Göğüs tüpü çekilmeden önce uygulanan progresif kas gevşeme egzersizlerinin ağrı ve konfor üzerine etkisi

Abstract

Amaç: Araştırma; sternotomi yapılarak koroner bypass ameliyatı yapılmış ve göğüs tüpü yerleştirilmiş hastalara göğüs tüpü çekilmeden önce uygulanan progresif kas gevşeme egzersizlerinin ağrı ve konfor üzerine etkisini belirlemek amacı ile randomize kontrollü girişim çalışması olarak planlanmış ve uygulanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma örneklemini 2 Şubat 2015- 2 Kasım 2015 tarihleri arasında Celal Bayar Üniversitesi Hafsa Sultan Hastanesi Kalp Damar Cerrahisi kliniğine koroner by pass ameliyatı yapılmak için yatan ve çalışma kriterlerine uyan 16 girişim ve 17 kontrol olmak üzere toplam 33 birey oluşturmuştur. Araştırma öncesinde etik kurul onayı ve hastalardan onam alınmıştır. Veriler; kişisel bilgi formu, ağrı şiddetini değerlendirmek amacıyla Visual Analog Skala (VAS) ve konfor düzeylerini belirlemek için Genel Konfor Ölçeği ile yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Girişim grubundaki hastalara ameliyattan önce hasta odasında sessiz, sakin bir ortam sağlanarak Tülay Bursa'nın talimatlarıyla beraber arkada akarsu sesi ile progresif kas gevşeme egzersizleri uygulanmıştır. Kontrol grubundaki hastalara rutin uygulamalar dışında herhangi bir girişim yapılmamıştır. Girişim grubundaki hastaların VAS, yaşam bulguları ve Genel Konfor Ölçeği ameliyattan sonra yoğun bakımda göğüs tüpü çekilmeden önce, tüp çekildikten sonra ve tüp çekildikten bir saat sonra, kontrol grubundaki hastaların ise aynı parametreleri aynı sürelerde ölçülerek kayıt edilmiştir. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, çözümleyici bulgularda iki grubun karşılaştırılması tek değişkenli analizlerden Student t testi, Mann Whitney U, Ki kare testi ve Fisher'in kesin testi kullanılmıştır. Grupların zaman içerisindeki değişimleri tekrarlayan ölçümlerde ANOVA ve Friedman testi ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Girişim grubundaki hastaların göğüs tüpü çekilmeden önce VAS- ağrı puan ortalaması 5,50±1,03 iken, kontrol grubunun 6,00±0,83 olarak saptanmıştır. Girişim grubundaki hastaların göğüs tüpü çekildikten sonra VAS puan ortalaması 3,94±0,99 iken kontrol grubunda 7,94±0,55 olarak belirlenmiştir. Girişim grubundaki hastaların göğüs tüpü çekildikten bir saat sonra VAS-ağrı puan ortalaması 2,75±0,86 iken kontrol grubunda 8,35±0,79 olarak bulunmuştur. Girişim grubundaki hastaların göğüs tüpü çekilmeden önce Genel Konfor Ölçeği toplam puan ortalaması 164,56±8,12, kontrol grubundaki hastaların 109,70±11,58'dir. Göğüs tüpü çekildikten sonra konfor toplam puan ortalaması 168,31±6,74, kontrol grubundaki hastaların 65,47±9,28'dir. Girişim grubundaki hastaların göğüs tüpü çekildikten bir saat sonra Genel Konfor Ölçeği toplam puan ortalaması 171,62±5,25, kontrol grubundaki hastaların 97,94±7,92'dir. Her iki grubun VAS-ağrı puanları ve Genel Konfor puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır (p<0,05). Girişim grubundaki hastaların VAS-ağrı puanları her üç ölçümde kontrol grubundan düşük, Genel Konfor Ölçeği puanları yüksek bulunmuştur. Girişim grubundaki hastaların kontrol grubuna göre göğüs tüpü çekilmeden önce, hemen sonra ve bir saat sonrasında nabız, solunum, sistolik ve diastolik kan basıncında azalma, oksijen saturasyonunda artma görülmüştür. Sonuçlar: Araştırmadan elde edilen bulgular sonucunda; göğüs tüpü çekilmeden önce uygulanan progresif kas gevşeme egzersinin hastaların ağrı şiddetini azalttığı, vital bulguları olumlu yönde etkilediği ve hasta konforunu arttırdığı görülmüştür. Koroner by pass ameliyatı yapılan ve göğüs tüpü yerleştirilen hastalara göğüs tüpü çıkarılmadan önce farmakolojik yöntemlerle birlikte farmakolojik olmayan bir yöntem olan progresif kas gevşeme egzersizlerinin tamamlayıcı bir tedavi olarak uygulanması önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Ağrı, konfor, göğüs tüpü, progresif kas gevşeme egzersizi

