İlköğretim ikinci kademesindeki öğrencilerin fen eğitimi`nde yapılan deneysel çalışmalar hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Günümüzde, eğitimciler Fen Bilimleri eğitiminin önemini biraz daha yüksek sesle vurgulamaktadırlar. Fen Bilimleri eğitiminin en önemli halkası, onun temelinin atıldığı dönem olan ilköğretim dönemidir. Bu dönemde seçilecek öğretim stratejileri, bireyin ilerideki öğrenme sürecini doğrudan etkileyecektir. En iyi şekilde öğrenme, öğrenilenlerin uygulanması ile mümkündür. Sözde kalan şeylerin öğrenilip öğrenilmediği şüphelidir.öğrencilerin bizzat kendilerinin öğrenmeye katılmaları, öğrenilen bilgilerinin kalıcı olmasını sağlayacaktır. öğretmenlerimizin bir çoğu Fen Bilgisi dersinde deneyin önemini bilmektedir. Ancak imkansızlıklardan dolayı tüm sınıfla birlikte kendisi deney yapmakta, öğrenciler izlemektedir ya da öğrencilerin kendileri deneyi yapmakta öğretmenler ise rehberlik yapmaktadır. Tüm bu ve benzeri uygulamalar, deneysel çalışmalar olarak adlandırılmaktadır. Deneysel çalışmalar, bugüne kadar yapılan araştırmalar sonucu çoğumuzun kabul ettiği gibi fen eğitiminin gerekli bir parçasıdır. Bu araştırmada, ilköğretim okullarının ikinci kademesindeki öğrencilerin fen eğitiminde yapılan deneysel çalışmalar hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu görüşler ışığında deneysel çalışmaların okullarımızdaki uygulanma düzeyi, deneysel çalışmalardaki grup sayısı, deney raporunun hazırlanması gibi durumlar hakkında bir yargıya varmaya çalışılmıştır. Bu araştırma tarama modelinde olup, araştırmanın evreni olarak Afyon Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı ilköğretim okulları seçilmiştir, örneklem olarak şans örnekleme metodu ile seçilen 8 okulun ikinci kademesinde öğrenim gören 199 öğrenci alınmıştır. Araştırmanın süresi 1999-2000 öğretim yılıdır. İlk önce bu araştırma konusu ile benzer konuda yapılan araştırmalar incelenmiştir. Öğretmenlerin, öğrencilerin ve bu alanda çalışan öğretim görevlilerinin görüşleri alınarak bir anket hazırlanmıştır. Bu ankete en son şekli verilerek uygulamaya hazır hale getirilmiştir. Bu anket iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde öğrencilerin sosyo-ekonomik özellikleri ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır, örneğin, öğrencinin kardeş sayısı, anne ve babasının öğrenim durumu, ailenin gelir düzeyi gibi. ikinci bölümde ise, öğrencinin deneysel çalışmalar hakkındaki görüşleri ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır, örneğin, deneysel çalışmaları okulunuzda ne kadar uygulanabiliyor, deneysel çalışmaları kaçarlı gruplar halinde yapılıyor, gibi. Uygulanan bu anketlerden 195 tanesi değerlendirmeye alınmıştır. Toplanan veriler bilgisayar ortamına aktarılmıştır. Veriler üzerinde gerekli çözümlemeler için SPSS ( Statistical Package for Social Sciences) paket programından yararlanılmıştır. Bu programdan yararlanılarak, öğrencilerin sosyo-ekonomik özelliklerine ve deneysel çalışmalara ilişkin görüşlerinin frekans (f) ve yüzdelikleri (%) hesaplanmıştır. Çapraz tablolama tekniği kullanılarak, iki değişken karşılaştırılarak yüzde ve frekans dağılımları incelenmiştir. Kay-kare testi kullanılarak dağılımlara arası anlamlılık düzeyi sınanmıştır. Bu araştırmada aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir. 1. Deneysel çalışmaların uygulanma düzeyi arttıkça öğrencilerin Fen Bilgisi dersindeki başarıları artmaktadır. 2. Kendi başlarına deney yapan öğrenciler diğerlerine göre daha başarılıdır. 3. Deneysel çalışmaların uygulanmasında grup sayısının az olması başarıyı arttırmaktadır. 4. öğrencilerin deneysel çalışmalardan kullanılan araç-gereçleri tanıma düzeyleri arttıkça başarı da artmaktadır. 5. öğrenciler deneysel çalışmaların artırılmasını istemektedir. 6. Belli hedefleri kendilerinde oluşturan, başarı düzeyi yüksek okullarda okumak isteyen öğrenciler diğerlerine göre daha başarılıdır. 7. Deneysel çalışmalar sonucunda deney raporunu kendileri hazırlayan öğrenciler diğerlerine göre daha başarılıdır. 8. Annelerin öğrenim düzeyleri arttıkça öğrencilerin başarıları artmaktadır. 9. Babaların öğrenim düzeyleri arttıkça öğrencilerin başarıları artmaktadır. 10. Ailelerin gelir düzeyleri artıkça öğrencilerin başarıları artmaktadır. 11. öğrenciler deneysel çalışmaların dersi sevmeye ve anlamaya etkisinin olduğunu VIsöylemektedirler. 12. öğrencilerin deney raporundaki, deney içeriğinde anlama ve kavrama düzeyine göre zorlaşan bölümleri (deneyle ilgili temel bilgilerin yazılması, deneyin uygulanması, deneyin sonucu) hazırlamada çektikleri zorluk azaldıkça başarılarında bir artış görülmektedir. Bulunan sonuçlar daha önce yapılan araştırmaları destekler durumdadır. Yapılan bu araştırmanın öğretmenlere, eğitim programcılarına, öğretmen yetiştiren kurumlara ve ileride yapılacak araştırmalara ışık tutması açısından faydalı olacağı düşünülmektedir. VI

