Pamuk çekirdeğinden yağ üretimi sırasında Gossipol miktarındaki değişmelerin araştırılması

Abstract

V ABSTRAKT PAMUK ÇEKİRDE?İNDEN YA? ÜRETİMİ SIRASINDA GOSSİPOL MİKTARINDA MEYDANA GELEN DE?İŞMELERİN ARAŞTIRILMASI Pamuk Türkiye'de ekimi yapılan başlıca tarımsal ürünlerden biridir. 1983 -1990 yıllan arasında toplam ekili olduğu alan 665 714 hektardır. Bu yıllar arasında yıllık üretim, pamuk lifi için 566 136 ton, pamuk çekirdeği için ise 912 068 ton olarak gerçekleşmiştir. Sonuçta pamuk yağı üretimi ise 190 000 tona ulaşmıştır. Türkiye'de üretilen pamuk yağının büyük kısmı margarin sanayiinde kullanılırken kalan az bir kısım ise Karadeniz ve Akdeniz Bölgeleri'nin bazı yörelerinde yemeklik yağ olarak kullanılmaktadır. Pamuk yağı endüstrisinde karşımı/a çıkan en büyük problem pamuk çekirdeğinde bulunan ve insan tüketiminden önce yağdan kesinlikle uzaklaştırılması gereken toksik pigment maddesi ` gossipol ` dür. Pamuk çekirdeği % 0.8 - 6.64 arasında gossipol içerir. Yağ üretimi şurasında tohumda bulunan gossipolün önemli bir kısmı yağa geçerken geri kalan kısmı küspede kalır. Ham yağdaki istenmeyen koyu renk bu gossipol miktarından kaynaklarım aktadır. Çalışmamızda örnekler fabrikadan temin edilmiştir. Örneklerdeki gossipol miktarının tayini için A.O.C.S. metodu kullanılmıştır. Gossipol tayinleri pamuk çekirdeğinde, presleme ve solvent ekstraksiyonu sonucu elde edilen ham yağda, nötr yağda ve rafine yağda yapılmıştır. Gossipol miktarı pamuk çekirdeğinde 0.92 % bulunmuştur. Ham, nötr ve rafine pamuk yağındaki gossipol miktarı ise sırasıyla 0.61 %, 0.0034 % ve 0.0026 % olarak bulunmuştur.

IV ABSTRACT STUDY ON THE CHANGES OF GOSSYPOL CONTENT OF COTTONSEED DURING THE OIL EXTRACTION AND REFINING. Cotton is the main agricultural plant of Turkey. Total cultivable area was about 665 714 hectar in 1983 -1990. The annual production of cotton fibre and it's seeds in those years reached 566 136 tons and 912 068 tons respectively. Consequently, about 190 000 tons cottonseed oil is produced each year. Generally a large amount of cottonseed oil produced in Turkey is used for margarin industry and the remain part is used as salad oil by the people who live in small part of Black Sea and Mediterranean Regions. In oil industry the biggest problem associated with cottonseed is the toxic pigment ` gossypol ` which must be removed from the oil before consumption. Cottonseed contains 0.8 - 6.64 % of gossypol. A part of the gossypol present in the seed rests in the cake while the important part passes in to crude oil during pressing and solvent extraction. Undesirable dark color of crude oil is due to the amount of gossypol. In our study, samples were supplied by factory. For the determination of gossypol content of the samples A.O.C.S. procedure was applied. Gossypol content was detected in cottonseed, oils obtained by pressing and solvent extraction and refining steps. The amount of gossypol in cottonseed was found to be 0.92 %. The left gossypol in the crude, neutralized and refined cottonseed oil is 0.61 %, 0.0034 % and 0.0026 % respectively.