Trafik kazalarının zaman serisi analizi ile değerlendirilmesi

Abstract

Trafik kazaları görülme sıklığı ve neden olduğu mortalite, morbidite ve ekonomik kayıplar nedeniyle önemli bir halk sağlığı sorunudur. Bu çalışmanın amacı Türkiye'de 1966–2012 yılları arasında oluşan trafik kazalarının zaman serisi analizi ile değerlendirilmesidir.Çalışmada, resmi kurumlar tarafından yayınlanmış veriler kullanılmış ve veriler doğrusal bir model yardımıyla zaman serisi analizi ile incelenmiştir. Doğrusal model milli gelir, nüfus, yol yapısı ve araç sayısını içermektedir. Analizlerde bu değişkenlerdeki değişimin kaza, ölüm ve yaralanma sayılarına etkisi incelenmiştir.Kaza sayısı ile milli gelir arasında; ölümler ile kaza, yaralı, kamyon, minibüs, otobüs sayıları arasında; yaralı sayısı ile kaza, ölüm, otobüs sayıları ve milli gelir arasında pozitif yönde bir ilişki varken, toplam yol uzunluğu ile ölüm ve yaralı sayıları arasında negatif yönde bir ilişki bulunmaktadır.Milli gelir artışı yük ve yolcu taşımacılığını arttırıcı bir etkiye sahiptir. Yük ve yolcu taşımacılığının karayollarında yoğunlaşmış olması trafik kazalarını olumsuz etkilemektedir. Yük ve yolcu taşımacılığının diğer ulaşım seçenekleri arasında dengeli dağılımının desteklenmesi trafik kazalarının kontrolüne olumlu katkı sağlayacaktır.Anahtar Kelimeler: Trafik kazası, ölüm, yaralanma, zaman serisi, Türkiye

Traffic accidents are an important public health problem due to mortality, morbidity and economical loss caused by accidents. The aim of this study is evaluation of traffic accidents in Turkey accrued between 1966 and 2012 with time series analysis.In this study, data were obtained from governmental statistics and analyzed with a linear model that includes national income, population, road structure, and number of motor vehicle. In analysis, the effects of changing were evaluated between these parameters and number of accident, death and injury.There were a positive relationship between number of accident and national income, between number of death and number of accident, injury, truck, mini bus, bus, and between number of injury and number of accident, death, bus and national income, although there was a negative relationship between total road length and number of death and injury.Increasing of national income has an expanding effect on carrying trade and passenger transport. Heavy traffic due to intensive carrying trade and passenger transport negatively effects to traffic accidents. Encourage of balanced distribution of carrying trade and passenger transport between different transportation systems can support positively to control of traffic accidents.Keywords: Traffic accidents, death, injury, time series, Turkey.