Aim: The research had the aim of determining the effect on pain and comfort of progressive muscle relaxation exercises before tube removal in patients on whom coronary bypass operations had been performed by sternotomy and in whom chest tubes had been placed. It was planned and implemented as a randomized controlled study.Materials and Methods: The research was carried out on 33 patients, 16 in the intervention group and 17 in the control group, who met the study criteria and who were hospitalized in the Cardiovascular Surgery Clinic of Celal Bayar University Hafsa Sultan Hospital for coronary bypass surgery. Before the study, approval was obtained from the ethics committee and consent was secured from the patients. A personal information form, a Visual Analog Scale (VAS) to collect data to evaluate the severity of pain, and the General Comfort Scale to determine comfort levels were used to collect data by face to face interview. Patients in the intervention group received progressive muscle relaxation exercises before the operation in the patient's room in a quiet, calm environment with the sound of running water in the background according to Tülay Bursa's instructions. The control group received nothing more than the routine interventions. With both the intervention group and the control group, VAS, vital findings and General Comfort Scale were measured and recorded after the operation in intensive care before chest tubes were removed, after the tubes were removed and one hour after the tubes were removed. In data analysis, Student t test, Mann Whitney U test, chi squared test and Fisher's exact test were used in the comparison of the identifying statistics and the analytical findings of the two groups. Temporal variations within the groups were evaluated by ANOVA in Repeated Measures and Friedman test.Findings: Before tube removal, the mean VAS pain score was 5,50±1,03 in the patients in the intervention group, and 6,00±0,83 in the control group. After tube removal, the mean VAS score of the intervention group was 3,94±0,99, and that of the control group was 7,94±0,55. One hour after tube removal, the mean VAS-pain score of patients in the intervention group was 2,75±0,86, and that of the control group was 8,35±0,79. Before removal of the tubes, the mean total score on the General Comfort Scale was 164,56±8,12 for the intervention group and 109,70±11,58 for the control group. After removal of the tubes, mean total comfort scores were 168,31±6,74 for the intervention group and 65,47±9,28 for the control group. One hour after tube removal, mean total scores on the General Comfort Scale were 171,62±5,25 for patients in the intervention group and 97,94±7,92 for those in the control group. A statistically significant difference was found between the VAS-pain scores and the General Comfort scores of the two groups (p<0,05). The VAS-pain scores of patients in the intervention group were lower than those of the control group at each measurement, and their General Comfort Scale scores were higher. Higher pulse and breathing rates and systolic and diastolic blood pressure and lower oxygen saturation were seen before tube removal, after tube removal and one hour afterwards in patients in the intervention group than in the control group.Conclusion: It was seen from the results of the study that progressive muscle relaxation exercises performed before removal of chest tubes reduced the severity of patients' pain, had a positive effect on their vital signs and increased their comfort. It is recommended that the non-pharmacological method of progressive muscle relaxation exercises can be used as a complementary treatment alongside pharmacological methods in patients on whom a coronary bypass operation has been performed and a chest tube has been emplaced before the tube is removed.Keywords: Pain, comfort, chest tube, progressive muscle relaxation exercise