Bazı triturus türlerinin (salamandridae, urodela) sitogenetik olarak incelenmesi

Abstract

ÖZET BAZI TRITURUS TÜRLERİNİN (Salamandridae, URODELA) SİTOGENETİK OLARAK İNCELENMESİ Araş. Gör. Feyzan ÖZDAL KURT Yüksek Lisans Tezi, Biyoloji Bölümü Tez Yöneticisi: Yrd. Doç. Dr. Serdar KOCA Bu araştırmada Ege Bölgesi'nin farklı lokalitelerinden toplanan Urodela ordosunun Salamandridae familyasına ait iki türü T.vulgaris ve T.karelinii poptılasyonları taksonomik konumlarının belirlenmesine yardımcı olmak amacıyla sitogenetik açıdan ele alınmıştır. Bu amaç ile kromozomların eldesi için her iki türün barsak epiteli ve testis hücrelerinin püskürtme yöntemi ile hazırlanan preparatları giemsa boyama tekniği ile boyanarak genel karyotip özellikleri belirlenmiştir. Fotoğrafları çekilen preparatlardan, kromozomların ölçümleri yapılmış, relatif uzunlukları(RL), sentromer indeksleri(CI), ve kol oranları(AR) saptanarak karyolojik açıdan değerlendirilmiştir. Daha sonra her türün karyotipine ait idiogramlar çizilmiştir. Sitogenetik incelemelerimiz sonucunda morfolojik yönden birbirinden farklılık gösteren bu türlerin, kromozom morfolojilerinde de farklılık olduğu belirlenmiştir. Her iki Triturus türünün kromozom sayısı 2n=24 olarak saptanmış, karyotipleri oluşturan kromozomlar uzunluk bakımından büyük, orta ve küçük olmak üzere üç grupta toplanmıştır. T. vulgarisXe metasentrik morfolojideki I., VIII. ve XII. kromozom çiftleri T. Karelinii'de submetasentrik, submetasentrik olan VI., VII., IX., X. ve XI. kromozom çiftleri ise metasentriktir. Diğer II. III. IV. ve V. kromozom çiftleri her iki türde de metasentrik morfolojide bulunmuştur. Ölçüm sonuçlarımıza göre T. karelinii kromozomları daha büyük ve daha düzenli bir sıra halinde olup, kromozomlar arasındaki intrakaryotipik varyasyon daha düşüktür. Anahtar Kelimeler: Sitogenetik, Karyotip, Kromozom, Triturus, Salamandridae. IV

ABSTRACT CYTOGENETIC RESEARCHS OF SOME TRITURUS SPECIES (Salamandridae, URODELA) Research Asistant Feyzan OZDAL KURT M.Sc Thesis, Biology Department Thesis Advisor: Yrd. Doç. Dr. Serdar KOCA In this study, in order to determine the taxonomic situation of two species namely Triturus vulgaris and Triturus karelinii, which belong to Salamandridae family of Urodela order, and which were picked up in different localizations of Aegean Region were cytogenetically evoluated. With this aim, in order to obtain the chromosomes, the preparates of gut epithelial and testis cells of both species, brewed using splash method, were stained applying giemsa method and thus their karyotype features were determined. Measurements of chromosomes were made from preparates, the photos of which were taken, and their relative lengths (RL), centromer index (CI), arm rates (AR) were identified and karyologically determined. Then idiograms belonging to karyotypes of all species were drawn. At the end of our cytogenetic investigations, it was made clear that the species which were morphologically different from one another were also different considering their chromosome morphology as well. Chromosome numbers of both the Triturus species were identified as 2n=24 and chromosomes forming karyotypes clustred in three group, long, medium and short by their lenghts. I., VIII. and XII. chromosome pairs in T. vulgaris are metacentric morphology and the same are submetasentric in T. karelinii whereas VI., VII., IX., X. and XI. chromosome pairs are submetasentric in T. vulgaris are metasentric in T. karelinii. The other chromosome pairs II., III., IV. and V. were found metasentric morphology in both species. According to our measurement results, chromosomes of T. karelinii were long and had more regular line and intrakaryotypic variations between chromosomes were lower. Key Words: Cytogenetic, Karyotype, Chromosome, Triturus, Salamandridae.