Gümüldür-Seferihisar bölgesinde yayılış gösteren bir alg, bir omurgasız, bir balık, su ve sediment örneklerinde bazı ağır metal konsantrasyonlarının belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada Ege Denizi'nde yer alan Gümüldür - Seferihisar bölgesi arasından belirlenen istasyonlardan alınan su ve sediment örnekleri ile kahverengi alglerden Cystoseim barbata, omurgasızlardan Patella caerulea, balıklardan Mugil auratus türlerinde toksik etkiye sahip bazı ağır metallerin ( Cd, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb, ve Zn ) konsantrasyonları belirlenmiş ve bunların istasyonlara göre değişimleri incelenmiştir. Bu türler, kolaylıkla toplanabilen ve tüm yıi boyunca bulunabilen biyoirtdikatör türler olduğundan ağır metal kirliğinin düzeyini belirlemek amacıyla seçilmiştir. Araştırma Temmuz 2002 - Mayıs 2003 tarihleri arasında yürütülmüş olup, değişik özelliklere sahip beş istasyondan hemen heray örnek alınarak gerçekleştirilmiştir ICP - AES de yapılan analiz sonuçlarına göre, su örneklerinde Cd 0,0024 - 0,0031 ppm ; Cu 0,0048 - 0,0095 ppm ; Fe 0,077 - 0,165 ppm ; Mn 0,0061 - 0,056 ppm ; Ni 0,0061 - 0,0144 ppm ; Pb 0,034 - 0,054 ; Zn 0,038 - 0,05 ppm, Sediment örneklerinde ; Cd 0,72 - 1,93 ppm ; Cu 14,2 - 22,8 ppm ; Fe 12302 - 36298 ppm ; Mn 312 - 673 ppm ; Ni 43,9 - 226,2 ppm ; Pb 17,9 - 58,7ppm ; Zn 47,3 - 240,7 ppm, Cystoseira barbata örneklerinde; Cd 2,71 - 3,79 ppm ( kuru ağırlık ) ; Cu 1,89 - 2,89 ppm ; Fe 1784 - 3881 ppm ; Mn 50 - 243 ppm ; Ni 8,4 - 15,1 ppm ; Pb 17,9 - 31,2 ppm ; Zn 118 -162 ppm, Patetia caerulae örneklerinde ; Cd 0,086 - 0,179 ppm ; Cu 0,203 - 0,250 ppm ; Fe 139,3 - 209,3 ppm ; Mn 0,65 - 1,22 ppm ; Ni 0,52 - 0,67 ppm ; Pb 0,273 - 0,322 ppm ; Zn 3,67 - 4,35 ppm, Mugil auratus örneklerinde ; Cd 0,0043 - 0,0087 ppm ; Cu 0,107 - 0,122 ppm ; Fe 75,4 - 129 ppm ; Mn 0,484 - 0,603 ppm ; nikel 0,044 - 0,103 ppm ; Pb 0,036 - 0,046 ppm ; Zn 1,008 - 1,105 ppm (yaş ağırlık) arasındaki değerlerde bulunmuştur. Analiz sonuçlarına göre ağır metal düzeyleri sırasıyla, suda ; Fe > Ni > Cu > Mn > Pb > Zn > Cd, sedimentte ; Fe > Mn > Zn > Ni > Pb > Cu > Cd, Cystoseira barbata' da ; Fe > Mn > Zn > Pb > Ni > Cd > Cu, Patella caerulea' da ; Fe > Zn > Mn > Ni > Pb > Cu > Cd, Mugil auratus' ta ; Fe > Zn > Mn > Cu > Ni > Pb > Cd şeklinde artmaktadır. Bu türlerin içerdiği ağır metal düzeylerinin, türlere, istasyonlara ve aylarra göre değişim gösterdiği belirlenmiştir. istasyonlar arasındaki farklılıkların önemi one way ANOVA, two way ANOVA, Bartlett testleri ile incelenmiş ; Analiz sonuçlarına göre, deniz suyu örneklerinde Mn ve Ni ; sediment örneklerinde Cd, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb ve Zn ; Cystoseira barbata örneklerinde Mn ve Fe ; Patella caerulea örneklerinde Mn ve Cd değerlerinin istasyonlar arasında farklılık gösterdiği bulunmuştur. Su, sediment, alg, omurgasız ve balık örneklerinde özellikle Mn değeri anlamlı farklılıklar göstermektedir ( P < 0,05 ). Sediment örneklerinde Cd, Mn, Ni ve Patella caerulea örneklerinde Mn ve Cd, Cystoseira barbata örneklerinde Fe değerlerinin aylara bağlı değişimler gösterdiği Bartlett testi ile incelenmiş. Bu değişimlerin neden kaynaklandığı bilinmediğinden, herhangi bir yorum yapılamamıştır. Elde edilen bulgular uluslararası kuruluşlarca verilen tolere edilebilir değerlerle karşılaştırılmış ve metal değerlerinin zararsız ve düşük olduğu saptanmıştır.

