Anestezi uygulamalarının serum selenyum, bakır, çinko, demir seviyesi ve antioksidan kapasite üzerine etkileri

Abstract

Bu çalışmada genel anestezi idamesinde sevofluran, desfluran ve propofol uygulamalarının serum selenyum (Se), bakır (cu), çinko (Zn), demir (Fe) seviyeleri ve malondialdehit (MDA), glutatyon peroksidaz (GPx) ölçümleri ile antioksidan kapasite üzerine etkilerini araştırmayı amaçladık. Genel anestezi altında turnike uygulanacak tek taraflı alt ekstremite cerrahisine girecek ASA I-III risk grubunda 18 yaş üstü 60 hastaya operasyondan 30 dakika önce 0.07 mg/kg intramüsküler midazolam premedikasyonu uygulandı. Operasyon odasında rutin monitörizasyondan sonra damar yolu açıldı. Bazal serum Se, Cu, Zn, Fe, MDA ve GPx seviyelerini tespit için kan örneği alındı. Anestezi indüksiyonunda 2-2.5 mg/kg propofol, 1 mg/kg lidokain ve 0.6 mg/kg rokuronyum intravenöz (iv) uygulandı. Randomize üç eşit gruba ayrılan olguların anestezi idamesinde % 50:50 O2:N2O 4L/dk taşıyıcı gaz altında Grup S'ye 1 MAC sevofluran, Grup D'ye 1 MAC desfluran, Grup P'ye % 50:50 O2:hava 4L/dk taşıyıcı gaz altında 6 mg/kg/saat propofol ve 1 mcg/kg/saat fentanil infüzyonu iv uygulandı. Entübasyonu takiben opere edilecek ekstremite eleve edildikten sonra Esmarch bandajı ile sarılarak, 300 mmHg basınçta turnike uygulandı. İntraoperatif arteriyel kan basıncı ve kalp atım hızı değerlerinde bazal değerlerin % 20 ve üzeri artış olursa 50 mcg fentanil iv uygulanması planlandı. Hastaların demografik verileri, operasyon ve turnike süreleri, kullanılan fentanil miktarları, kanama ve verilen kan miktarları kaydedildi. Postoperatif 0, 24, ve 48. saatlerde serum selenyum, bakır, çinko, demir, MDA ve GPx seviyelerinin tespiti için yeniden kan örnekleri alındı. İstatistiksel değerlendirme sonucunda Grup S ve P'de oksidatif stres belirteçlerinden MDA seviyelerinin postoperatif 48.saatte bazal değerlere göre azaldığı ve antioksidan durum belirteçlerinden GPx seviyelerinin bazal değerlere göre arttığı, Grup D'de ise değişmediği gözlendi. Eser elemetlerden selenyumun Grup S'de postoperatif 0. ve 48.saatlerde, Grup P'de 24. ve 48. saatlerde, çinkonun Grup D'de 24. saatte ve Grup P'de 24.ve 48.saatlerde, demirin her üç grupta da postoperatif 24. ve 48. saatlerde azaldığı, bakırın ise her 3 grupta da bazal değere göre değişmediği gözlendi.Çalışma sonunda MDA ve GPx belirteçleri dikkate alındığında propofol ile genel anestezi idamesinin oksidatif strese karşı antioksidan sistemi aktive ettiği ve antioksidan sistemin kullanımına bağlı olarak Se ve Zn seviyelerini azalttığı, sevofluran ile genel anestezi idamesinin oksidatif strese karşı antioksidan sistemi aktive ettiği ve antioksidan sistemin kullanımına bağlı olarak Se seviyelerini azalttığı, desfluran ile genel anestezi idamesinin oksidatif stres ve antioksidan sistem üzerine bir etkisi olmadığı ve dolayısıyla eser element seviyelerini değiştirmediği, ancak her üç yöntemin de serum Fe seviyelerini azalttığı kanısına varıldı.

In this study, we aimed to investigate the effects of sevoflurane, desflurane and propofol applications in general anesthesia on antioxidant capacity which is measured by malondialdehyde (MDA), glutathion peroxidase (GPx) and serum levels of selenium (Se), copper (Cu), zinc (Zn) and iron (Fe). Intramuscular midazolam premedication of 0.07 mg/kg was administered 30 minutes before the operation to 60 patients over 18 years old who had been in ASA I-III risk group and who would have unilateral lower extremity operation which would be performed with tourniquet under general anesthesia. Intravenous access was applied after monitoring in the operation room. Blood specimen was collected to determine the baseline serum levels of Se, Cu, Zn, Fe, MDA and GPx. Anesthesia was induced with 2-2.5 mg/kg propofol, 1 mg/kg lidocaine and 0.6 mg/kg rocuronium intravenously (iv). In the maintenance of anesthesia of the cases which were separated into three equal groups; under carrier gas of 50:50% O2:N2O 4 L/min, 1 MAC sevoflurane was administered to group S and 1 MAC desflurane to group D; and under carrier gas of 50:50% O2:air 4L/min 6 mg/kg/h propofol and 1 mcg/kg/h fentanyl infusion were administered to group P. Following the intubation, the extremity which would be operated was elevated and covered with Esmarch bandage and tourniquet was applied under 300 mmHg pressure. It was planned to administer 50 mcg fentanyl intravenously even if 20% increase would be observed in baseline values of intraoperative arterial blood pressure or heart rate levels. The demographic data of the patients, operation and tourniquet durations, amount of fentanyl used, amounts of bleeding and blood transfused were recorded. At postoperative 0th, 24th and 48th hours, blood specimens were collected again to determine serum levels of selenium, copper, zinc, iron, MDA and GPx. As a result of statistical analysis, it was observed that in group S and P, levels of MDA, a marker of oxidative stress, were decreased at postoperative 48th hour and levels of GPx, a marker of antioxidant situation, were increased in comparison to baseline levels but no changes were observed in group D. Among the trace elements; decrease in selenium levels at postoperative 0th and 48th hours in group S and at 24th and 48th hours in group P, decrease in zinc levels at 24th hour in group D and at 24th and 48th hours in group P, decrease in iron levels at 24th and 48th hours in all groups and no changes in copper levels in all groups were observed.At the end of the study, according to the markers of MDA and GPx, it was concluded that maintenance of general anesthesia with propofol activated the antioxidant system against oxidative stress and reduced selenium and zinc levels according to use of antioxidant system; maintenance of general anesthesia with sevoflurane activated the antioxidant system against oxidative stress and reduced selenium levels according to use of antioxidant system; and maintenance of general anesthesia with desflurane had no effects on oxidative stress and antioxidant system and thus did not change trace element levels; however, all of three methods reduced iron levels.