Platon ve Hegel`in rasyonel devlet anlayışlarının karşılaştırılması

Abstract

Rasyonel devlet anlayışı, Platon'da temel hatları çizildiği üzere, toplumun işleyişini, aklın yasaları doğrultusunda düzenlemeye ve ebedi bir uzlaşım sağlamaya yönelir. Rasyonalizm için toplumun inşa edileceği etik yaşam, insani ihtiyaçlar, duygular ve bunun gibi göreceli yani fenomenal şeylerden değil, akıl üzerinden inşa edilmelidir. Gerek Platon'un gerekse Hegel'in politik evreni ve demokrasi karşıtlığı bununla ilişkilidir. Platon'a göre demokrasi adaletsiz bir yönetimdir ve halkın bireysel-bencil çıkarlarına hizmet eder. Hegel de demokrasiyi şansa dayalı yönetim olarak adlandırır. Platon ve Hegel için uzlaşımı ebedi kılacak etik unsurların ortaya çıkarılması ve keşfedilmesi ile toplumun buna göre düzenlenmesi; biri epistemolojik diğeri ise politik olmak üzere iki süreci gerektirir: Epistemolojik olarak ortaya konulan şema, uygulama alanına ihtiyaç duyar. Hem Platon hem de Hegel, etik uzlaşımı epistemolojik olarak işaret etmekle birlikte, bunların bozulmaya teşne olduklarını ve bu nedenle toplumun devlet tarafından düzenlenmesinin önemli olduğunu vurgularlar. Devlet Bir'in ihtiyaçları temelinde anlam kazanmamalıdır, Çok'un mutluluğu temele alınmalıdır. Bu noktada tümel özgürlük şartları ile tikel özgürlük şartları karşı karşıya gelirler. Tümel ve tikel özgürlük arasındaki çatışma, Platon'un yaşadığı dönem açısından bile problem arz etmektedir. Hegel ise, modern dönemin düşünsel gelişimi altında, bu problemle daha derinden yüzleşmek durumunda kalır. Platon öznelinde klasik rasyonalizm açısından ihtiyaçlar sisteminin yarattığı toplumsal sınıfların varlığı, sürdürülmelidir. Çünkü toplumun devamı ve düzeni buna bağımlıdır. Devletin temel görevi, toplumsal bir çatışmanın ortaya çıkmasının önlenmesi noktasında toplumun düzenlenmesidir. Hegel ise, devletin müdahalesini, tam da bireyin özgürlüğünü ve eşitliğini yani otonomisini yitirdiği noktada devreye sokar. Çünkü modern özne, Descartes ve Kant'ın rasyonalist düşüncesi bağlamında, klasik dönemdeki doğal belirlenimlerinden arındırılmıştır. Descartes özneyi evrensel bir kategoriye çıkarırken, Kant ise pratik aklı ön plana koyarak toplumun ve devletin temel kavramını insanın pratik yanından doğan özgürlük ideası olduğunu söyler. Rasyonalizmin modern düşünceyle bağdaştığı Hegel felsefesi, özgürlük ile rasyonellik arasında kalındığında yapılacak tercihin, her halükarda, birinin daha az olacağı bir sistem meydana getireceğini hatırlatır. Bu açıdan rasyonellik ile özgürlük arasında ters orantı vardır.

Rational state conception, as constructed by Plato, takes arranging social coherence in direction of reason and ensuring eternal social convention as a goal. Ethical life in which society is constructed according to rationalism should be built upon reason, not biological needs, passion or the relative things like these or the phenomena. Both Plato's and Hegel's political context and democracy opposition is related to this. In Plato's point of view, democracy is an unjust administration and it serves to people's subjective-selfish interests. And also, Hegel names democracy as fortune based administration. Revealing and discovery of ethical factors that render the convention enduring, according to Plato and Hegel, and designing society accordingly; requires two process one of which is epistemological and the other is political. The schema that is set forth epistemologically needs practical phase. Both Plato and Hegel point ethical convention as epistemologically, and yet they emphasize that these are prone to disruption therefore it is important that society should be protected by the state. The state should not gain meaning from One's needs, but Many's benefit. At this point, conditions of substantial freedom and subjective freedom confront. The confrontation between substantial and subjective freedom poses a problem even in Plato's age. Yet Hegel, under the circumstances of modern era's intellectual development, is obliged to face much deeply with this problem. According to Plato, in terms of classical rationalism the presence of the social classes which is created by the system of needs should be maintained, in that, the society's order and endurance depend on this. The state's fundamental duty is regulation of the society in relation to prevention of social conflicts. Yet Hegel, put the state intervention in process at the point where the individual loses the freedom and equality. Because, the modern subject, according to the Descartes' and Kant's rationalist conception, is purified from the natural determination in the classical era. Descartes puts the subject into a universal category whereas Kant puts the practical mind to forefront and says that idea of freedom is main notion of the society and state. The Hegel philosophy, in which modern thought and rationalism correlates, reminds that the decision made between freedom and rationalism creates a system that either one or another would be less practiced in any case. Therefore, there is a negative correlation between rationalism and freedom.