Zihinsel engelli ve sınır zeka kapasitesine sahip çocuk ve ergenlerin ebeveynlerinde aile yükü ve yaşam kalitesi

Abstract

Bu araştırmada; mental değerlendirme uygulanan 6-16 yaş arasındaki zihinsel engeli olan ve sınır zeka kapasitesine sahip çocukların ebeveynlerinde aile yükünü ve yaşam kalitesini araştırmak amaçlanmıştır. İncelenen diğer değişkenler; sosyo-demografik özellikler, ebeveynlerin psikolojik destek alma ve psikiyatrik ilaç kullanma durumları, özürlü maaşı ve evde bakım maaşı alma durumlarıdır. Araştırmada değişkenler doğrultusunda 6-16 yaş arasındaki çocuklara zihinsel gerilik tanısını doğrulamak adına WISC-R testi uygulanmıştır. Çocuklarına refakat eden ebeveynlere ise Aile Yükü Değerlendirme Ölçeği, Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği ve araştırmacı tarafından düzenlenen sosyo-demografik form uygulanmıştır. Araştırmanın evrenini Bülent Ecevit Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı ve Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı polikliniklerine başvuran ve hekiminin kendilerinden zeka testi uygulaması için yönlendirilmiş, I.Q'su 35-79 aralığında bulunan 6–16 yaş arası 131 adet çocuk ve ergenin anneleri oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda, zihinsel engelli çocuğa sahip anneler 24-56 yaş aralığında olup, %93,1'i evli ve %69,5'i çekirdek aile olarak yaşamaktadırlar. Annelerin %89,2'si ev hanımı ve aylık gelirleri ortalama 1237,44±971,39 TL dir. Ayrıca annelerin %25,2'si psikolojik destek alırken, %26,7'si psikiyatrik ilaç kullanmaktadır. Araştırma sonucunda; zihinsel engelli çocuğa sahip annelerin yaşam kalitesinin orta seviyede olduğu belirlenmiştir. En düşük yaşam kalitesi sosyal baskıyı içeren `çevresel alan` iken en yüksek yaşam kalitesinin ise `fiziksel alan` yaşam kalitesi olduğu sonucuna varılmıştır. Zihinsel engelli çocuğa sahip annelerin Aile Yükü Değerlendirme Ölçeğinden aldıkları puan ortalamalarına göre değerlendirildiğinde; annelerin en çok, çocuklarının gelecekte kendi başına hayatlarını sürdüremeyeceklerini düşündükleri için endişelendikleri ve çocuklarının yaşıtlarından geri olmasına üzüldükleri saptanmıştır. Anahtar Sözcükler: Aile Yükü, Mental Retardasyon, Yaşam Kalitesi, Zihinsel Engellilik, Sınır Zeka

This research aims to investigate family burden and quality of life in families who have mentally handicapped children and borderline intellectual functioning children the age between 6-16. Socio-demografic characteristics, psychological support and psychiatric medicine need in families, income support and home care support from goverment have also been evaluated in this study.WISC-R test has been applied to the children of aged 6-16 to verify the diagnosis of mental handicap. Family Burden Evaluation Scale, WHOQOL-BREF and Socio- demografic form have been applied to accompanying family members.In this study, 131 children, attented to the Bülent Ecevit University Health Practise and Research Center, psychiatric department of children and adolescents, requested a mental evaluation test (WISC-R) and IQ score between 35-79 and their mothers were included.The mothers who have mentally handicapped children were the age between 24-56. In those, 93.1% were married and 69.5% were lived in a nuclear family. Most of the mothers were housewife and the average montly income of the families were 1237,44±971,39 TL. In those, 25.2% were having psychological support and 26.7% were taking psychiatric medicine.In this study, quality of life were in mid-scale in mothers who have an mental handicapped children. The lowest score has been detected in `environmental` relation to social oppression where the highest score has been detected in `physical domain`.From the results obtain from family burden evaluation data, the most important concern of the mothers were that their mentally handicapped children would never be self-sufficient and they would fall behind from their pers.Key Words: Family Burden, Mental Retardation, Quality of Life, Mental Handicapped, Borderline Intellectual Functioning.