In this study, heavy metal levels like Cd, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb ve Zn are determined In the water and sediment samples with Cystoseira barbata from brown algae, Patella caerulae from invertebrates and Mu&t auratus from fishes samples were taken from designated stations along the coast of the Aegean Sea which take place between Gümüldör - Seferihisar Region. These samples were used concerning the build up of toxic accumulation of some heavy metals concentrations (Cd, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb and Zn) and the variations according to their origin of the stations. These samples, since they are the bioindicator of the heavy metals are used to btomonitor heavy metal pollution. The research was carried out between July 2002 - May 2003 and samples that had various charecteristics were collected from five diffrent stations by monthly collections. According to analysis results that were made in ICP - AES, in the water samples Cd 0,0024 - 0,0031 ppm; Cu 0,0048 - 0,0095 ppm; Fe 0,077 - 0,105 ppm; Mn 0,0061 - 0,056 ppm; Ni 0,0061 - 0,0144 ppm; Pb 0,034 - 0,054; Zn 0,038 - 0,05 ppm, In the sediment samples; Cd 0,72 - 1,93 ppm; Cu 14,2 - 22,8 ppm; Fe 12302 - 36298 ppm; Mn 312 - 673 ppm; Ni 43,9 - 226,2 ppm; Pb 17,9 - 58,7ppm; Zn 47,3 - 240,7 ppm, In the samples of Cystoseira barbata; Cd 2,71 - 3,79 ppm (dry weight); Cu 1,89 - 2,89 ppm; Fe 1784 - 3881 ppm; Mn 50 - 243 ppm; Ni 8,4 - 15,1 ppm; Pb 17,9 - 31,2 ppm; Zn 118 - 162 ppm, In the samples of Patella caerulae; Cd 0,086 - 0,179 ppm; Cu 0,203 - 0,250 ppm; Fe 139,3 - 209,3 ppm; Mn 0,65 - 1,22 ppm; Ni 0,52 - 0,67 ppm; Pb 0,273 - 0,322 ppm; Zn 3,67 - 4,35 ppm, In the samples of MugH auratus; Cd 0,0043 - 0,0087 ppm; Cu 0,107 - 0,122 ppm; Fe 75,4 - 129 ppm; Mn 0,484 - 0,603 ppm; nikel 0,044 - 0,103 ppm; Pb 0,038 - 0,046 ppm; Zn 1,008 - 1,105 ppm (wet weight) have been found. According to analysis results, in water the heavy metal levels increased in the order; Fe > Ni > Cu > Mn > Pb > Zn > Cd, in sediment; Fe > Mn > Zn > Ni > Pb > Cu > Cd, in Cystoseira barbata; Fe > Mn > Zn > Pb > Ni > Cd > Cu, in Patella caerulea; Fe > Zn > Mn > Ni > Pb > Cu > Cd, in MugH auratus; Fe > Zn > Mn > Cu > Ni > Pb > Cd. Heavy metal values of the above mentioned samples have shown difference in species according to the stations and on monthy bases. The importance of difference between stations was investigated with one - way ANOVA, two - way ANOVA. According to analysis results; it was found out that, in the water samples, manganese and nickel; in the sediment sediment Cd, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb ve Zn; in the samples of Cystoseira barbata Mn ve Fe; in the samples of PateKa caerulea Mn ve Cd make a great difference between stations and months. Especially Mn value in water, sediment, algae, invertebrate and fish samples have shown significant difference (P < 0,05). In the sediment samples Cd, Mn, Ni, in the PateKa caerulea samples Mn ve Cd, in the Cystoseira barbata samples Fe were anatysied with two way ANOVA and it shows monthly chances. Since the real sources of these changes aren' t examined, no comment is done on the possible reasons. These obtained values were compared with the other tolerable values provided by the international institutions and thus it has been determined that the surfaces of the build up metals were harmlees and low.