Dişbudak(fraxinus excelsior-fraxinus americana) ağacının yapraklarındaki toplam fenolik bileşikler ve antioksidan kapasitesinin tayini

Abstract

Bu çalışmayla, Batı Anadolu ve Akdeniz Bölgelerinde yetişen ve zeytingiller (Oleaceae) familyasından olan Yerli (Fraxinus Excelsior) ve Amerikan Dişbudak (Fraxinus Americana) 'ın yapraklarında toplam fenolik madde miktarı, toplam antioksidan kapasitesi, radikal giderme kapasitesi belirlenerek Ülkemiz için ekonomik potansiyeli ortaya konulmaya çalışılmıştır. Yerli ve Amerikan Dişbudak ağaçlarının yaprakları kurutulup havanda toz haline getirildikten sonra ekstraksiyon ve infüzyon işlemleri uygulanmıştır. Dişbudak bitkisi yapraklarına ait ekstraktlardaki toplam fenolik madde miktarı (Folin-Ciocalteu), toplam antioksidan kapasitesi CUPRAC (Cu (II) iyonu indirgeyici antioksidan kapasite) ve radikal giderme kapasitesi DPPH (DPPH (2,2-difenil-1-pikrilhidrazil) radikali giderme kapasite) yöntemleri ile spektrofotometrik olarak tayin edilmiştir.Sonuçlara göre toplam fenolik madde miktarı tayini için; Amerikan Dişbudağı'nın %70(h/h)'lık metanol-su ekstraktlarında 110,92±4,75 mg GAE/ g örnek, Yerli Dişbudak %70(h/h)'lık metanol-su ekstraktında ise 70,21±3,64 mg GAE/ g örnek bulunurken infüzyon örneklerinde Amerikan Dişbudağı için 45,06±5,16 mg GAE/ g örnek, Yerli Dişbudak için ise 46,45±4,49 mg GAE/ g örnek bulunmuştur. DPPH yönteminde %70(h/h)'lık metanol-su ekstraktları Amerikan Dişbudak için 2,21±0,01 mg Troloks eşdeğeri/ g örnek, Yerli Dişbudak için 2,19±0,04 mg Troloks eşdeğeri/ g örnek olarak hesaplanmıştır. İnfüzyon örneklerinde ise Amerikan Dişbudak 2,08±0,07 mg Troloks eşdeğeri/ g örnek, Yerli Dişbudak 2,08±0,07 mg Troloks eşdeğeri/ g örnek olarak radikal giderme kapasitesi hesaplanmıştır.CUPRAC yönteminde %70(h/h)'lık metanol-su ekstraktları Amerikan Dişbudak için 238,38±6,74 mg Troloks eşdeğeri/ g örnek, Yerli Dişbudak için 138,45±5,07 mg Troloks eşdeğeri/ g örnek olarak hesaplanmıştır. İnfüzyon örneklerinde ise Amerikan Dişbudak 76,74±3,31 mg Troloks eşdeğeri/ g örnek, Yerli Dişbudak 91,42±2,66 mg Troloks eşdeğeri/ g örnek olarak toplam antioksidan kapasitesi hesaplanmıştır.Zeytingillerin ana bileşeni olan oleuropein miktarı Yerli Dişbudak ağacı yapraklarında %70(h/h)'lık metanol-su ekstraktları için 55192,12 ± 3863,45 µg/g, infüzyon örneklerinde ise 29442,74 ± 2060,99 µg/g olarak bulunurken, Amerikan Dişbudak ağacı yaprakları %70(h/h)'lık metanol-su ekstraktlarında 27085,27 ± 1895,97 µg/g, infüzyona ait örneklerde 17298,65 ± 1210,91 µg/g olarak bulunmuştur.Tirozol miktarı Yerli Dişbudak ağacı yaprakları %70(h/h)'lık metanol-su ekstraktlarında 153,37 ± 12,27 µg/g, infüzyon örneklerinde 405,89 ±27,35 µg/g bulunmuş olup, Amerikan Dişbudak ağacı yapraklarının %70(h/h)'lık metanol-su ekstraktlarında 119,49 ± 16,30 µg/g, infüzyon örneklerinde 362,79 ±25,39 µg/g bulunmuştur.Hidroksitirozol miktarı Yerli Dişbudak ağacı yaprakları %70(h/h)'lık metanol-su ekstraktlarında 118,40 ±15,25 µg/g, infüzyon örneklerinde 392,11 ±26,15 µg/g bulunmuş olup, Amerikan Dişbudak ağacı yapraklarının %70(h/h)'lık metanol-su ekstraktlarında 161,45 ±19,37 µg/g, infüzyon örneklerinde 496,33±27,35 µg/g bulunmuştur.Çalışmada incelenen Yerli Dişbudak ağacı yapraklarına ait %70(h/h)'lık metanol-su ekstraktlarında miktarı yüksek olan diğer fenolik bileşiklerden klorogenik asit 1764,67 ± 24,63 µg/g; hesperidin ve verbaskosid miktarları ise sırasıyla 23691,29 ± 1147,36 µg/g; 2809,06 ± 78,63 µg/g örnek olarak bulunurken, infüzyon örneklerinde hyperoside 329,28 ± 25,04 µg/g; hesperidin ve verbaskosid miktarları sırasıyla 7091,47 ± 305,54 µg/g ; 6850,13 ± 968,07 µg/g örnek olduğu saptanmıştır.Amerikan Dişbudak ağacı yapraklarına ait %70(h/h)'lık metanol-su ekstraktlarında luteolin 7-glukozid 983,58 ± 30,38 µg/g; hesperidin ve verbaskosid miktarları sırasıyla 14369,23 ± 238,02 µg/g; 18585,06 ± 265,43 µg/g olarak bulunurken, infüzyon örneklerinde klororogenik asit 963,49 ± 51,64 µg/g; hesperidin ve verbaskosid miktarları sırasıyla 11086,24 ± 1131,70 µg/g; 846,60 ± 133,88 µg/g olarak tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Yerli Dişbudak, Amerikan Dişbudak, Zeytingiller, Toplam fenolik madde miktarı, CUPRAC, DPPH, Oleuropein