ABSTRACT Recently, educationalists emphasise the importance of the education of Study of Science more strongly than ever. The period of the primary education is the most crucial part of the education of Study of Science, of which its background is established. The methods of education that will be chosen in this period are going to affect the learning process of the individual directly in the future. The best learning is possible with the practise of newly learned topics. Topics presented orally may not be learned by the students. Students' own participation into the learning process will enable the newly learned subjects to be permanent. Many of our teachers are aware of the importance of experiment in Science Lesson. Homever, due to lack of facilities, he does the experiment with whole class while students are watching or students do the experiment while techers are guiding. All these and alike applications are called experimental studies. Experimental studies, as most of us acknowledge as a consequence of researches having done so far, is a necessary part of the science education. In this research, the evaluation of the students' opinions - who are at the second grade of the primary schools - about the experimental studies in science education is aimed. In the light of these opinions, situations like the application level of experimental studies in our schools, the number of groups in experimental studies and the preparation of experiment report have been justified. This research is at scanning model and the primary schools of Afyon National Education Office have been chosen as the population of research. 199 students, who are attending the second grade of eight schools which were selected by probability sampling method, have been taken as sample. The period of research is 1999-2000 educational year. First of all, researches that were made on the similar theme with this research have been investigated. An inquiry has been prepared after taking the views of teachers, students and lecturers. Having made the last changes, the inquiry has become ready to apply. This inquiry consists of two sections. In the first section, the socio-economical features of students have been brought to light. For instance, the number of sisters and brothers, the educational level of parents, the income of family. Beside, in the second section, students' opinions about the experimental studies have been brought to light. For instance, frequency of occurence of experimental studies in your school, how many students take place in each study group. From these applied inquiries 195 of them have been evaluated. Having gathered the data, it has been transferred to computer (assesment) The package programme, Statistical Package for Social Sciences (SPSS), has been used to analyse the data. By using this programme, the frequency (f) and the percentage (%) of students' opinions about their socio-economical features and experimental studies have been computed. By using crosstabulation, two factors have been compared and the diffusion of their percentage and frequency examined. By using chi-square test, the meaningfulness level between the diffusions have been tested. The following results have been acquired in this research; 1. The more the level of application of experimental studies, the more the students' success in science lesson increases. 2. The students who do an experiment on their own are more successful than others. 3. In application of experimental studies the group's number being less increase the success. 4. The success increases when students' knowledge of the apparatus - used in the experimental studies - improves. 5. The students want the experimental studies taking more place in their lessons. 6. The students who form specific targets in their minds and would like to attend high- success level schools are more successful than others. 7. The students who prepare the experiment report themselves after the experimental studies are more successful than others. 8. The more the success of their mothers increases the more the success of students` ' ?* i 'i. -` : * '. t t I * ' 1 *< r '. VIIincreases. 9. The more the success of their fathers increases the more the success of students increases. 10. The more the level of family income increases, the success of students increases. 1 1. The students claim that the experimental studies have an impact on liking and understanding the lesson. 12. There seems an increase in the students' success as the difficulty which the students have in preparing the parts that grow more difficult ( The writing of basic knowledge related to the experiment, the application of the experiment, the result of the experiment ) than the understanding and the comprehension of the students' in their experiment report. Acquired results support the prior researches. It is assumed that this research will be beneficial to the teachers, educational programmers, the institutions of teaching and the following researches. IX