Metabolik sendromlu olgularda baş ağrısı sıklığı ve tipleri

Abstract

Metabolik sendrom (MetS) ve baş ağrısı (BA) yaygın görülen, birçok tetikleyici faktörün rol oynadığı önemli toplum sağlığı sorunlarıdır. Son yıllarda sıklığı artan ve birçok komorbid hastalığın etyolojisinde rol oynayan MetS?la ilgili birçok çalışma olmasına rağmen, MetS ve BA özelliklerinin bir arada incelendiği az sayıda çalışma mevcuttur. Biz bu çalışmada MetS tanısı alan olgularda BA sıklığının ve tiplerinin belirlenmesi, incelenen klinik ve laboratuar parametreleri ile BA özellikleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesini amaçladık. Çalışmaya Temmuz 2011-Temmuz 2012 tarihleri arasında Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji ve Endokrinoloji Polikliniklerinde IDF (Uluslararası Diyabet Federasyonu) 2005 tanı kriterlerine göre MetS tanısı konan 202 hasta dahil edildi. BA tanısında IHS (Uluslararası Baş ağrısı Topluluğu) 2004 kriterleri kullanıldı. Çalışmaya katılan tüm hastaların hemoglobin, açlık kan şekeri, total kolesterol, trigliserid, HDL ve LDL kolesterol, tiroid fonksiyon testleri ile HbA1c değerleri kaydedildi. Tüm hastalara STOP-BANG testi, Beck Depresyon (BDÖ) ve Beck Anksiyete (BAÖ) ölçekleri, BA olan olgulara Migren Dizabilite Değerlendirme Testi (MIDAS) ölçeği uygulandı. BA şiddeti Vizüel Analog Skalası (VAS) ile değerlendirildi. MetS olgularında BA sıklığı %61,4 olarak saptandı. BA sıklığı kadın hastalarda daha fazlaydı (K:%86,4, E:%13,6). BA alt tiplerinin dağılımı %24,8 Gerilim Tipi BA (GTBA), %14,4 Migren, %11,3 Kronik Günlük BA (KGBA), %7,9 Epizodik GTBA ve Migren ile %3 diğer baş ağrıları şeklindeydi. Hem BA olan ve olmayan gruplar arasında, hem de BA alt tipleri arasında vücut kitle indeksi, bel çevresi ve incelenen laboratuar parametreleri açısından anlamlı ilişki saptanmadı (p>0,05).BA olan grupta BDÖ ve BAÖ ortalamaları daha yüksekti (p<0,001 ve p<0,001). BA alt tiplerinde MIDAS ortalamaları arasında anlamlı fark saptanmadı (p=0,35). BA olan grupta atak sıklığı, süresi ve şiddeti ile incelenen parametrelerden sadece trigliserid düzeyi ile anlamlı ilişki saptandı. Trigliserid düzeyi arttıkça atak sıklığında (p=0,016) ve süresinde (p=0,02) artış mevcuttu. Sonuç olarak, MetS olgularında BA sıklığı %61,4 oranında saptandı. BA alt tiplerinin görülme oranı genel popülâsyondaki oranlara benzerdi. BA atak sıklığı ve şiddetti trigliserid düzeyleri ile ilişkili bulundu. Bu sonuç BA olgularında serum trigliserid düzeyinin değerlendirilmesi, atak sıklığını ve şiddetini azaltmada trigliserid düşürücü diyete dikkat çekmesi açısından önemli olabilir.

Metabolic syndrome and headache affected by many precipitating factors are the common and important public health problems. Although there are numerous studies about metabolic syndrome that in recent years observed an increase in its frequency and involved in the etiology of many co-morbid disease, there are a few studies that investigated of characteristics together of both metabolic syndrome and headache. In this study we aimed that determination of frequency and types of headache, evaluation of relationship between characteristics of headache and clinical and laboratory parameters in patients with metabolic syndrome. Totally, 202 patients diagnosed with metabolic syndrome according to 2005 IDF criteria in the Neurology and Endocrinology Polyclinics of Medical School of Bülent Ecevit University between July 2011 and July 2012 were included in the study. IHS 2004 criteria were used for the diagnosis of headache. Hemoglobin, fasting blood glucose, total cholesterol, triglycerides, HDL and LDL cholesterol, thyroid function tests and HbA1c levels were recorded in all of the 202 patients included in the study. STOP-BANG test, Beck Depression and Beck Anxiety Scales were applied to all of the patients and Migraine Disability Assessment Scale was performed in the patients with headache. The severity of headache was evaluated with Visual Analogue Scale. The frequency of headache was found to be 61,4% in patients with metabolic syndrome. The frequency of headache was higher in females (F: 86,4%, M: 13,6%). Distribution of subtypes of headache as follows; 24,8% of Tension-Type Headache, 14,4% of Migraine, 11,3% of Chronic Daily Headache, 7,9% of Episodic Tension-Type Headache and Migraine and 3% of the other types of headache. Significantly correlation was detected according to body mass index, waist circumference and laboratory parameters between patients with and without headache as well as subtypes of headache (p>0,05). Beck Depression Scale and Beck Anxiety Scale means were higher in the patient group with headache (p< 0,001 ve p< 0,001). There was no significant difference between Migraine Disability Assessment Scale means in the subtypes of headache (p=0,35). Significantly correlation was detected between frequency, duration and severity of episode and only triglyceride levels among the parameters investigated in the patient group with headache. Triglyceride levels were positively correlated with the frequency (p=0,016) and duration (p=0,02) of episode. Consequently, the frequency of headache found to be 61,4% in the patients with metabolic syndrome. The incidence of subtypes of headache and rates of general population were similar. Statistical correlation was observed between the frequency and severity of headache episode and the triglyceride levels. This correlation may be important in terms of draw attention to evaluation of triglyceride levels and triglyceride-lowering diet in reducing the frequency and severity of headache episode in patients with headache.