Yapı-zemin etkileşimi ve depreme dayanıklı yapılanma yöntemleri

Abstract

ÖZET Bu tezde, depreme dayanıklı yapılanma için, sismik izolasyon sistemlerinden, zemin izolasyonu ve enerji emici sistemler incelendi. Yapılar en büyük zararı, doğal frekansı, zemin frekansına yakın veya eşit olduğu zaman alır. Sismik izolasyon, yapıda depremin zararlı etkisinin azalmasında yardım eder. Aynı zamanda yapının tasarım aşamasında olduğu gibi depremden zarar görmüş yapıların güçlendirilmesinde de kullanılabilir. Zemin izolasyonunu, çok tabakalı elastomerik izolasyon sistemleri ve sürtünmeli izolasyon sistemleri olarak iki guruba ayırabiliriz, kurşun çekirdekli izolatörler ve yüksek sönümlü kauçuk izolatörler çok tabakalı elastomerik sistemlerde bilinen başlıca izolatörlerdir. Kütle sönümleyicileri kullanarak enerjiyi dağıtmak, deprem etkisine karşı kullanılan bir diğer yöntemdir. Enerji emici sistemleri pasif ve aktif kontrol sistemleri olarak sınıflandırabiliriz. Pasif sistemler çalışması için kontrol algoritmasına ihtiyaç duymazlar o yüzden dışarıdan enerji almalarına gerek yoktur. Ancak aktif sistemlerde kütlenin hareketleri, deprem sırasında binanın davranışına göre ayarlanmıştır ve ona göre harekete geçer. Bu sebeple kütle hareketleri ideal şekilde yönetilebilir.

ABSTRACT in this thesis, base isolation and energy damping systems are studied for constructing against earhquake effect Buildings suffer the greatest damage from ground motion at a frequency close or equal to their own natural frequency. Seismic isolation helps reducing bad effects of ground motions. As it can be used in design stage, it also can be used for reinforcing damaged buildings. Base isolation can be divided into two groups. They are multilayered elastomeric isolation systems and rubbing isolation systems. Lead rubber bearings and high damping rubber bearings are the known bearings in elastomeric isolation. Energy dissipation by using mass dampers is the another method against earthquake effect. It is also possible to classify energy damping systems into active and passive control systems. Passive systems do not need a control algoritm to activate. So they do not need to get energy from outside. But the motion of mass, tuned and activated to the response of building behaviour during the earthquake in active control systems. For this reason mass motions can be managed optimumly. XI