5.5% stated that their husbands forced them to have sexual intercourse even though they were not willing. The comparison of the relationship between the mean scores obtained from the DVAWDS and the sociodemographic characteristics of the participants revealed that the DVAWDS mean scores were higher in those who were illiterate, were unemployed, had no social security, lived in rural areas, stayed in slums, shared the house with five or more people, got married at the age of 22 or younger, had been married for 6-10 years, had a chronic disease and whose husbands were literate or were unemployed. The DVAWDS mean scores were higher in those who had four pregnancies, gave birth to three children, had three or more children, had miscarriages, had abortion, wanted to have a male child, had unwanted pregnancy, were at 38-42 weeks of gestation, stated that she and her husband were incompatible, were exposed to physical violence before pregnancy and were diagnosed with depression. The differences between the groups were statistically significant. There was not a statistically significant difference between the mean DVAWDS scores in terms of maternal age, knowing the gender of the fetus, receiving support during the pregnancy, having a family member diagnosed with depression. The correlation between the total scores obtained from the DVAWDS, from the BDI, and from the UCLA-LS revealed a linear positive correlation between the UCLA-LS and the BDI (r= 0.630, p= 0.000), between the DVAWDS scale and BDI (r=0.917, p=0.000) and between the DVAWDS scale and UCLA-LS (r = 0.529, p = 0.000).Key words: Violence during pregnancy, Violence against women determination scale, Depression during pregnancy, Loneliness during pregnancy