Kanser hastalarına bakım veren aile üyelerinin bakım yükü ve yaşam kalitesinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada amaç, kanserli hastalara bakım veren aile üyelerinin bakım yükü ve yaşam kalitelerinin değerlendirmektir. Tanımlayıcı ve kesitsel tipteki araştırma, Manisa ilinde bir devlet hastanesinin Hematoloji-Onkoloji Servisi'nde ayaktan ve yatarak sağlık bakım hizmeti alan kanserli hastalara bakım veren 200 aile üyesi ile yürütüldü. Araştırma verileri gündüz mesai saatleri içerisinde aile üyeleri ile yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak `Hastaya Bakım Verenin Tanıtıcı Anket Formu`, `Bakım Verenin Stresi İndeksi` ve `Aile Bireyinize Yardımcı Olmaya Gösterdiğiniz Tepkiler Ölçeği` `Kanserli Hastalarda Yaşam Kalitesi Ölçeği Aile Versiyonu` ile toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde, ortalama ± standart sapma (Ort±SS) yüzde dağılımları ve korelasyon analizleri kullanıldı. Araştırmaya katılan bireylerin yaş ortalaması 45.7±14.9 (18-82) yıl olup %58.0'ı kadın, büyük çoğunluğu (%85.5) evliydi. Bakım Verenin Stresi İndeksi'nden almış oldukları puan ortalamaları 7.2±3.3 (0-13, Aile Bireyinize Yardımcı Olmaya Gösterdiğiniz Tepkiler Ölçeği'nden aldıkları puan ortalamaları 47.8±11.6 (14.0-74.0), Kanserli Hastalarda Yaşam Kalitesi Ölçeği Aile Versiyonu'ndan almış oldukları puan ortalamaları ise 149.5±37.3 (56.0-243.0) olarak bulundu. Aile üyelerinin Kanserli Hastalarda Yaşam Kalitesi Ölçeği Aile Versiyonu almış oldukları puan ortalamaları ile Bakım Verenin Stresi İndeksi ve Aile Bireyinize Yardımcı Olmaya Gösterdiğiniz Tepkiler Ölçeği'nden almış oldukları puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak negatif yönde anlamlı ilişki bulundu. Çalışma sonuçları, aile üyelerinin algıladıkları stres düzeylerinin yüksek olduğu, hastaya bakım sunarken yaşamlarının olumsuz yönde etkilendiği ve yaşam kalitelerinin de düşük düzeyde olduğunu gösterdi.

The aim of this study was to evaluate care burden and quality of life among family caregivers of patients with cancer. This study which is descriptive and cross sectional was conducted with 200 family caregivers at the hematology-oncology clinic hospitalize and outpatients in a public hospital in Manisa. The data were collected by means of general information form for patients and their family caregivers, Stres Scale of Nurse, Your Reactions to Help Family Members Scale and The Caregiver Quality of Life Index-Cancer Scale. Mean±Standard Deviation, Speraman's rho correlation analysis were used for statistical analysis. The mean age of caregivers were 45.7±14.9 (18-82) years, 58.0% were female. The caregivers' mean scores of Stres Scale of Nurse were found 7.2±3.3 (0.0-13.0), mean scores of Your Reactions to Help Family Members Scale were found 47.8±11.6 (14.0-74.0) and mean scores of The Caregiver Quality of Life Index-Cancer Scale were found 149.5±37.3 (56.0-243.0). It was found that there were negatively statistical correlation among mean scores of The Caregiver Quality of Life Index-Cancer Scale and mean scores of Stres Scale of Nurse and mean scores of Your Reactions to Help Family Members Scale. The results of this study indicated that family caregivers perceived that high levels of stress, their life was affected adversely, they had lower quality of life.