Doksanlardan günümüze Türk sinemasında yaşlılık

Abstract

Yaşlılık yaşam evrelerinden bir tanesidir ve yaşlılığın yirminci yüzyılda görünür hale gelmeye başladığını söylemek mümkündür. Sinema ise yirminci yüzyılın yükselen değerlerinden biri olmuştur. Gerçekleştirilmiş olan bu çalışma Türk sineması aracılığı ile yaşlıların toplumsal rol ve işlevlerinin nasıl temsil edildiğini ve nasıl algılandığını, sinemada toplumsal rollerin nasıl yeniden üretilip tanımlandığını ortaya koymak istemiştir ve bu bağlamda bir kitle iletişim aracı olarak sinemanın, yaşlıyı ve yaşlılığı nasıl yeniden üretip, konumlandırdığını ortaya koymaya çalışmıştır. Türkiye'de sinemada 1990'lı yıllara kadar yaşlılık çok fazla ele alınmamaktadır. Bu durumun sebebi Türkiye'de demografik yaşlanmanın 1985 yılında ve sonrasında ortaya çıkmaya başlamasındandır. Araştırma Türk sinemasında 1990 ve sonrasında yaşlı ve yaşlılığı ele alan filmleri kapsamaktadır. Araştırmada eleştirel söylem analizi tekniği kullanılarak, belirlenen filmlere belli sorular yöneltilmiştir ve söz konusu sorulara cevap aranmıştır. Sorulan sorular çerçevesinde belli başlıklar belirlenmiştir ve bulgular bu başlıklar altında paylaşılmıştır. Söz konusu bulgular içerisinde yaşlıların sinemada nasıl temsil edildiği, toplumsal cinsiyet bağlamında yaşlı ve yaşlılığın nasıl ele alındığı, yaşlı ve yaşlılığın nasıl algılandığı, kır ve kent ekseninde yaşlı ve yaşlılık temsilinde ne gibi benzerlikler ve farklılıklar olduğu üzerinde durulmaktadır.

Old age is one of the phases in life and it is possible to say that it becomes more visible in twentieth century. At the same time, cinema has become one of the rising values of that century. This work aims to show how the social roles and functions of the elderly are represented and perceived and how social roles in the cinema are reproduced and defined through Turkish cinema. In this context, this work aims to reveal how cinema, as a medium of mass communication, reproduced and positioned the elderly and old age. In Turkish cinema, old age have not been addressed much until 1990s. That is because the demographic aging in Turkey have started to emerge after 1985. This research comprises the movies in Turkish cinema which address elderly and old age in 1990 and later. In this work, through the critical discourse analysis, certain questions were directed to the selected films and the answers were sought. Certain topics have been identified within the framework of the questions and the findings are separated under these topics. The aforementioned findings focuses on how the elderly are represented in the cinema, how the elderly and the old age are handled in the context of gender, how the elderly and the old age are perceived, the similarities and differences in the elderly and old age representations on the rural and urban axis.