In this work, total amounts of the phenolic matter, total antioxidant capacities and radical scavenging capacity were determined in Fraxinus Excelsior and Fraxinus Americana leaves growing in the Western Anatolia and Mediterranean regions and belonging to the family of Oleaceae and the economic potential of these species for our country was evaluated.Both the extraction and infusion processes were applied to the samples after the leaves of Fraxinus Excelsior and Fraxinus Americana were dried and powdered. Total amounts of the phenolic matter, total antioxidant capacities and radical scavenging capacity of the leaves extracts were determined spectrophotometrically by Folin-Ciocalteu, CUPRAC (Cupric ion reducing antioxidant capacity) and DPPH (DPPH (2,2-diphenyl-1-picrylhydrazyl) radical scavenging capacity) methods, respectively. Total amounts of the phenolic matter in the methanol:water (70:30, v/v) extracts of the leaves were determined as 110.92±4.75 mg GAE/ g sample and 70.21±3.64 mg GAE/ g sample in Fraxinus Americana and Fraxinus Excelsior, respectively. Moreover, 45.06±5.16 mg GAE/ g sample for Americana Fraxinus and 46.45±4.49 mg GAE/ g sample for Fraxinus Excelsior were found in the infusion extracts of the leaves.DPPH methods in the methanol:water (70:30, v/v) extracts of the leaves were calculated as 2.21±0.01 mg TE/ g sample and 2.19±0.04 mg TE/ g sample via DPPH method in Fraxinus Americana and Fraxinus Excelsior, respectively. In addition, 2.08±0.07 mg TE/ g sample for Americana Fraxinus and 2.08±0.07 mg TE/ g sample for Fraxinus Excelsior were found in the infusion extracts of the leaves.CUPRAC methods in the methanol:water (70:30, v/v) extracts of the leaves were determined as 238.38±6.74 mg TE/ g sample and 138.45±5.07 mg TE/ g sample with CUPRAC method in Fraxinus Americana and Fraxinus Excelsior, respectively. Furthermore, 76.74±3.31 mg TE/ g sample for Americana Fraxinus and 91.42±2.66 mg TE/ g sample for Fraxinus Excelsior were calculated in the infusion extracts of the leaves.Oleuropein, the major component of the Oleaceae family, was found as 55192.12 ± 3863.45 µg/g in the methanol:water (70:30, v/v) extract, 29442.74 ± 2060.99 µg/g in the infusion extract of Fraxinus Excelsior leaves and 27085.27 ± 1895.97 µg/g g in the methanol:water (70:30, v/v) extract, 17298.65 ± 1210.91 µg/g in the infusion extract of Fraxinus Americana leaves.Tyrosol amount of the extracts of Fraxinus Excelsior leaves were found as 153.37 ±.12.27 µg/g and 405.89 ±27.35 µg/g in the methanol:water (70:30, v/v) extract and the infusion extract, respectively. In addition, 119.49 ±.16.30 µg/g tyrosol for the methanol:water (70:30, v/v) extract and 362.79 ±25.39 µg/g tyrosol for the infusion extract of Fraxinus Americana were determined quantitatively.Hydroxytyrosol was determined as 118.40 ±15.25 µg/g in the methanol:water (70:30, v/v) extract, 392.11 ±26.15 µg/g in the infusion extract of Fraxinus Excelsior leaves and 161.45 ±19.37 µg/g in the methanol:water (70:30, v/v) extract, 496.33±27.35 µg/g in the infusion extract of Fraxinus Americana leaves.Chlorogenic acid, hesperidin and verbascoside which are abundant in Fraxinus Excelsior leaves were found as 1764.67 ± 24.63 µg/g, 23691.29 ± 1147.36 µg/g and 2809.06 ± 78.63 µg/g in the methanol:water (70:30, v/v) extracts , respectively. Furthermore, hyperoside, hesperidin and verbascoside were determined as 329.28 ± 25.04 µg/g, 7091.47 ± 305.54 µg/g and 6850.13 ± 968.07 µg/g in the infusion extracts of Fraxinus Excelsior leaves.Luteolin 7-glucoside, hesperidin and verbascoside amounts were found as 983.58 ± 30.38 µg/g, 14369.23 ± 238.02 µg/g and 18585.06 ± 265.43 µg/g in the methanol:water (70:30, v/v) extracts of Fraxinus Americana leaves. In addition, chlorogenic acid, hesperidin and verbascoside were determined as 963.49 ± 51.64 µg/g, 11086.24 ± 1131.70 µg/g and 846.60 ± 133.88 µg/g in the infusion extracts of Fraxinus Americana leaves.Keywords: Fraxinus Excelsior, Fraxinus Americana, Oleaceae, Total amounts of the phenolic matter, CUPRAC, DPPH, Oleuropein